موسيقي عاشيقي اروميه زير سايه سنگين موسيقي ترکيه

گروه فرهنگي" :موسيقي‌هاي ايراني بويژه عاشيقي يا مکتب عاشيقي اروميه »ميراث ناملموس« بي نصيب از تبليغ و حمايت بوده و مهمتر از همه از سايه سنگين موسيقي ترکيه رنج مي‌برد.

گروه فرهنگي" :موسيقي‌هاي ايراني بويژه عاشيقي يا مکتب عاشيقي اروميه »ميراث ناملموس« بي نصيب از تبليغ و حمايت بوده و مهمتر از همه از سايه سنگين موسيقي ترکيه رنج مي‌برد.
 موسيقي عاشيقي اروميه اين ميراث ناملموس و ثبت شده در فهرست آثار ملي و داراي قرن‌ها قدمت، نه تنها از حق واقعي خود محروم بوده بلکه روزگاريست جولان موسيقي ترکيه‌اي در خيابان‌هاي شهر و اقبال خواسته و ناخواسته جوانان به آن، صحنه ديگري خلق کرده و اندوه اين هُنر بي بديل آذربايجان غربي را مضاعف کرده است.با گذري در خيابان‌هاي شهر آنچه به گوش مي‌رسد صداي آهنگ‌هاي ترکيه‌ايي است، قرار گرفتن موسيقي عاشيقي در زير سايه سنگين اين نوع وارداتي و رغبت بدون دليل برخي، براي کسب درآمد از طريق فروش آن، حرف‌ها و گلايه‌هاي زيادي را بدنبال داشته است.
از موسيقي عاشيقي، موسيقي‌اي که يونسکو آن را به عنوان بزرگترين ميراث بشريت ياد کرده نه تبليغ کرده‌ايم، نه حمايت و نه پشتيباني ضمن اينکه هنوز براي ادامه مسير اين ميراث ارزشمند و جهاني نيرويي تربيت نشده و جواناني براي ادامه راه »عاشيق درويش‌ها« و عاشيق يوسف‌ها تربيت نشده که از تحصيلات دانشگاهي مورد نظر بهره‌مند شوند.تنها غربت ش را به نظاره نشسته‌ايم و به نظر ميرسد نه در دراز مدت بلکه در کوتاه مدت عرصه اين موسيقي خالي از عاشيق‌ها شود. چون عاشيق‌هاي فعلي روزگاريست عمر گذارنده و ساز نواخته و خوانده‌اند و اين اتفاق اتفاق تلخي براي عرصه هنر استان خواهد بود.مسوول و کارشناس موسيقي حوزه هنري آذربايجان غربي و خالق آلبوم‌هايي چون »ارومودان گلن سسلر پيرامون عاشيق‌هاي آذربايجان غربي، ايپک يولو ناغيلار (داستان‌هاي جاده ابريشم)، اوزانلار گونشي« و آثار متعدد ديگر گفت: مهمترين مساله در خصوص اين موسيقي تبليغ است، تبليغات ترکيه براي معرفي موسيقي اش بسيار گسترده از ما است.داريوش عليزاده افزود: ترکيه براي موسيقي خود سرمايه گذاري کرده و فرهنگ، آداب و رسوم خود را در قالب موسيقي به دنيا معرفي مي‌کند و تاکنون نيز موفق شده و نه تنها در معرفي فرهنگ خود، بلکه در حوزه‌هاي افتصادي و اجتماعي هم از اين ظرفيت استفاده کرده ولي چنين اتفاقي در استان ما نيفتاده است و سرمايه گذاري و تبليغي براي موسيقي عاشيقي صورت نگرفته است.
ترکيه صاحب دانشگاه‌هاي متعدد موسيقي است
کارشناس موسيقي حوزه هنري آذربايجان غربي ادامه داد: دانشگاه‌هاي متعددي در ترکيه براي رونق و گسترش موسيقي راه اندازي شده و در 50 سال اخير شديدا استعداديابي کرده و افراد مورد نظر را شناسايي و معرفي کرده‌اند و از طريق تلويزيون و راديو و رسانه‌هاي جمعي اين خوانندگان آثار خود را اجرا کرده‌اند.وي ادامه داد: همچنين در طول سال در مناطق مختلف ترکيه موسيقي‌هاي محلي را استخراج کرده و به دانشگاه ها ارائه داده‌اند.عليزاده اظهار کرد: جذابيتي که ترکيه براي موسيقي اش بوجود آورده و با تکيه بر آن آداب و رسوم و فرهنگ خود را بيان مي‌کند باعث اقبال مردم به اين موسيقي شده است.
هزينه‌ايي براي موسيقي عاشيقي »ميراث ناملموس« شهرمان نکرده‌ايم
کارشناس موسيقي حوزه هنري آذربايجان_غربي با بيان اينکه ما براي حمايت از اين موسيقي چکار کرده‌ايم؟ آيا در زمينه موسيقي عاشيقي استعداديابي کرده‌ايم؟ آيا هنرمندي پرورش داده‌ايم، آيا سياستي در حمايت از آن در پيش گرفته‌ايم، هدف و برنامه‌اي براي موسيقي عاشيقي ترسيم کرده‌ايم؟ گفت: با اينکه روي کوه فرهنگي نشسته‌ايم ولي نتوانسته‌ايم آن را به نسل جوان خود منتقل کنيم جوانان ما با فولکلور و موسيقي عاشيقي نا آشنا هستند و اطلاعاتي در اين زمينه ندارند.عليزاده افزود: موسيقي عاشيقي را معرفي نکرديم و جوانان ما نتوانستند با آن آشنا شوند بطوريکه يک جوان اروميه‌اي اطلاعات کاملي از آهنگ‌ها و حتي خانواده يک خواننده ترکيه دارد اما از موسيقي عاشيقي ديار خود چيزي نمي‌داند.
وي يادآور شد: مسوولان ترکيه، موسيقي خود را به شيوه‌هاي مخنلف از جمله از طريق فضاي مجازي و ‌با استفاده از خوانندگان و ‌نوازندگان خود صادر کرده و فرهنگ، آداب و رسوم شان را در قالب موسيقي به دنيا معرفي کرده‌اند ولي چنين کاري در استان ما صورت نگرفته است.اين کارشناس موسيقي ادامه داد: اگر در اين حوزه دغدغه داشته باشيم استعداديابي کرده و اين موسيقي را به مردم شناسانده و صادر مي‌کنيم ولي برخلاف کشور ترکيه چنين اتفاقي نيفتاده است.
عليزاده با بيان اينکه نزديک 600 کنسرت در استان اجرا کرده و آلبوم‌هاي موسيقي همانند »ارومودان گلن سسلر«، اوزانلار گونشي، ايپک يولي ناغيلار (داستان‌هاي جاده ابريشم) وآثار متعدد ديگر توليد شده است، گفت: براي رونق بيشتر موسيقي عاشيقي، بايد نهادهاي مختلف نظير ارشاد و صدا وسيما دست ياري دهند.مدير کانون‌هاي عاشيق آذربايجان غربي اضافه کرد: متاسفانه صدا وسيما فقط براي براي. پر کردن برنامه‌هايش از عاشيق‌هاي درجه سه استفاده مي‌کند و ‌جوان هم با نگاه کردن به اين برنامه، رغبتي به اين موسيقي نشان نمي‌دهد و ‌زده مي‌شود.وي افزود: براي رقابت با موسيقي ساير کشورها بايد اين موسيقي به جامعه بهتر و بيشتر معرفي شود.
دانشکده موسيقي »عاشيقي« راه اندازي شود
مدير کانون عاشيق‌هاي حوزه هنري آذربايجان_غربي گفت: براي ايجاد تحول در حوزه موسيقي عاشيقي، بايد داشته‌هاي خود را حفظ کرده و نگذاريم عاشيق‌هايي که هستند در ميان ساير موسيقي‌ها گم شوند و تلاش کنيم اين موسيقي را به شکل جديدي معرفي کنيم تا جوانان به جاي اينکه گيتار بزنند جذب موسيقي عاشيقي شوند.وي افزود: راه اندازي دانشکده موسيقي عاشيقي، لازم است در اين دانشکده استعدادها پرورش داده مي‌شوند ولي متاسفانه تاکنون چنين اتفاقي در اين استان نيفتاده است.
سيستمي براي پخش توليدات فرهنگي هنري نيست
عليزاده ادامه داد: آلبوم‌هايي را که با هزار مصيبت توليد کردم روي دستم مانده و در شهري که يک ميليون نفر جمعيت دارد کسي نيست از اين آلبوم‌ها خوشش بيايد و آن را بخرد.وي افزود: براي من بسيار سنگين است که چندين آلبوم‌ توليد کنم و به دست مردم نرسد  خريداري نشود و ‌در انبار بماند چرا نهادهايي که وظيفه تبليغ و اطلاع رساني دارند اين موضوع را پيگيري نمي‌کنند؟ مگر نمي‌خواهيم براي فرهنگ خود تبليغ کنيم؟کارشناس موسيقي حوزه هنري آذربايجان غربي با بيان اينکه چطور توليدات خود را به دست مردم برسانيم؟ گفت: سيستم پخش توليدات فرهنگي و هنري وجود ندارد و توليدات مان به دست مردم نمي‌رسد.عليزاده اضافه کرد: استوديو، ضبط صدا و ‌صدابردار مناسبي نداريم در حاليکه يکي از وظايف فرهنگ و ارشاد اسلامي پرداخت به اين امور است بنابراين اگر قصد حمايت از آداب، رسوم و فرهنگ خود را داريم بايد صادرات فرهنگي داشته باشيم.وي يادآور شد: ما هم بايد براي مقابله با تهاجم فرهنگي، فرهنگ خود را صادر کنيم ولي وقتي در داخل کشور فرهنگ و هنر خود را خوب معرفي نکرديم چه انتظاري داريم مردم از فرهنگ غربي استقبال نکنند.
موسيقي عاشيقي، آرام آرام از بين مي رود
وي ادامه داد: امروز عاشيق‌ها در مرحله‌اي فراتر از ميانسالي قرار دارند و ‌پس از 20 سال ديگر عاشيقي در عرصه موسيقي نخواهد بود و هر چه مي‌ماند آلبوم‌ها و نوارهاي ضبط شده است.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا  موسيقي عاشيقي مبلغ مکتب انسانيت، حقانيت و ‌راستي است.موسيقي عاشيقي در سرزمين اقوام واديان هنرمنداني از هر دين و مذهب را فراخوانده چنانکه عاشيق »يوسف اوهانس« عاشيق مسيحي نمونه‌ بارز آن است.
رسالت اصلي عاشيق‌ها ( عاشيقلار) تبليغ ارزش هاي انساني است و ‌براي اينکه عاشيق ارزش‌هاي انساني را تبليغ کند بايد سه مرحه »طريقت، شريعت و ‌حقيقت« را طي کند.موسيقي عاشيقي در دوران صفويه رونق يافت و ‌با توجه به اينکه شاه اسماعيل صفوي خود عاشيق بود به عاشيق‌ها احترام زيادي قايل بود چنانکه از عاشيق‌هاي معروف دوران صفويه مي‌توان به »پير سلطان ابدال« اشاره کرد.»مکتب عاشيقي اروميه«تنها مکتبي است که با شماره 165 به ثبت ملي رسيده است.مکتب عاشيقي اروميه از 54 مقام يا (هاوا) تشکيل شده که مصري، دوبيتي، حلبي، سياستاپو، تجنبس، ديوان، تاجري، غربتي و ‌امراهي از جمله اين نواها است.دوللومصطفي، عباس طوفارقانلي، خسته قاسيم و ‌عارف بزرگ »گول هارطون« از جمله شاعراني هستند که عاشيق‌ها از شعرهاي آنها استفاده مي‌کنند.ساز عاشيق »قوپوز« ناميده مي‌شود و ‌در مکتب عاشيقي اروميه ساز هفت سيم، 14 پرده دارد وداراي 72 هاوا (نوا) بوده که اکنون 54 هاوا باقي مانده است.

منبع :