آواي خوش پرندگان در سمفوني "کاني‌برازان"

گروه گزارش: تالاب بين‌المللي "کاني برازان" مهاباد در آذربايجان غربي که به بهشت پرندگان ايران مشهور شده اين روزها از حال و روز خوبي برخوردار است و هياهو و آواي خوش پرندگان در کنار مناظر بسيار دلنشين و چشم نواز آن هر بيننده اي را به سوي خود جلب مي کند. اين تالاب، به عنوان يکي از تالاب هاي اقماري درياچه اروميه و نخستين پناهگاه حيات وحش آذربايجان غربي از تالاب هاي زيبا و مهم اين استان به شمار مي رود که با مساحت هزار و 50 هکتار در جنوب درياچه اروميه و 30 کيلومتري مهاباد واقع شده و به عنوان بيست و چهارمين تالاب کشور در کنوانسيون رامسر به ثبت رسيده است.ت

گروه گزارش: تالاب بين‌المللي "کاني برازان" مهاباد در آذربايجان غربي که به بهشت پرندگان ايران مشهور شده اين روزها از حال و روز خوبي برخوردار است و هياهو و آواي خوش پرندگان در کنار مناظر بسيار دلنشين و چشم نواز آن هر بيننده اي را به سوي خود جلب مي کند. اين تالاب، به عنوان يکي از تالاب هاي اقماري درياچه اروميه و نخستين پناهگاه حيات وحش آذربايجان غربي از تالاب هاي زيبا و مهم اين استان به شمار مي رود که با مساحت هزار و 50 هکتار در جنوب درياچه اروميه و 30 کيلومتري مهاباد واقع شده و به عنوان بيست و چهارمين تالاب کشور در کنوانسيون رامسر به ثبت رسيده است.تالاب کاني برازان همچون يک نگين فيروزه‌اي در آذربايجان غربي در فصول مختلف سال از جمله بهار ميزبان هزاران بال پرنده مهاجري است که اين تالاب را به يکي از زيباترين مناطق گردشگري کشور تبديل کرده اند.اين تالاب که از سوي کميته ملي طبيعت گردي کشور به عنوان نخستين سايت پرنده نگري در ايران نيز معرفي شده است به عنوان با ارزش ترين زيستگاه انواع پرندگان آبزي و کنار آبزي مهاجر و بومي در شمال غرب کشور محسوب مي شود.
جريان زندگي اين روزها در تالاب بين المللي کاني برازان با وجود کاهش بارندگي و خشکسالي، ولي شيرين تر از گذشته شده است و ساز کوک طبيعت در اين پهنه آبي که آغوشش را به روي هزاران پرنده مهاجر و بومي باز کرده است نشان از سرزندگي اين تالاب زيبا و منحصربفرد دارد.  آواي خوش انواع پرندگان مهاجر و بومي که از ميان نيزارها به گوش مي رسد، جنب و جوش خاصي در کاني برازان به وجود آورده و پرندگان رنگارنگي که در آب آن در حال شنا کردن هستند، فضاي دلنشين و زيبايي را بر اين تالاب حکمفرما کرده و زيبايي اين پهنه آبي را دوچندان کرده است.هياهوي پرندگان مهاجر که گاهي به صورت کلني‌هاي چند صد قطعه‌اي از انواع اردک ها، خوتکاها و چنگرها در ميان نيزارهاي اين تالاب ديده مي‌شوند براي علاقه مندان به حيات وحش و به ويژه مشتاقان ديدن پرندگان بسيار تماشايي و جذاب است. اين  تالاب، تقريبا در تمام فصول سال امکان مشاهده پرندگان وحشي و کم ياب را به علاقه‌مندان به طبيعت مي دهد که اين امر از منحصر بفردترين ويژگي هاي اين زيستگاه آبي در کشور است که آن را از ديگر تالاب هاي کشور متمايز مي سازد. پرندگاني که در اين تالاب جمع شده اند اغلب يا بومي هستند يا در طي مسير مهاجرت هاي فصلي در اين اکوسيستم به تغذيه و استراحت پرداخته و سپس به سفر خود ادامه مي دهند.وجود شمار زيادي از اين پرندگان که اغلب از گونه هاي فلامينگو، چنگر، اردک بلوطي، اردک سرسفيد، حواصيل خاکستري، پرستوي دريايي، اردک مرمري، باکلان کوچک، پليکان سفيد، چوب پا، کشيم بزرگ و عروس غاز هستند نشان از مطلوبيت زيست بوم ايجاد شده در اين تالاب داشته و بيانگر اين نکته است که تطابق اکولوژيک بين شرايط زيستي پرندگان و حيات تالاب از جمله غذاي کافي، سلامت محيطي، بکر بودن منطقه و امنيت حاکم بر آن  موجب جذب بيشترين تعداد پرندگان به اين تالاب مي شود.رييس اداره حفاظت محيط زيست مهاباد گفت: حجم آب تالاب بين‌المللي "کاني‌برازان" با وجود کاهش بارندگي ها ولي هم اينک از شرايط مطلوب و قابل قبولي برخوردار بوده و به هفت ميليون متر مکعب رسيده است.
فاروق سخنور اظهار داشت: هم اکنون حجم آب ورودي به اين تالاب از سرشاخه رودخانه مهاباد همچنان جريان داشته و در وضعيت فعلي به نيم مترمکعب بر ثانيه رسيده است.وي ادامه داد: عمق آب اين تالاب در مکان‌هاي مختلف متناوب بوده و ارتفاع آب بين صفر تا حداکثر 75 سانتي‌متر در نوسان است.رييس اداره حفاظت محيط زيست مهاباد اظهار داشت: آب اين تالاب از رودخانه مهاباد، چشمه روستاي "قره‌داغ" و زهکش‌هاي اطراف اين تالاب تامين مي‌شود که با توجه به لايروبي زهکش‌ها سرعت ورود آب از وضعيت مناسبي برخوردار است.سخنور گفت: با راه‌اندازي يک ايستگاه در اين تالاب، پايش آنلاين مولفه‌هاي عمق آب، ميزان اکسيژن، دما، فشار و رطوبت تالاب رصد شده و به صورت آنلاين به دفتر تالاب‌هاي ايران ارسال مي‌شود.يک کارشناس صنعت گردشگري مي‌گويد: پرنده نگري از شاخصه هاي پرطرفدار صنعت گردشگري طبيعت (اکوتوريسم) بوده و تالاب کاني برازان به عنوان يک سايت پرنده نگري، يکي از غني ترين مکان هاي کشور به لحاظ زيست انواع پرندگان به شمار مي رود.
جمال قادرزاده با بيان اينکه اقليم کشورمان به خودي خود داراي تالاب هاي بسياري است که پرندگان مهاجر را به سمت خود مي کشاند ولي براي جذب گردشگر مورد بي مهري قرار گرفته است افزود: اين صنعت در آذربايجان غربي و حتي کشورمان هنوز در ميان مردم و گردشگران چندان شناخته شده نيست و تنها توانسته است گروه خاصي از گردشگران با سلايق تقريبا خاص را به سوي خود جذب کند.وي افزود: فصل بهار و پاييز بهترين زمان براي مشاهده پرندگان به شمار مي رود، به ويژه فصل بهار که به دليل آغاز زمان زادآوري و جوجه آوري پرندگان در تالاب ها از اهميت زيادي برخوردار است بهترين زمان براي پرنده نگري محسوب مي شود.اين کارشناس گردشگري اضافه کرد: پتانسيل بسيار مناسبي که در تالاب کاني برازان به لحاظ وجود بيش از 70 گونه انواع پرندگان مهاجر و بومي در آن وجود دارد از يکسو و از سويي ديگر وجود امکانات و تجهيزات پرنده نگري از جمله برج پرنده نگري اداره حفاظت محيط زيست بهترين فرصت را براي علاقه مندان بوجود آورده است.وي با بيان اينکه در بسياري از کشورها زيرساخت هاي لازم براي اين شاخه از اکوتوريسم ايجاد شده است، افزود: در صورتي که بتوان زيرساخت هاي مورد نياز را در اين تالاب توسعه داد، مي توان سالانه جمع کثيري از علاقه مندان به پرنده نگري در ايران و خارج از کشور را جذب اين مکان کرد.
قادرزاده اضافه کرد: برخي از پرندگان موجود در تالاب کاني برازان جزو پرندگان کمياب دنيا به شمار مي رود و اين امر مي تواند فرصت بسيار مناسبي باشد تا گردشگران اين بخش از اقصي نقاط جهان را به اين تالاب جذب کرد.
وي تاکيد کرد: توسعه بخش پرنده نگري در اين شهرستان و آذربايجان غربي علاوه بر مزيت هاي فراواني که مي تواند عايد صنعت گردشگري کند، نقش مهمي نيز در آشنا کردن اقشار مختلف مردم با دنياي زيبا و لطيف پرندگان دارد.
وي افزود: آشنايي هرچه بيشتر مردم با پرندگان و زندگي اين موجودات زيبا مي تواند در کاهش صيد و شکار پرندگان بسيار موثر باشد و فرهنگ حمايت از پرندگان در جامعه به عنوان بخش از زندگي ما را افزايش دهد و از همه مهمتر توسعه پرنده نگري در جامعه مي تواند احترام به طبيعت را در ميان مردم افزايش دهد و به آنان بياموزد تا از هرگونه آلوده کردن و تخريب طبيعت بپرهيزند.رييس اداره حفاظت محيط زيست مهاباد گفت: اين تالاب هم اينک ميزبان 35 هزار بال انواع پرندگان مهاجر و بومي است که جاذبه اي کم نظير براي علاقه مندان به طبيعت به شمار مي رود.وي اظهار داشت: اين پرندگان شامل غاز خاکستري، انواع مرغابي و اردک، فلامينگو، باکلان کوچک، پليکان سفيد، چوب پا، پرستوي دريايي، کشيم بزرگ، غاز پيشاني سفيد، سيلوش، آووست، خروس کولي، حواصيل، تنجه و گونه هاي کمياب و در معرض خطر انقراض از جمله اردک سرسفيد و اردک مرمري هستند.
وي گفت: وضعيت آبي مناسب و امنيت پايداري که بر اين تالاب حکمفرماست، شرايط بسيار مناسبي را براي اقامت و تغذيه پرندگان مهاجر در آن فراهم کرده به طوري که شمار اين پرندگان نسبت به سال گذشته بيش از 10 درصد افزايش يافته است.سخنور گفت: براساس آخرين بررسي هاي انجام شده، 75 گونه پرنده آبزي و کنارآبزي متعلق به 11 خانواده در اين تالاب شناسايي شده است که در صورت اضافه کردن گونه هاي خشک زي، اين تعداد به بيش از 110 گونه خواهد رسيد که همين امر اهميت اين تالاب را بيش از پيش آشکار مي سازد.
 در آذربايجان غربي 30 تالاب دائمي و فصلي، لب شور يا شيرين، طبيعي و يا انسان ساخت وجود دارد، از ميان آن ها 16 تالاب دائمي و 14 تالاب فصلي بوده و علاوه بر اين تالاب ها، تعداد 15 آب بند و 20 مورد سد وجود دارد که همه اين پهنه هاي آبي زيستگاه هاي مناسبي براي انواع گونه هاي آبزي و کنار آبزي به شمار مي رود.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل ازايرنا، در شهرستان مهاباد نيز علاوه بر تالاب بين‌المللي کاني‌برازان، تالاب‌هاي دايمي "حسن خان" و "قوپي باباعلي" و "گروس" و تالاب‌هاي فصلي ديگري از جمله "داشخانه" و "قره قشلاق" وجود دارد.

منبع :