مرگ خاموش يار مهربان
مرگ خاموش يار مهربان
1400/08/30
گروه فرهنگي: گوشي‌هاي تلفن با انواع فناوري‌هاي اينترنتي امروزه تمام جنبه و بخش‌هاي زندگي را در احاطه خود گرفته و در اين دنياي مسخ شده مجازي ديگر جايي براي کتاب نبوده و مرگي خاموش براي بزرگترين مانوس و يار مهربان انسانها رقم خورده است.
گروه فرهنگي: گوشي‌هاي تلفن با انواع فناوري‌هاي اينترنتي امروزه تمام جنبه و بخش‌هاي زندگي را در احاطه خود گرفته و در اين دنياي مسخ شده مجازي ديگر جايي براي کتاب نبوده و مرگي خاموش براي بزرگترين مانوس و يار مهربان انسانها رقم خورده است. در سال‌هاي اخير مطالعه کتاب با ظهور انواع فناوري‌هاي نوين بويژه شبکه‌هاي اجتماعي که همه اقشار مردم را در خود هضم کرده است، رنگ باخته و کمتر کسي اين روزها توان چشم برداشتن از صفحه گوشي‌هاي همراه و مطالعه کتاب را دارد.
حتي اگر کسي نيز اعتياد کتاب و کتابخواني داشته باشد اين روزها مطالعه ديجيتالي جايگزين کتاب کاغذي شده است که بنا به اعتقاد کارشناسان اين شيوه نيز از ژرفاي مطالعه کاسته و به صورت تدريجي منجر به کم‌سوادي در جامعه شده چرا که فضاي مجازي جاي مطالعه عميق و ماندگار نبوده بلکه جاي مباحثه و گفتگوي آزاد است.ميهمان مجازي از چند سال پيش همچنان در حال به حاشيه زدن کتاب و مطالعه است و بر اساس آمارها، در حال حاضر سرانه مطالعه کتاب در کشور روزانه به حدود 79 دقيقه و اين ميزان در استان اردبيل به روايتي حتي به 10 دقيقه رسيده است.
مديرکل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان اردبيل با تاکيد بر اينکه پايين بودن سرانه مطالعه در سطح کشور تسري دارد، گفت: محاسبه سرانه مطالعه شاخص‌هاي گوناگوني دارد که از جمله آنها مي‌توان به مراجعان کتابخانه‌ها و يا آمار فروش کتاب اشاره داشت و بر اين اساس اردبيل در مقايسه با برخي استان‌ها وضعيت بهتري دارد.عبدالله بحرالعلومي با بيان ضعف‌ها در بخش توزيع، تصريح کرد: تيراژ کتاب‌ها اگرچه در مجموع پايين است، اما بايد عنايت داشته باشيم که چرخه‌اي ايجاد شود تا کتاب‌ها دست‌کم در مراکز علمي و آموزشي توزيع گردند و در نهايت بتوانيم شرايط را تغيير دهيم.وي بيان کرد: اين استان پيشينه پرباري در مقوله کتاب دارد به طوري که در گذشته علاوه زندگي ايلاتي و روستايي، محفل‌هاي نقالي، هفته‌خواني، جمع‌خواني قرآن کريم نيز در نقاط مختلف منطقه برگزار مي‌شد که همگي ناظر بر اين فرهنگ بود.
وي ادامه داد: کتاب و کتابخواني در گذشته چنان اهميت داشت که با وجود پيدايش ابزارهاي ارتباطي نويني مانند راديو و تلويزيون همچنان جايگاه خود را حفظ کرده بود حتي محتواهاي ارائه شده از سوي آنها ناظر بر کتاب‌ها بود.بحرالعلومي بيان کرد: اين فرهنگ پربار با تاسف امروز تا حدود زيادي رنگ باخته است و از رونق گذشته برخوردار نيست؛ اما با وجود اينکه برخي خانواده‌ها با مشکلات فضاي مجازي و شبکه‌هاي اجتماعي روبه‌رو هستند، بايد به سمت تغيير شرايط برويم.
بنا به اعتقاد کارشناسان، استفاده بي‌رويه از فضاي مجازي بعنوان عامل اصلي در کنار عواملي همچون گراني کتاب، کافي نبودن مکان‌هاي فرهنگي از جمله کتابخانه‌هاي عمومي، ناتواني نهاد آموزش و پرورش در ايجاد انگيزه مطالعه در بين دانش آموزان، نبود مشوق‌هاي تاثيرگذار براي جذب افراد جامعه به کتابخواني، نبود فضاها و کتاب‌هاي مناسب و کافي در مراکز عمومي از جمله مترو ، اتوبوس ، بانک‌‍ها و ورزشگاه‌‍ها اعمال محدوديت و مميزي در انتشار کتاب سطحي شدن و ناکافي بودن کتاب‌هاي قصه و رمان، نبود حمايت از انتشاراتي‌ها و نويسندگان جوان و اقتصادي نبودن شغل کتابفروشي از جمله عواملي است در ايجاد فضاي بي‌رغبتي به کتاب و کتابخواني در کشور و از جمله استان اردبيل تاثيرگذار بوده است.
به عقيده کارشناسان عوامل مختلف از فضاي مجازي گرفته تا کرونا و شرايط اقتصادي و فرهنگي آسيب جدي به مقوله کتاب و کتابخواني زده است و ضروري است که با اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي ويژه به اين وضعيت خاتمه داده و جلوي غربت کتاب و کتابخواني را در جامعه گرفت.به اعتقاد بشيري گيوي، دو ديدگاه روانشناختي و جامعه شناختي در زمينه مطالعه کتاب و آينده و نحوه پايان بخشيدن به وضعيت فعلي وجود دارد که تقريبا در مقابل هم هستند، روانشناسان معتقدند تا نيازهاي اوليه شهروندان برآورد نشود ديگر نيازها از جمله فرهنگي و اجتماعي برآورد نخواهد شد، درواقع دهه‌ها زمان نياز است تا يک جوان خانه و ماشين بخرد تا در گام دوم به خريد کتاب و محصولات فرهنگي روي آورد و در نتيجه با نگاه روانشناسان در گام اول بايد تورم به صفر ميل کند تا در گام دوم انتظار بالندگي فرهنگي از اجتماع داشت.
وي بيان کرد:در نگاه جامعه شناختي که در نقطه مقابل اين ديدگاه قرار دارد، جامعه‌شناسان معتقدند فقر باعث آگاهي شهروندان مي‌شود، گروه براي خود همچون کاتاليزور عمل خواهد کرد و گروه درخود را هم به مطالعه و تحقيق مي‌کشاند؛ در واقع در اين ديدگاه فقر اقتصادي راهکاري براي افزايش مطالعه عميق شهروندان خواهد شد و اين ديدگاه به نظر مي‌رسد که از ديدگاه روانشناسانه عملياتي‌تر مي‌باشد همچنان که ميزان تأليفات و ترجمه‌ها هر روز بيشتر مي_شود و بالطبع اين طبقه براي خود، طبقه درخود را به حرکت وادار کرده و اين مسئله از مهمترين راهبردها براي افزايش مطالعه شهروندان و تغيير در اجتماع مي‌باشد.
بشيري گيوي گفت:انجمن ها، نهادها و سازمان‌ها همچون طبقه براي خود هستند که با افزايش تأليف و ترجمه و همچنين با رويکردهاي نويني که در عرضه محصولات فرهنگي دارند ديگر بخش‌هاي اجتماع را هم به بالندگي فرهنگي مي‌کشانند؛ رويکرد انجمن‌ها،سازمان‌ها و نهادهاي فرهنگي خيلي خوب و مهم است و در آينده جهش قابل ملموسي در توسعه فرهنگي را شاهد خواهيم بود.مديرکل کتابخانه هاي عمومي استان اردبيل با بيان اقدامات اين نهاد فرهنگي در زمينه ترويج فرهنگ کتابخواني گفت: هم اکنون نزديک به يک ميليون جلد کتاب در 81 باب کتابخانه در استان اردبيل براي استفاده عموم موجود است.پروانه رضا قليزاده افزود: فضاي کتابخانه‌اي استان در حال حاضر 31 هزار و 262 متر مربع بوده که با احداث پروژه‌هاي در دست اجرا اين ميزان به بيش از 38 هزار مترمربع خواهد رسيد.به گفته، ايجاد ايستگاه مطالعه در اتوبوس‌هاي شهري، طرح پيک کتاب براي ارسال کتاب به درب منازل شهروندان و اجراي برنامه‌هاي متنوع در هفته کتاب از جمله اقدامات اين نهاد درراستاي افزايش سرانه مطالعه کتاب در استان است.
زعفر احدزاده مديرکل کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان اردبيل نيز در تشريح اقدامات اين کانون در راستاي ايجاد ارتباط بين نسل کودک و نوجوان با کتاب گفت: طرح »کتاب‌نوش« در سطح مراکز فرهنگي هنري استان با همکاري استانداري، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي و شوراي اسلامي اردبيل در هفته کتاب در استان برگزار خواهد شد.وي اضافه کرد: در اين مسابقه کتابخواني که در بين گروه‌هاي سني 9 تا 12 سال(نونهال و نونگاه) و 13 تا 17 سال (نوجوان) خواهد بود، شرکت‌کنندگان مي‌بايست کتاب موردعلاقه‌شان را در قالب فيلم کوتاه 90 ثانيه‌اي و با صداي خود معرفي نمايند که در پايان از برگزيدگان اين فرآيند تجليل خواهد شد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، مديرکل کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان اردبيل ادامه داد: همچنين در اين ايام از کودکان و نوجوانان کتاب‌خوان برتر استان نيز در راستاي ترويج و توسعه‌ي فرهنگ کتابخواني تقدير به عمل خواهد آمد و برنامه‌هاي کتاب‌محور ديگري در قالب فعاليت‌هاي عمومي و مهم کانون اجرا خواهد شد.
احدزاده بابيان اينکه مهمترين نهاد مهرباني و آشتي با برترين اختراع بشري(کتاب) خانواده است، خواستار رفع موانع راه فرهنگ مطالعه و کتابخواني شد و تأکيد کرد که گراني قيمت کتاب نبايد باعث کم‌رنگي آن در سبد نيازمندي خانواده‌ها شود.
منبع :