محوطه باستاني قلعه خسرواستان اردبيل
محوطه باستاني قلعه خسرواستان اردبيل
1400/12/22
گروه سيري در استان ها: قلعه خسرو بر بالاي يک کوه کم ارتفاع قرار گرفته است و رود قره سو از سه جهت يعني شمال و شمال شرقي و غربي اين کوه را در بر گرفته است.
گروه سيري در استان ها: قلعه خسرو بر بالاي يک کوه کم ارتفاع قرار گرفته است و رود قره سو از سه جهت يعني شمال و شمال شرقي و غربي اين کوه را در بر گرفته است.
اين کوه کم ارتفاع را مردمان روستا با نام شوش داغي مي نامند و اين به دليل شيب تند دامنه هاي آن و نوک تيز قله آن و همچنين موقعيت خاص قرار گيري قله کوه که به هيچ کوه ديگري متصل نبوده است، مي باشد شوش داغي همچون ديگر کوهها و ارتفاعات پيرامون دامنه سبلان در اثر فعاليت هاي آتشفشاني ايجاد شده است راس کوه متشکل از يک توده سنگي از سنگ هاي آذرين، به صورت يکپارچه مي باشد و وسعت چندان ندارد ارتفاع نوک قله شوش داغي از سطح دريا آزاد 1395 متر و از بستر رود قره سو در پاي کوه 135 متر است. جبهه شمالي شوش داغي به يک برآمدگي کوچکي منتهي مي شود و اين برآمدگي که وسعت کمي نيز دارد با شيب بسيار تندي که دسترسي به آن را مشکل مي سازد به رود قره سو منتهي مي شود جبهه غربي کوه شوش داغي از نوک کوه تا ديوار دفاعي داراي شيب بسيار تندي بوده و از پايين ديوار به پرتگاه عميقي که ارتفاع آن تا 10 متر مي رسد ختم مي شود دامنه شرقي کوه نيز داراي شيب تندي است و اين شيب تا حدود 70 درجه مي باشد و به گونه اي است که به صورت يک ديوار صاف دسترسي به قلعه را تقريباً غير ممکن مي سازد. تنها در جبهه جنوبي و به خصوص جبنه جنوب شرقي شيب ملايم وجود دارد و امکان دسترسي به قلعه را ممکن مي کند.
محوطه باستاني قلع خسرو متشکل از دو قلعه و يک گورستان است يکي از اين قلعه ها بر بالاي کوه شوش داغي واقع شده و ديگري که بزرگتر بوده و قلعه اولي را نيز در بر مي گيرد . تمامي کوه شوش داغي را در برگرفته است. محوطه گورستان در قسمت جنوبي کوه شوش داغي واقع شده و در محوطه نسبتاً وسيعي گورهاي آن پراکنده شده است.
اين قلعه در 30کيلومتري شمال غرب اردبيل قرار دارد که با شيوه خشکه چين سنگي با مصالح سنگي بدون استفاده از ملات ساخته شده و به دوره مفرغ جديد 1700تا 1450سال پيش از ميلاد تعلق دارد.
در فصول پيشين کاوش، سفالهايي از عصر مفرغ جديد و نشانههايي از استقرار جوامع با ساختار پيچيده سياسي و اجتماعي در اين قلعه به دست آمده بود. بر اساس دلايل باستانشناسي جوامع پيچيده سياسي و اجتماعي اولين بار در دوره مفرغ جديد شکل گرفتهاست.
با توجه به اينکه اين منطقه در دورههاي مختلف بويژه در عصر مفرغ مورد تاخت و تاز اقوام مهاجر بود و با در نظر گرفتن اقتصاد کشاورزي و دامداري در عصر مفرغ به نظر ميرسد، قلعههاي هفتگانه نقش محافظت از قلعه مرکزي خسرو و زمينهاي کشاورزي و مراتع دامداري آن را به عهده داشتند.
گورستان کوچکي نيز شامل 10تا 20گور در کنار قلعههاي هفتگانه وجود دارد که تعداد کم قبور آن نشانگر اقماري بودن اين قلعهها است. اين گورها نشان دهنده مالکيت يا تسلط قلعه مرکزي بر نواحي اطراف و سند تملک خانواده يا قبايل ساکن در قلعه مرکزي يا قلعههاي اقماري بر روي اين مراتع هستند.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از سايت جاذبه ها،کاوشگران در بررسيهاي خود در اين منطقه آثار بند و کانالهاي آبرساني مربوط به دوره مفرغ جديد را شناسايي کردند. فرضيه اين است که ساکنان اين منطقه پس از احداث بند روي رودخانه قرهسو که در کنار قلعه خسرو قرار دارد، توسط اين کانالهاي سنگچين آب رود را به طرف زمينهاي اطراف هدايت ميکردند.
منبع :