سموم کشاورزي، پاشنه آشيل صادرات کشمش

گروه گزارش: آذربايجان‌شرقي از کانون‌هاي توليد و صادرات خشکبار کشور به ويژه کشمش محسوب مي‌شود، اما تجار استان با وجود سهم 35 درصدي از صادرات اين محصول به دليل رعايت نکردن برخي الزامات جهاني در مرحله توليد و فراوري با دغدغه‌ها و موانعي در مسير فعاليت خود مواجهند.

گروه گزارش: آذربايجان‌شرقي از کانون‌هاي توليد و صادرات خشکبار کشور به ويژه کشمش محسوب مي‌شود، اما تجار استان با وجود سهم 35 درصدي از صادرات اين محصول به دليل رعايت نکردن برخي الزامات جهاني در مرحله توليد و فراوري با دغدغه‌ها و موانعي در مسير فعاليت خود مواجهند.
  مصطفي حدادي، صادر کننده محصولات کشاورزي در نشست بررسي مشکل صادرات کشمش ملکان در کميسيون صادرات و مديريت واردات اتاق تبريز با تاکيد بر اهميت کيفيت و رعايت استانداردها در محصولات کشاورزي اظهار کرد: با وجود اينکه در سال هاي گذشته به کشاورزان منطقه ملکان تذکر لازم در مورد عدم استفاده از سم لاروين (مخصوص پنبه) براي کشمش داده شد اما استفاده از اين سم همچنان رواج دارد و تبعات منفي در صادرات کشمش ملکان به بار آورده است.
وي خاطرنشان کرد: صادرکنندگان کشمش تعهدي را به مراجع مربوطه در کشورهاي هدف صادرات مي دهند که در صورت اثبات وجود سموم غيرمجاز، محصول معدوم مي شود.
محمدنقي هنربر، رئيس اداره بازرگاني خارجي سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هم با اشاره به کاهش 56 درصدي صادرات خشکبار کشور و 35 درصدي از اين استان در چهار ماهه اول سال جاري گفت: 70 درصد ترکيب کالاهاي صادراتي گروه خشکبار را کشمش تشکيل مي دهد و دليل عمده کاهش صادرات به عواملي همچون کاهش توليد ناشي از خشکسالي، عوارض نيم درصد آب مجازي در صادرات، ميزان بالاي باقيمانده سموم و قيمت تمام شده بالا بازمي گردد.وي معتقد است: با توجه به اينکه محصولات کشاورزي با قيمت ارز بازار آزاد تامين مي شود، در بازگشت ارز حاصل از صادرات بايد استثنائاتي در قيمت ارز بازگشتي در نظر گرفته شود.حدادي، صادرکننده محصولات کشاورزي هم با بيان اينکه در صورت اختلال در صادرات خشکبار و ساير محصولات کشاورزي، معيشت جمعيت قابل توجهي از کشاورزان و کارگران صنايع تبديلي به مخاطره مي افتد، گفت: مشکل تامين محصولات صادراتي کشاورزي با قيمت ارز آزاد و عرضه ارز حاصل از صادرات با تفاوت بسيار در سامانه نيما را چالش و مانع عمده صادرات اين محصولات عنوان کرد و خواستار رفع اين معضل جهت توجيه دار بودن و تداوم صادرات در اين بخش شد.حسن قاليچه باف، يکي ديگر از صادرکنندگان محصولات کشاورزي در تبريز هم با اشاره به اينکه تامين کالاي صادراتي در بخش کشاورزي با نرخ بازار آزاد و بازگشت ارز با نرخ هاي پايين تر و به زيان صادرکننده انجام مي شود، گفت: در گذشته، زيان ناشي از تفاوت نرخ ارز آزاد و نيمايي در رفع تعهد ارزي صادرات کشاورزي از طريق خريد ارز حاصل از صادرات با نرخ آزاد توسط بانک مرکزي پوشش داده مي شد اما با عدم تداوم اين امر، صادرات کشاورزي با تهديد رو به رو شده است.وي با بيان اينکه صادرکنندگان به رغم شرايط سخت تحريمي، همواره در جهت توسعه صادرات کوشيده اند، خواستار تشکيل کميته اي ويژه متشکل از مسئولين رسمي و تعدادي از صادرکنندگان شاخص جهت پيگيري جدي مشکلات صادرات شد.
تداوم حضور در بازارهاي صادراتي مستلزم کاهش قيمت تمام شده  
رئيس کميسيون صادرات و مديريت واردات اتاق بازرگاني تبريز با اشاره به حجم بالاي ضايعات در بخش کشاورزي استان از جمله حجم 18درصدي ضايعات در برداشت و فرآوري انگور به لزوم توجه به قيمت تمام شده پايين اين محصول با توجه به رقابتي بودن بازارهاي صادراتي تاکيد کرد.
سيد يوسف حسيني بر لزوم توجه به بحث رقابت پذير کردن و ارتقاء شاخص هاي کيفي محصولات کشاورزي کشور جهت حضور پايدار در بازارهاي هدف تاکيد کرد و افزود: برخي رقباي صادراتي ما با پايين آوردن عمدي قيمت در بازارهاي صادراتي، کالاهاي ما را غيررقابتي مي کنند از جمله اقدام اخير آمريکا که با پايين آوردن عمدي قيمت محصول پسته درصدد حذف رقباي خود از بازارها است.
وي با اشاره به نزديک بودن فصل برداشت انگور شهرستان ملکان، در خصوص تعيين قيمت خريد انگور از کشاورز گفت: قيمت ها نبايد به نحوي تعيين شود که موجب غير رقابتي شدن محصول در صادرات شود که در اين صورت هم صادرکننده و هم کشاورز آسيب خواهند ديد.حسيني، در خصوص واردات موقت کشمش از ازبکستان و هند و پردازش و صادرات مجدد آن گفت: اين امر به زيان بخش کشاورزي بوده و موجب تضعيف کشاورزان مي شود.حسن قاليچه باف، صادر کننده محصولات کشاورزي هم با اشاره به رقابتي بودن بازارهاي صادراتي و همچنين فراهم کردن بسترهاي سرمايه گذاري و جذب سرمايه گذاران خارجي جهت توليد و فرآوري کشمش توسط برخي رقبا همچون ازبکستان، بر لزوم اهتمام به کاهش قيمت تمام شده تاکيد کرد.
 صادرکنندگان خشکبار مناطق کم برخوردار مشمول مشوق هاي صادراتي شوند
 رئيس فراکسيون مناطق محروم کشور در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه براي مناطق محروم و کم برخوردار، مشوق هاي ويژه اي از جمله معافيت هاي مالياتي جهت سرمايه گذاري مصوب شده است، گفت: مي توانيم براي صادرات اين مناطق نيز مشوق هايي در نظر بگيريم تا هم صادرکننده تشويق شود و هم براي توليد کننده و کشاورز انگيزه توليد بيشتر را ايجاد کنيم.سيدعلي موسوي، از عدم وجود برنامه توليد در وزارت جهاد کشاورزي و متضرر شدن کشاورزان انتقاد کرد و گفت: عدم وجود برنامه توليد در وزارت جهاد کشاورزي براي مناطق محروم و ضعف پيش بيني توليدات کشاورزي موجب شده است که کشاورزان نقش خيرين را ايفا کنند و هر سال محصولاتي را توليد مي کنند و به دليل حجم توليد بالا که نامتناسب با حجم مصرف است مجبور به عرضه با قيمتي پايين تر از قيمت تمام شده مي شوند .
نماينده مردم شهرستان ملکان و عضو کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي با تاکيد بر اينکه نبايد انگيزه و روحيه توليد کنندگان از بين برود گفت: با برنامه ريزي صحيح بايد از انگيزه و روحيه صنعتگران و توليدکنندگان در راستاي رشد و توسعه کشور استفاده کنيم.
35 درصد صادرات کشمش کشور سهم آذربايجان شرقي است
 مدير دفتر توسعه بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي استان آذربايجان شرقي با اشاره به سهم 35 درصدي استان از صادرات کشمش، اظهارکرد: در ساير استان ها، مصرف انگور، عمدتا به شکل کنسانتره، تازه خوري و آبميوه بوده اما در استان ما به صورت عمده به کشمش تبديل مي شود .منوچهر رحماني با اعلام اينکه ميزان توليد انگور کشور سالانه 3 ميليون تن و 4.5 درصد توليد جهان است، گفت: رتبه ايران از لحاظ توليد انگور در جهان 11 بوده و از لحاظ صادرات کشمش رتبه سوم را بعد از آمريکا و ترکيه دارد.مدير دفتر توسعه بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي استان با اشاره به اينکه اين سازمان، در راستاي امکان برنامه ريزي تجاري، آمار توليد محصولات کشاورزي و همچنين آمارهاي مرتبط با مصرف داخل استان و مازاد مصرف استان را پيش بيني کرده و ماه به ماه بازنگري آن ها را به دليل حوادث احتمالي و عوامل موثر انجام ‌مي دهد، برآورد سال 1401 توليد محصول انگور استان را 200 هزار تن اعلام کرد و گفت: 70  تا 80 درصد توليد مربوط به شهرستان ملکان است.وي ادامه داد: چند ماه قبل از برداشت محصولات کشاورزي در استان با تشکيل جلسات متعدد با سازمان تعاون روستايي، صندوق توسعه کشاورزي، فرمانداري، نمايندگان مجلس و تجار و صاحبان صنايع تبديلي هر شهرستان، در خصوص وضعيت توليد و توزيع تدابيري اتخاذ مي کنيم تا غافلگير نشويم.رحماني خاطرنشان کرد: کشاورزي قراردادي از برنامه هاي اولويت دار وزارت جهاد کشاورزي است و جهت اجراي آن، تجار مي توانند محصولات مورد نياز بازارهاي خارحي را شناسايي و با عقد قرارداد با کشاورزان کميت مورد نياز و توليد منطبق بر کيفيت و استانداردهاي بازارهاي هدف را انجام دهند.
 توجه به کيفيت و استاندارد لازمه صادرات پايدار
اياز برنو، سرپرست معاونت بازرگاني و صنايع کشاورزي سازمان جهاد کشاورزي استان با اشاره به اينکه 90 درصد انگور توليدي کشور صادر مي شود و اين محصول نقش پيشران را در صادرات خشکبار ايفا مي کند، گفت: لازم است هم توليدات، کيفي و منطبق با استاندارد بازارهاي هدف باشد و هم کشاورزي قراردادي در توليد انگور اجرا شود تا نقش اين محصول در اقتصاد کشور و ارزآوري تداوم يابد.
هزينه هاي فرآوري کشمش بسيار بالا است
جعفري، رئيس اداره جهاد کشاورزي شهرستان ملکان با بيان اينکه قيمت تمام شده و هزينه هاي فرآوري کشمش بسيار بالا است، ادامه داد: هزينه هاي فرآوري اعم از هزينه گوگرد، پودر سبزه، روغن سبزه و هزينه نيروي انساني در ازاي فرآوري هرکيلو کشمش، 7000 تومان است که با توجه به افزايش 3 برابري هزينه هاي سمپاشي نسبت به سال گذشته، انتظار مي رود که قيمت انگور و کشمش نيز 3 برابر شود. وي با اشاره به اينکه شهرستان ملکان با عنوان سرزمين خوشه هاي طلايي مشهور است، گفت: ميزان باغات انگور در شهرستان ملکان 11 هزار هکتار بوده و به طور متوسط ميزان توليد در هر هکتار24 تن است.جعفري تعيين قيمت انگور در جهت حمايت از توليد و کشاورزان را ضروري دانست و گفت: ورود دلالان باعث کاهش هرچه بيشتر قيمت و متضرر شدن کشاورز مي شود.
 وي ادامه داد: توليد کل انگور در شرايط مناسب، حدود 264 هزار تن و کشمش توليدي 75000 تن بوده و به ازاي هر 3 يا 3.5 کيلو انگور ملکان، يک کيلو کشمش توليد مي شود و در مقايسه با ساير نقاط کشور که از 5 يا 6 کيلو انگور، يک کيلو کشمش به دست مي آيد، در وضعيت بهتري قرار دارد.جعفري گفت: کشمش توليدي شهرستان ملکان شامل 2 رقم تيزابي و کاليفورني است که رقم تيزآبي آن به کشورهاي روسيه، ترکيه، ليتواني، مجارستان و رقم کاليفورني آن به صورت آجيل به کشورهاي حاشيه خليج فارس، عربستان، کويت، امارات، قطر صادر مي شود.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا،تشکيل خانه انگور کشور در ملکان، تاسيس نمايندگي اتاق بازرگاني تبريز در شهرستان ملکان جهت طرح مسائل کسب و کار و ارائه خدمات اتاق، استقرار اداره استاندارد در ملکان براي اخذ گواهي هاي صادراتي و استقرار اداره گمرک در شهرستان از جمله مطالباتي بود که رئيس اداره جهاد کشاورزي استان در راستاي حمايت از توليد و صادرات انگور ملکان مطرح کرد.

منبع :