رنج روزافزون کرونا براي معلولان

گروه اجتماعي: روي ويلچري کهنه و فرسوده، کنار بساط محقري از دست بافته و پارچه‌هاي گلدوزي نشسته است، در حالي‌که بدن خود را تا زير گلو براي در امان ماندن از برف و سوز سرماي پاييزي زير پتو پنهان ساخته در انتظار عابراني است که شايد محصولي از وي خريد کنند. حميده 40 ساله است، شناسنامه‌اش هم همين را مي‌گويد، اما به چشمانش که خيره مي‌شوي، رد زني 50 - 60 ساله را مي‌بيني، در کودکي پدر و مادرش را از دست داده و تحت سرپرستي اقوام و آشنايان و با کمک خيران گذران عمر کرده است.

يعقوب شاددل

گروه اجتماعي: روي ويلچري کهنه و فرسوده، کنار بساط محقري از دست بافته و پارچه‌هاي گلدوزي نشسته است، در حالي‌که بدن خود را تا زير گلو براي در امان ماندن از برف و سوز سرماي پاييزي زير پتو پنهان ساخته در انتظار عابراني است که شايد محصولي از وي خريد کنند. حميده 40 ساله است، شناسنامه‌اش هم همين را مي‌گويد، اما به چشمانش که خيره مي‌شوي، رد زني 50 - 60  ساله را مي‌بيني، در کودکي پدر و مادرش را از دست داده  و تحت سرپرستي اقوام و آشنايان و با کمک خيران گذران عمر کرده است.
ازدواج ناموفقي نيز داشته و شوهر معتادش او را با يک کودک 2 ساله رها کرده و اکنون او بايد هم خرج خود و هم دخترش را تامين کند، سال‌هاست که خياطي و گلدوزي مي‌کند،گاهي نيز دست بافته‌هايش را در کنار خيابان به رهگذران عرضه کرده  و از اين طريق زندگي خود را مي‌چرخاند.به ويلچر فرسوده‌اش اشاره مي‌کند و مي‌گويد: ديگر عمر خود را کرده و به زور مرا  به اين سو و آن‌سو مي‌برد هر چند که در شهري که معابر و ساختمان‌هايش  بدون توجه به نياز معلولان احداث شده تردد به سختي و تنها با کمک شهروندان ممکن است. اين روزها کرونا بر مشکلات حميده افزوده است، ديگر مثل گذشته کسب و کارش نمي‌چرخد، زنان همسايه کمتر سفارش دوخت لباس به او مي‌دهند، در معابر نيز مشتريان دست بافته‌هايش بسيار کم شده‌اند، افزايش اجاره‌ها نيز برايش دردسرساز شده و کمک‌هاي ناچيز دستگاه‌هاي حمايتي نيز کفاف خرج او و دخترش را نمي‌دهد.قادر نوجوان 14 ساله، لاغر اندام که جين آبي پاره به تن دارد و کلاه پشمي لبه‌دار بر سر، با پاي لنگان در خيابان گل مي‌فروشد، تنها نان آور خانه و مادر مريض و 2 خواهرش است،  برغم ‌ همه مشکلات از درس و مشقش هم عقب نمانده است.
وي مي‌گويد: مستمري بهزيستي بسيار کم است و مجبور هستم براي تامين خرج زندگي در اين برف و سرما در چهارراه‌ها  گل‌فروشي کنم، مسوولان بايد بيشتر از اينها به معلولان  رسيدگي کرده و در گذران زندگي کمک حال آن‌ها باشند.
در استان اردبيل 38 هزار معلول تحت پوشش بهزيستي قرار گرفته و بسياري از معلولان نيز  وجود دارند که يا خود نخواسته‌اند و يا امکانات بهزيستي امکان پوشش آنها را نمي‌دهد و هنوز بسياري در صف انتظار حمايت اين سازمان قرار دارند.معلولان استان اردبيل مشکلات عديده‌اي دارند، از مشکل شغل تا مسکن ، ازدواج و حتي تردد راحت در معابر شهري.
بيشتر معلولان اما نداشتن شغل را مهم‌ترين مشکل خود ذکر کرده و مي‌گويند که با وجود داشتن تحصيلات و تخصص مجبور به دستفروشي در خيابان هستند، در کارخانه‌ها و ادارات نيز گويا به آنها نيازي نيست.
به گفته آنها، با اينکه در قانون اختصاص سه درصد از سهم استخدام‌ها به معلولان پيش‌بيني شده است ولي کمتر اداره و صاحب کارگاه و کارخانه‌اي به اين مصوبه توجه مي‌کند.
تامين مسکن هم در زمانه‌اي که نرخ‌ها سر به فلک کشيده است از مشکلات ديگر معلولان استان مي‌باشد، با اينکه در سال‌هاي اخير مسکن مورد نياز تعداد قابل قابل توجهي از معلولان توسط بهزيستي تامين شده ولي هنوز بسياري از آنها  از داشتن سرپناه مناسب بي‌بهره‌اند.به گفته صاحب‌نظران، در زمينه ازداوج نيز معلولان با مشکل مواجه‌اند، آنها اين حق را دارند تا شريک زندگي براي خود انتخاب کنند اما  کمتر کسي پيدا مي‌شود که با فرد معلول ازدواج کند و بيشتر آنها مجبورند که خواسته و ناخواسته شريک زندگي خود را از بين معلولان انتخاب کنند که اين امر نيز در کنار برخي مزيت‌ها در تامين هزينه‌هاي زندگي و گذران عمر مشکلات جديدي  براي آنها ايجاد مي‌کند. تامين امکانات ورزشي هم از ديگر خواسته‌ها و مشکلات معلولان استان اردبيل است چرا که نبود امکانات مناسب براي حمل‌ و نقل و هزينه‌هاي بالاي ورزش آن‌ها را براي استفاده از اين امکانات دچار مشکل کرده است.شهر و معماري شهري نيز در اين ميان از مشکلات معلولان است، عدم مناسب‌سازي معابر براي تردد راحت معلولان، مشکل تردد در ساختمان‌هاي اداري و عمومي و حتي مجتمع‌هاي مسکوني، مشکل حمل‌ونقل و جابجايي درون و برون‌شهري، نبود امکانات مناسب بهداشتي بين‌جاده‌اي، نبود امکانات در مراکز خريد، نبود صندلي‌هاي مناسب در پارک و کنار خيابان‌ها نيز از ديگر مشکلاتي است که معلولان به آن اشاره مي‌کنند.شيوع بيماري کرونا  در يک سال گذشته در کنار آحاد جامعه، معلولان را  بيشتر از ديگر اقشار تحت آزار و  آسيب قرار داده است و زندگي در اين شرايط براي جامعه معلولان سخت‌تر شده است.بدليل وجود نقص در قوانين مربوط به برخورداري معلولان از خدمات مختلف اجتماعي، زندگي در شرايط کرونا نيز براي اين قشر مشکل بوده بطوريکه در اين شرايط افزايش هزينه‌هاي زندگي، تورم، افزايش سرسام‌آور قيمت مسکن و ساير هزينه‌هاي زندگي مشکلات آنها را افزايش داده است.فريدون بابايي فرماندار خلخال در اين باره گفت: با شيوع بيماري کرونا افزايش ميزان مراجعات مختلف معلولان  به فرمانداري جهت ارائه مشکلات زندگي حاکي از افزايش مشکل اين گروه آسيب‌پذير است.وي با اشاره به مشکل اشتغال معلولان و موثر نبودن قانون مربوط به اختصاص و جذب سه درصد از مجموع ظرفيت استخدامي ادارات به جامعه معلولان گفت: پرداخت تسهيلات بانکي به معلولان جهت ايجاد اشتغال، تامين مسکن و يا حل مشکلات زندگي نيز با توجه به اينکه بيشتر اين افراد به علت بيکاري و فقدان شغل توانايي پرداخت بدهي وام گرفته شده را ندارند، طرح مناسبي براي حل مشکلات اين گروه اجتماعي نيست.بهزاد ستاري ، مديرکل بهزيستي استان اردبيل هم درباره شرايط سخت کرونا براي معلولان گفت: بهزيستي در کنترل، نظارت، پايش و پيگيري‌هاي بموقع بويژه از طريق کارکنان مراکز نگهداري و مراقبتي تلاش مي‌کند.وي افزود: تمام مراقبت‌ها و تلاش‌ها در زمينه مقابله با اين بيماري بر اين پايه استوار است که سازمان بهزيستي طبق وظيفه ذاتي خود که حمايت از افراد جمعيت هدف است، طبق پروتکل‌ها، بخشنامه‌ها و آيين‌نامه‌هاي سازمان عمل کند به طوري که از زمان شيوع ويروس کرونا در جامعه تاکنون در مراکز نگهداري وابسته به بهزيستي در استان فوتي نداشتيم.در حالي که مشکلات جامعه معلولان بويژه در استان اردبيل همچنان دغدغه‌اي انکار نشدني است  اما دولت با برنامه‌هاي حمايتي و نيز پيشگيرانه در جهت رفع اين مشکلات تلاش مي‌کند.رويکرد سازمان بهزيستي بعنوان متولي اصلي معلولان مقابله و پيشگيري از  معلوليت‌هاست با اقدامات بهداشتي و درماني از جمله مشاوره، آزمايش‌هاي ژنتيکي و غربالگري است اما در کنار اين مهم سياست حمايتي از جامعه معلولان را نيز در حال اجرا دارد.بهزاد ستاري ، مديرکل بهزيستي استان اردبيل در اين زمينه گفت: پارسال در استان اردبيل بيش از 16 هزار کودک غربالگري شنوايي و 70 هزار کودک سه تا 6 ساله مورد غربالگري بينايي در قرار گرفته‌اند.وي با بيان اينکه ارائه مشاوره و آزمايش ژنتيکي براي خانواده‌هاي تحت پوشش بهزيستي رايگان است، اضافه کرد: بهزيستي استان امسال تاکنون در مجموع به سه هزار و 500 نفر مشاوره و آزمايش ژنتيکي رايگان ارائه کرده که از اين تعداد از 180 نفر آزمايش ژنتيکي رايگان گرفته شده است.
وي با اشاره به پوشش 38 هزار  معلول در استان اردبيل از فعاليت 42 مرکز نگهداري سالمندان و معلولان ذهني و رواني در استان اردبيل خبر داد و بيان کرد: از اين تعداد مراکز 16 مرکز شبانه‌روزي و 24 مرکز هم روزانه است.
ستاري يکي از مشکلات مددجويان و معلولان تحت پوشش بهزيستي را داشتن مسکن مناسب دانست و افزود: سازمان بهزيستي در کنار تامين ساير نيازمندي‌هاي خانواده‌هاي زيرپوشش با اجراي برنامه‌هاي متنوع و استفاده از امکانات خيرين، نهادها و ارگان‌هاي مختلف نسبت به تامين مسکن نيازمندان اقدام مي‌کند.
وي درباره تامين مسکن معلولان گفت: امسال در مجموع 250 واحد مسکن در استان اردبيل به مددجويان و معلولان تحت پوشش بهزيستي واگذار شده است.
ستاري با بيان اينکه بازتواني، توانمندسازي و خوداتکايي افراد و خانوارهاي تحت پوشش يکي از اولويت‌هاي بهزيستي است، اظهارداشت: امسال با برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده قرار بود زمينه اشتغال 770 نفر مددجوي تحت پوشش بهزيستي استان فراهم شود که تاکنون بيش از 50 درصد اين امر تحقق يافته است.وي اضافه کرد: با اينکه با مشغول به کار شدن مددجو، وي و خانواده آن از چرخه خدمات دريافت مستمري سازمان خارج مي‌شوند ولي باز از ساير خدمات و حمايت‌هاي ارائه شده سازمان بهره‌مند هستند.ستاري با بيان اينکه کارفرمايان مي‌توانند از مشوق‌هاي بکارگيري معلولان استفاده کنند، ادامه داد: هر کارفرمايي فردي از جامعه هدف بهزيستي را بکار گيرد حق بيمه آن فرد به مدت پنج سال را بهزيستي پرداخت خواهد کرد.
او اضافه کرد: همچنين بر اساس قانون برنامه ششم توسعه هر کارفرمايي معلولي را بکار گيرد با توجه به شدت معلوليت تا 50درصد حقوق فرد شاغل را سازمان بهزيستي پرداخت خواهد کرد.مديرکل بهزيستي استان اردبيل درباره اشتغال معلولان هم گفت: تلاش اداره کل بهزيستي اين است که سهم سه درصدي معلولان از اشتغال در دستگاه‌هاي اجرايي استان محقق شود چرا که اشتغال يکي از مهم‌ترين و اساسي‌ترين عوامل خودکفايي و استقلال فردي اين قشر است.ستاري از بيمه کردن معلولان روستايي و عشايري در بازه سني 18 تا 50 سالگي و بازنشسته شدن و بهره‌مندي آنها در 58سالگي خبر داد و از آنها خواست تا نسبت به ثبت‌نام در بيمه بازنشستگي و کار افتادگي اقدام کنند.ستاري ادامه داد: مستمري مددجوي تحت پوشش بهزيستي امسال نسبت به پارسال 15 درصد افزايش داشت که در لايحه سال 1400پيش بيني شده که حداقل 45درصد افزايش يابد که انتظار مي‌رود نمايندگان مجلس شوراي اسلامي همکاري لازم در اين خصوص را داشته باشند.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، ستاري با ارج نهادن به جامعه معلوليت به ويژه روشندلان اظهار داشت: تمامي اقشار و افرادي که از ناتواني رنج مي‌برند به نوعي نيازمند حمايت، توجه و رسيدگي به نيازهاي خود هستند تا از اين طريق امکان برخورداري از شرايط و امکانات شهري براي اين افراد فراهم شود.وي با بيان اينکه دستگاه‌هاي دولتي جوابگوي تمامي نيازهاي اشتغال افراد جامعه نيست، بيان کرد: به منظور کاهش بيکاري در بين روشندلان لازم است انجمن و نابينايان به ارائه طرح هاي ابتکاري بپردازند و با حمايت سازمان و بهره‌گيري از تسهيلات نسبت به ايجاد اشتغال همت کنند.حميد لطف‌اللهيان ، شهردار اردبيل هم گفت: عملکرد شهرداري در قبال فراهم کردن خدمات رفاهي براي معلولان بجا و لازم بوده اما به هيچ وجه کافي نيست.لطف‌اللهيان گفت: امروز ساختن شهري خوب نه تنها وظيفه شهرداري است بلکه ساير نهادها نيز بايد در اين امر مشارکت داشته باشند تا شهري زيبا همراه با خدمات رفاهي براي شهروندان بخصوص جامعه معلولان داشته باشيم.

منبع :