تعرض به حريم بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي

گروه فرهنگي: ساختماني شش‌طبقه حريم منظري بقعه جهاني شيخ صفي‌الدين اردبيلي را مخدودش کرده است. حالا پرونده به دادگاه کشيده شده و درخواست تخريب دو طبقه از اين ساختمان داده شده است.

اليار عاصمي‌زاده

 گروه فرهنگي: ساختماني شش‌طبقه حريم منظري بقعه جهاني شيخ صفي‌الدين اردبيلي را مخدودش کرده است. حالا پرونده به دادگاه کشيده شده و درخواست تخريب دو طبقه از اين ساختمان داده شده است.

ربيس شواري هماهنگي سازمان‌هاي غيردولتي ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ـ که اين خبر را داد، مي‌گويد: حريم منظري مجموعه جهاني شيخ صفي‌الدين اردبيلي با ساخت‌وسازي که مجوز آن را شهرداري اردبيل صادر کرده، نقض شده است. ما حتي نمي‌توانيم از حريم منظري مجموعه‌اي جهاني به عنوان داشته فرهنگيِ ثبت‌شده در يونسکو حفاظت کنيم.
او اظهار مي‌کند: اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان اردبيل با اقدام حقوقي که داشته مانع از ادامه ساخت اين بنا شده است. قطعا ما هم از طريق مراجع تخصصي و اجرايي پيگير اين نقض قوانين خواهيم بود. شهرداري مدعي است که اداره ميراث فرهنگي پس از صدور پروانه، نامه فرستاده که استعلام بگيريم، اين درحالي است که درست سه روز پس از نامه اين اداره  براي توقف پروژه تا ارسال پاسخ استعلام، مجوز ساخت را صادر کرده و در اصل، به درخواست ميراث فرهنگي بي‌توجهي کرده است.
عليرضا پوستي ـ عضو شوراي شهر اردبيل ـ درباره نقض حريم منظري مجموعه جهاني شيخ صفي‌الدين اردبيلي ـ  مي‌گويد: شهرداري پروانه ساخت را داده بود، پس از آن اداره ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي اردبيل اعلام کرد که استعلام بايد گرفته مي‌شد. معمولا با هر نوع ساخت و سازي در حريم درجه يک آثار تاريخي موافقت نمي‌شود، اما در اين پروژه تعرض در اين حريم که اتفاق نيافتاده است، حريم منظري نقض شده و موضوع هم به دادگاه کشيده و قضايي شده است.
او اضافه مي‌کند: پس از پيگيري‌هاي حقوقي اداره ميراث فرهنگي اردبيل، با حکم دادگاه عمليات ساخت در اين ساختمان شش‌طبقه متوقف شد اما در نهايت، پس از بررسي و با حکم دوباره دادگاه، ساخت و ساز ادامه پيدا کرده است.
او درباره تخلف شهرداري و پيگيري شوراي شهر اردبيل درباره نقض حريم اين اثر جهاني، اظهار مي‌کند: با توجه به اين‌که ساختمان در حريم درجه يک و دو احداث نشده و فقط حريم منظري را نقض کرده است، مستند به آن‌چه در نامه‌ها وجود دارد، شهرداري تخلفي انجام نداده است. البته بايد به ارتفاع ساختمان توجه مي‌کرد و زودتر استعلام مي‌گرفت، چون طبق قانون در حريم منظري مجموعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي، اجازه ساخت بيشتر از چهار طبقه داده نمي‌شود. شهرداري بايد حواسش را جمع مي‌کرد. از طرفي، اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان هم بايد حساس‌تر مي‌بود و سريع‌تر برخورد مي‌کرد و جلو پيشرفت اين کار را مي‌گرفت.
پوستي مي‌گويد: موضوع بايد در دادگاه و با حکم قاضي پيگيري شود، البته ما هم در شوراي شهر رسيدگي مي‌کنيم، اما اگر تخريب دو طبقه انتهايي اين ساختمان درخواست شده بايد با حکم دستگاه قضايي باشد.
اين عضو شوراي شهر اردبيل معتقد است: در ماجراي اين ساختمان شش‌طبقه که در کميسيون ماده پنج اردبيل مطرح شد، با توجه به حضور نماينده ميراث فرهنگي در اين کميسيون، شهرداري و اداره ميراث فرهنگي و گردشگري هر دو کوتاهي کرده‌اند و مقصرند.اما مهدي حيدري‌وند ـ مدير جديد پايگاه جهاني مجموعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي ـ که پيگير اين پرونده است، برخلافِ اظهارات مطرح‌شده مي‌گويد که تخلف شهرداري در اين پرونده کاملا محرز بوده و بايد دو طبقه اين ساختمان از شش طبقه که حريم منظري اين مجموعه جهاني را مخدوش کرده است، تخريب شود.
او ماجرا را اين‌گونه شرح مي‌دهد: اول ارديبهشت‌ماه سال 99 موضوع ساخت اين ساختمان مسکوني در کميسيون ماده پنج قانون شهرداري‌ها مطرح شد که با توجه به حضور نماينده ميراث فرهنگي در آن جلسه، از شهرداري خواسته شد که از اداره ميراث فرهنگي استعلام بگيرد. در سي‌ويکم ارديبهشت‌ماه 99 کميسيون ماده 5 دوباره برگزار شد و حکم قطعي براي ضرورت استعلام تصويب شد. در دو تاريخ 13 و 27 خردادماه 1399 شهرداري در دو نامه مجزا، ولي با يک متن مشترک از اداره ميراث فرهنگي درخواست استعلام مي‌کند. ما در دو تاريخ 15 خردادماه 99 و دوم مردادماه 99 در دو نامه پاسخ شهرداري را مي‌دهيم.او اضافه مي‌کند: در نامه 15 خردادماه 99 به شهرداري اعلام مي‌شود که تا تدوين حريم منظري اين مجموعه جهاني، منتظر بماند و اجازه بررسي بدهد. ما يکي دو ماه فرصت داشتيم جواب بدهيم، اما شهرداري درست سه روز پس از نامه اول و در تاريخ 18 تيرماه 99 پروانه ساخت را صادر مي‌کند، بدون آن‌که منتظر پاسخ استعلام بماند. اين‌طور نبوده که شهرداري اول پروانه صادر کند، بعد ميراث فرهنگي متوجه شود و دير اقدام کند. اين اظهارنظر درست نيست. تخلف شهرداري در اين مورد هم کاملا مشهود است.
حيدري‌وند مي‌گويد: پس از آن‌که شهرداري پروانه ساخت مي‌دهد، يگان حفاظت ميراث فرهنگي نيز متوجه مي‌شود طبقات پنجم و ششم هم به اين ساختمان درحال اضافه شدن است. اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري در 21 و 25 ارديبهشت‌ماه 1400 در دو نامه ديگر به شهرداري اردبيل صراحتا اعلام مي‌کند که برخلاف ضوابط، اين ساختمان در شش طبقه و در حريم منظري اثر جهاني شيخ صفي‌الدين اردبيلي درحال ساخت است و بايد متوقف شود. پس از آن با دستور دادگاه، عمليات ساحتمان‌سازي به مدت دو ماه متوقف شد، اما بعد با حکم دوباره دادگاه آغاز به ساخت کرد. از زمان پيگيري حقوقي، تا کنون در دو طبقه پنجم و ششم هيچ عمليات ساخت‌وسازي انجام نشده و در اين قسمت، ساختمان متوقف شده است.
وي بيان مي‌کند: بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي اثري جهاني است و فقط به مردم اردبيل يا ايران تعلق ندارد، اما حالا حريم منظري گنبد »ال« زير سوال رفته است. تنها مانع و مزاحم اين بقعه، همين ساختمان شش‌طبقه است که دقيقا از حياط باغ قابل مشاهده است، درست مثل آن‌چه سال‌ها قبل براي برج‌ جهان‌نما اتفاق افتاد و سرانجام چند طبقه آن را تخريب کردند. مطالبه و درخواست سريع و جدي ما هم اين است که دو طبقه انتهايي اين ساختمان مطابق با ضوابط تخريب شود.
مدير جديد پايگاه جهاني مجموعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي با تاکيد بر پيگيري حقوقي اين نقض قانوني اظهار مي‌کند: عمليات ساختمان‌سازي در دادگاه اول متوقف شد، در دادگاه بدوي دوم پس از بررسي‌ها حکم ادامه عمليات ساختمان‌سازي تا طبقه چهارم داده شد و حالا يکي دو هفته ديگر دادگاه سوم برگزار مي‌شود و سواي اين‌که هزينه تخريب با چه کسي است و مقصر کيست، پيگيري مي‌کنيم که دو طبقه اين ساختمان تخريب شود، چون اين اثر جهاني را که در يونسکو ثبت شده است زير سوال مي‌برد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايسنا،مجموعه ميراث جهانيِ بقعه و خانقاه شيخ صفي‌الدين اردبيلي که مقبره شاه اسماعيل و شيخ صفي‌الدين است، به خاطر ارزش‌هايي که دارد، در سال 1389 و در جريان سي و چهارمين نشست يونسکو در برزيل به شماره 1345 در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد.

منبع :