گروه تحليل:يکي از شاخص‌هاي مهم اقتصادي در زنجان وضعيت نيروي کار است که بايد با بررسي دقيق آن مشخص شود فاصله بين حرف تا عمل چه ميزان است. مرکز آمار ايران به صورت فصلي و سالانه گزارش‌هاي نيروي کار استان‌هاي کشور را ارائه مي‌دهد و در استان زنجان نيز همين روند وجود دارد.در آخرين نشست خبري استاندار زنجان در کنار ارائه اطلاعاتي در مورد برخي شاخص‌هاي اقتصادي استان اطلاعاتي نيز در مورد آخرين وضعيت نيروي کار استان ارائه شد. بنابر اظهارات ارائه شده استان زنجان رتبه هشتم در بين استان‌هاي کشور در پايين بودن نرخ بيکاري را دارد.بنابر اطلاعات ارائه شده استان زنجان نرخ بيکاري تک‌رقمي(9.8درصد) را در کشور داشته و جزو استان‌هاي موفق در کاهش نرخ بيکاري محسوب مي‌شود؛ کاهش نرخ بيکاري استان در سال 94 نسبت به سال 93 و افزايش نرخ مشارکت اقتصادي در همين مدت محقق شده است.استاندار زنجان در اين نشست سهم بخش‌هاي اقتصادي را نيز از اشتغال استان ارائه کرد که مطابق اظهارات وي سهم بخش کشاورزي از اشتغال استان 31.8درصد، سهم بخش صنعت 31.8 درصد و سهم بخش خدمات نيز 36.5درصد بوده است.همچنين نرخ بيکاري جمعيت 15 تا 24 سال استان نيز 19.9 درصد و کشور 26.1 درصد عنوان شد. نرخ بيکاري استان در مناطق روستايي 5.6 درصد و در مناطق شهري 12.2 درصد بوده است.يکي از مواردي که مسئولان استاني در ماه‌هاي اخير بر آن تاکيد دارند مسائل فرهنگي در حوزه اشتغال و ضرورت تغيير نگرش و باور عموم مردم در افزايش اشتغال در سطح استان است. به عنوان مثال عدم تمايل فعالان بخش کشاورزي در پرداخت به اين بخش در اراضي کشاورزي شهرستان خدابنده و حضور کشاورزان ساير استان‌ها همچون همدان در آن و يا سرازير شدن کارگران گيلاني به طارم در زمان برداشت محصول و عدم تمايل کارگران زنجاني براي اين کار جزو موارد مطروحه بوده است. نگرش فرهنگي در حوزه اشتغال و در سطحي بالاتر توسعه استان نگرشي نو و اصولي بوده و قطعا با تمهيدات و برنامه‌هاي عملياتي اثرگذار در بلندمدت آثار مطلوبي در توسعه زنجان خواهد داشت. تاثيرات در حوزه فرهنگ زمان‌بر، پيچيده و بدون تضمين عمليات و فراگير است.با اين حال گرايش و رويکرد برنامه‌ريزان اقتصادي و فرهنگي زنجان در اين زمينه قابل توجه و شايان تقدير است اما سوالي که قابل طرح است اينکه امروز به جاي پرداختن به برخي زير شاخص‌هاي مهم در شاخص‌هاي اصلي همچون وضعيت نيروي کار تغيير ذهن به طرف مسائل فرهنگي چه سودي در کوتاه‌مدت و ميان‌مدت دارد؟اينکه امروز باور و فرهنگ برخي از مردم زنجان در زمينه اشتغال موجب مي‌شود تا بخشي از فرصت‌هاي شغلي استان را شهروندان ديگر استان‌ها تصاحب کنند واقعيت تلخي بوده اما آنچه که روشن است اينکه نه تنها راهکاري براي اين مشکل ارائه نشده بلکه برنامه‌اي نيز وجود ندارد.بايد تاکيد کرد عمده فرصت‌هاي اشتغال ايجاد شده استان در بخش کشاورزي است که نشان از عدم توسعه صنعتي اين بخش دارد. ضعف در سهم اشتغال بخش صنعت و خدمات موجب شده تا مسئولين اشتغال بخش کشاورزي بيشتر شود.سهم مساوي کشاورزي و صنعت استان گوياي واقعيت تلخي است که نشان از اقتصاد کشاورزي زنجان در عصر صنعتي است. سهمي که به نظر مي‌رسد با اتکاي اقتصاد شهرستان‌هاي طارم و خدابنده به اين بخش براي ميانگين استان حاصل شده است. هر چند به غير از ابهر و زنجان ساير شهرستان‌هاي استان در بخش صنعت حرفي براي گفتن ندارند!هر چند مسئولان و برنامه‌ريزان استان به خوبي واقعيت فرهنگي استان را بازگو مي‌کنند بايد به اين سوال پاسخ دهند که چه اقدامي براي بر هم زدن سهم نيروي کار در بخش هاي مختلف اقتصادي استان صورت گرفته است و برنامه‌هاي براي آن چيست؟بارها در زمينه ضرورت افزايش سهم بخش خدمات از اشتغال استان متناسب با سهم (GDP) آن سخن گفته شده است اما عملا شاهديم هنوز اين بخش سهم زيادي از اشتغال استان را ندارد.به نظر مي‌رسد هر چند مسئولان استان درک درستي از توسعه اين بخش دارند اما اقدامات کلان در اين حوزه فعلا محقق نشده و صرفا در راستاي توسعه کسب و کارهاي خرد تلاش‌هايي صورت گرفته که نتايج آن نيز مشخص نيست.ذکر اين نکته حائز اهميت است که با توسعه مشاغل در بخش خدمات تنها ارزش افزوده فعلي در بين مشاغل بين افراد مختلف تقسيم خواهد شد و ارزش افزوده جديدي در اقتصاد خدماتي زنجان اضافه نخواهد شد، که اين موضوع مي‌تواند منجر به نارضايتي صاحبان مشاغل نيز بشود.موضوع مهم‌تر اينکه توسعه بخش خدمات بايد در حالي صورت گيرد که حجم اقتصاد استان بزرگ‌تر شده و توليد ناخالص داخلي استان افزايش يابد و از طريق اين موضوع بتوانيم با توسعه بخش خدمات سهم اشتغال استان را دچار تغيير کنيم و درآمد خانوار و سرانه درآمد شهروندان را ارتقا دهيم.اين امر با توسعه سرمايه‌گذاري خارجي، توسعه بخش صنعت، توسعه صادرات و ايجاد ارزش افزوده از طريق طرح‌هايي همچون مرکز لجستيک شمالغرب و غرب کشور براي زنجان محقق شود. تحقق مرکز لجستيک مي‌تواند علاوه بر افزايش اشتغال در بخش خدمات استان به صورت ملموس و گسترده به ارزش افزوده اقتصادي زنجان تاثير قابل توجهي بگذارد.باليدن به اينکه از 17 هزار و 412 نيروي کار جديد در سال 94 موفق به ايجاد 16 هزار و سه فرصت شغلي شديم و عملکردمان از کشور بهتر بوده، هر چند قابل توجه اما قابل قبول نيست. چرا که عمده فرصت‌هاي شغلي در بخش کشاورزي بوده و ارزش افزوده اين بخش نيز فعلا براي اقتصاد استان مناسب نيست. دسترسي اشتغال در اين بخش نيز براي همه فعالان نيروي کار استان يکسان نبوده و در برخي شرايط عملي نيست.با يادآوري اين سخن که به جاي کارگران گيلاني، زنجاني‌ها به طارم بروند تا سهم اشتغال استان ارتقا يابد و از اين فرصت زنجاني‌ها استفاده کنند نمي‌تواند براي عموم مردم قابل قبول باشد. چرا که امروز اگر يک کارگر و يا پيمانکار جزء در بخش ساختمان به دليل رکود اين بخش بيکار است توان و تخصص اشتغال در بخش کشاورزي را ندارد و بايد براي وي در اين بخش ايجاد اشتغال کرد. يا حداقل ايجاد اشتغال در شرايطي باشد که متناسب با مهارت و توان فرد باشد.با همه موارد مطرح شده بايد گفت برنامه‌ريزان اقتصادي زنجان بايد دو کار عمده در شاخص نيروي کار صورت دهند. نخست کاهش نرخ بيکاري در مناطق شهري که در آخرين آمار بيش از 12 درصد بوده است و دوم تغيير سهم اشتغال استان در بخش‌هاي مختلف اقتصادي با تاکيد بر بخش صنعت و خدمات که مي‌تواند موجب توسعه پايدار استان زنجان را فراهم آورد.تحقق اين دو مهم مي‌تواند کارنامه مديران استاني را مثبت کرده و موجب رضايت عموم و نخبگان را فراهم آورد. تحقق اين مسائل نيز کار دشواري است که براي تحقق آن نيازمند تغييرات عمده در شاخص‌هاي کلان اقتصادي استان هستيم. عمده تغيير بايد در رشد اقتصادي استان، توليد ناخالص داخلي و توسعه صادرات و افزايش ارزش افزوده بخش‌هاي مختلف اقتصادي استان باشد.
گروه تحليل:يکي از شاخص‌هاي مهم اقتصادي در زنجان وضعيت نيروي کار است که بايد با بررسي دقيق آن مشخص شود فاصله بين حرف تا عمل چه ميزان است.