گزارش//

گروه گزارش: سرريز شدن فاضلاب‌ها به زنجانرود و همچنين تجمع زباله زمينه آلودگي شديد اين رودخانه را فراهم کرده و به گفته مسئولان تکميل نبودن شبکه جمع‌آوري فاضلاب جنوب شهر مشکل عمده زنجانرود است.

فاطمه تاجبخش

گروه گزارش:  سرريز شدن فاضلاب‌ها به زنجانرود و همچنين تجمع زباله زمينه آلودگي شديد اين رودخانه را فراهم کرده و به گفته مسئولان تکميل نبودن شبکه جمع‌آوري فاضلاب جنوب شهر مشکل عمده زنجانرود است.
 زنجان‌رود که در ترکي به »زنگان‌چايي« معروف است يکي از شعب رودخانه قزل اوزن است که از شهر زنجان مي‌گذرد. اين رودخانه با طول تقريبي 120 کيلومتر از حدود سلطانيه سرچشمه مي‌گيرد و به رودخانه قزل‌اوزن سرازير مي‌شود.
اين رود که روزگاري آب زلال و فراواني در آن جريان داشت اکنون به آب‌باريکه‌اي حامل پساب‌هاي شهري، خانگي و صنعتي تبديل شده و زباله‌ها حاشيه آن را فرا گرفته است. اين رودخانه به واسطه وجود چند پل تاريخي از جمله پل ميربهاءالدين از مناطق گردشگري زنجان به‌شمار مي‌رود اما وجود زباله‌ها، آب کدر و بوي تعفن در فصول گرم سال کمتر گردشگري را راغب ماندن در چنين فضايي مي‌کند.
همچنين آبياري زمين‌هاي باغي و زراعي، به‌ويژه سبزيجات و صيفي‌جات حاشيه زنجانرود از ديگر چالش‌ها است و وجود فاضلاب و زباله‌ها در آن تهديدي جدي عليه سلامتي مصرف‌کنندگان محسوب مي‌شود.
مديرکل حفاظت محيط زيست استان زنجان در خصوص وضعيت آلودگي زنجانرود مي‌گويد: آب‌هاي ورودي به زنجانرود شامل ? مسيل مي‌شود که از جمله آن‌ها مسيل صدرجهان، مسيل راشا کاسپين و آب‌هاي سطحي بخش‌هايي از شهر که فاضلاب آن‌ها تکميل نشده است، مي‌شود.
محمدرضا يافتيان با بيان اينکه به لحاظ کيفي 3 رده رودخانه‌اي خوب، متوسط و بد در کشور وجود دارد و زنجانرود نيز جز رودخانه‌هاي بد است، اظهار مي‌کند: عمده مشکلات مربوط به آب‌هاي سطحي و فاضلاب‌هاي وارد شده از شهر زنجان به اين رودخانه است، آلودگي‌هاي شيميايي، کشاورزي، سموم به اين رودخانه وارد مي‌شود و درجه آلودگي رودخانه را بالاتر برده است.وي با اشاره به اينکه مشکل فاضلاب صنعتي بيشتر از سمت يکي از کارخانه‌هاي اطراف اين رودخانه بوده و عمدتاً به COD و کدورت مربوط مي‌شود، ابراز مي‌کند: محيط زيست به طور جدي پيگير ساماندهي فاضلاب اين کارخانه است و انتظار مي‌رود تا پايان سال نتايج خوبي به دست بيايد.مديرکل حفاظت محيط زيست استان زنجان بيان مي‌کند: از طريق انتقال آب تصفيه فاضلابي که در اين کارخانه احداث شده، 3 هزار و 500 مترمکعب آب از اين مسير تأمين و در استفاده از آب‌هاي تازه صرفه‌جويي مي‌شود، همچنين تمهيداتي انديشيده شده تا به شکل موقت مشکل COD آب را حل کنيم و در سال آينده به طور جدي چاره‌انديشي شود.
تکميل نشدن شبکه فاضلاب چالش اصلي آلودگي زنجانرود
وي تکميل نبودن شبکه جمع‌آوري فاضلاب جنوب شهر را مشکل عمده زنجانرود مي‌خواند و مي‌افزايد: پساب خانه‌هايي که به خروجي صدرجهان سرريز مي‌شود، آلودگي زيادي براي اين رود به وجود آورده و به وضعيت غيرقابل قبولي تبديل کرده است.يافتيان با اشاره به اينکه محيط زيست در جمع‌آوري فاضلاب نقشي ندارد و اين شبکه بايد توسط شرکت آب و فاضلاب ايجاد شود، ادامه مي‌دهد: بخش ديگري از مشکلات به جاري شدن آب‌هاي سطحي از شهر و انباشت زباله مربوط مي‌شود که بوي تعفن ايجاد کرده و مکاتباتي با شهرداري در خصوص پاکسازي منطقه انجام شده است.
وي با اشاره به اينکه محيط زيست به عنوان ناظر، ساماندهي زنجانرود را رها نکرده و توصيه‌ها و راهنمايي‌ها به دستگاه‌هاي مربوطه را دنبال مي‌کند، مي‌گويد: براي کاهش آلودگي آب زنجانرود در حال حاضر امکان احداث تصفيه‌خانه کلاسيک وجود ندارد؛ چراکه اين کار به زمين زياد و نگهداري نياز دارد.مديرکل حفاظت محيط زيست استان زنجان خاطرنشان مي‌کند: يک شرکت دانش‌بنيان آناليز مسيل‌ها را به عهده گرفته و قرار است پيشنهادي مبني بر احداث تصفيه‌خانه‌هاي کوچک 100 مترمربعي و ماژول‌هايي ارائه دهد و در صورتي که طرح قابل قبول باشد و تأمين اعتبار از طرف استان انجام شود، آن را وارد فاز اجرا کنيم.وي با اشاره به اينکه نمي‌توان در اين مورد قول قطعي داد و وابسته به قابل قبول بودن بحث‌هاي فني است، يادآور مي‌شود: احداث چنين تصفيه‌خانه‌هايي ممکن است براي مردم هزينه اضافي دربرداشته باشد و در صورتي که شبکه فاضلاب يک ساله تکميل شود، ترجيح بر تکميل شبکه فاضلاب است.يافتيان به ورودي آب‌هاي سطحي حاصل از پسماندهاي شهري به زنجانرود اشاره مي‌کند و مي‌گويد: امين‌آباد، سرچم، پل زنجانرود، رجعين و نيک‌پي ايستگاه‌هايي هستند که مورد آناليز قرار گرفتند و بيشترين ورودي فاضلاب در محل پل سيد محمد بود که دبي آن تقريباً 52 ليتر در ثانيه است و اگر شبکه فاضلاب ايجاد شود، قابليت مديريت دارد.
حيات زنجانرود وابسته به تصفيه فاضلاب‌ها
معاون محيط زيست طبيعي حفاظت محيط زيست استان زنجان نيز نسبت به خطر خشکي زنجانرود هشدار مي‌دهد و مي‌افزايد: اگر سرريز فاضلاب‌ها نبود ما ديگر رودخانه‌اي در اين منطقه نداشتيم و فقط در زمان بارندگي برف و باران آبي در آن جاري مي‌شد و لازم است براي احيا و ماندگاري زنجانرود فاضلاب را مديريت و تصفيه کنيم.علي اسدي با اشاره به اينکه اکنون در مرکز و جنوب شهر مشکل بالاآمدگي آب داريم، يادآور مي‌شود: دليل اين امر اين است که جلوي قنات‌هاي قديمي شهر گرفته شده و اين قنات‌ها قبلاً وارد زنجانرود و باعث بهبود کيفيت آب مي‌شد.وي با تأکيد بر لزوم هدايت آب‌هاي بالاآمده شهر به رودخانه تصريح مي‌کند: آب‌هايي که از مناطقي مثل خيابان خيام خارج مي‌شود بايد از طريق پمپ يا لوله‌گذاري به زنجارود هدايت شود؛ چراکه انتقال آب‌هاي سالم به احياي رودخانه کمک مي‌کند.اسدي با اشاره به اينکه بررسي‌ها نشان مي‌دهد ميزان آلاينده‌هاي زنجانرود از زنجان به سمت رجعين کاهش مي‌يابد، ابراز مي‌کند: رودخانه‌ها قدرتي به نام خودپالايي دارند و به واسطه تلاطم و اختلاط با هوا، ميکروب‌هاي موجود در آن‌ها ترکيبات عالي را تجزيه مي‌کنند و باعث بهبود کيفيت آب مي‌شود.
زنجانرود يا فاضلاب رود زنجان
معاون بهداشتي دانشگاه علوم‌پزشکي استان زنجان با بيان اينکه در خصوص معضل زنجانرود يک بار براي هميشه بايد با مردم رو راست باشيم، مي‌گويد: در بيان واقعيت يا بايد براي بهبود شرايط زمان تعيين کنيم و يا اينکه به کل اعلام کنيم که وضعيت زنجانرود بهبود نخواهد يافت و از ما نيز انتظاري نداشته باشند.مشهود تقي‌لو ، با اشاره به اينکه بارها جلساتي را در خصوص زنجانرود تشکيل داده‌ايم، مي‌افزايد: متأسفانه افراد و دستگاه‌هايي که در اين زمينه ذي‌نفع و تأثيرگذار بودند، در اين جلسات حضور نداشتند.معاون بهداشتي دانشگاه علوم‌پزشکي استان زنجان با يادآوري اينکه موضوع بلاتکليف ماندن وضعيت زنجانرود يا فاضلاب رود زنجان، موضوعي چند فاکتوري است، ادامه مي‌دهد: در وهله اول خود مردم هستند که همکاري لازم را در اين زمينه ندارند.تقي‌لو با اشاره به اينکه وظيفه بهداشت و مرکز بهداشت استان، نظارت و گزارش‌دهي است، مي‌گويد: به همين خاطر نيازمند يک بسيج همگاني در اين زمينه هستيم؛ چرا که بحث زنجانرود که در جنوب شهر واقع شده و موضوع ديگر بحث آلودگي سرب و روي است که دو معضل حال حاضر شهر زنجان به شمار مي‌رود.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم‌پزشکي استان زنجان مي‌گويد: هر چيزي که با سلامت مردم ارتباط داشته باشد، پيگيري خواهيم کرد و اميدواريم در خصوص دو موضوع مطرح شده نيز به نتايج خوبي دست يابيم.
تصميم‌گيري مشارکت شهرداري براي ساماندهي زنجانرود در بودجه 1402
رييس شوراي شهر زنجان نيز در مورد اقدامات شهرداري براي ساماندهي زنجانرود مي‌گويد: آلودگي زنجانرود چند مشکل دارد که مهمترين آن مربوط به فاضلاب است و همچنين جاري شدن آب‌هاي سطحي خيابان‌ها و کوچه‌ها نيز جمع شده و به زنجانرود سرريز مي‌شود.مجيد ناصحي‌مقدم با اشاره به اينکه براي ساماندهي زنجانرود در طرح کلي معاونت عمراني استانداري، دستگاه‌هاي مختلف از جمله آب و فاضلاب و شهرداري نقش دارند، بيان مي‌کند: در جمع‌آوري آب‌ها به شکل کانالي که فاضلاب به زنجانرود وارد نشود و در نوع تصفيه و جاري شدن آب تصميم‌گيري مي‌شود.وي با اشاره به اينکه يک دهه از طرح مطالعاتي ساماندهي زنجانرود مي‌گذرد، ابراز مي‌کند: برنامه‌هاي پايه‌اي براي کار موجود است اما با توجه به شرايط زماني و مکاني مي‌تواند دچار تغيير شود و در نهايت بايد شيوه‌اي اتخاذ شود که به سود شهروندان باشد و محيطي سالم داشته باشند.به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر،با اين توصيف به نظر مي‌رسد بايد اقدامي جدي براي مديريت پساب‌ها انجام شود و اگر قرار باشد براي احياي رودخانه فاضلاب‌ها به اين محل سرريز شوند، بايد تصفيه‌اي روي آن صورت گيرد و توجه به بعد گردشگري و تاريخي اين منطقه نيز از اهميت بالايي برخوردار است.

منبع :