کشاورزي حرفه‌اي؛ جايگزين صنعت روي

گروه اقتصادي: کشاورزي مدرن امروزه يکي از ارکان‌هاي اصلي در توسعه اقتصادي هر کشور به شمار مي‌آيد.

 از طرفي کشورهاي در حال توسعه به بخش کشاورزي، توليدات مواد غذايي و حفظ منابع آن توجه ويژه‌اي دارند و ضمن تلاش براي گسترش توليدات کشاورزي، در تلاش مي‌باشند تا اين حوزه را با فناوري‌ها و تکنولوژي‌هاي پيشرفته و کاربردي آميخته سازند؛ بنابراين اين قضيه توليد محصولات کشاورزي بهينه، مديريت زمين‌هاي کشاورزي و داشتن داده‌هاي قابل اطمينان را ايجاب مي‌کند.
»کشاورزي حرفه‌اي« جاي »صنعت روي« را مي‌گيرد
افشين آشوري، عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني زنجان معتقد است: برخي سياست‌هاي ضعيف، بهره‌وري پايين و درآمد پايين سبب تضعيف بخش کشاورزي شده است. عدم استفاده از فناوري‌هاي جديد براي پيشرفت بهره‌وري در مزرعه و سيستم غذايي، اين مشکلات را بدتر مي‌کند. مخصوصا مشکلات افراد و خانواده‌هايي که در فقر زندگي مي‌کنند. البته باغداري مدرن با فوايدي که دارد، باعث افزايش توليد و کمتر شدن اين مشکلات شده است.به اعتقاد عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني زنجان؛ کشاورزي در مقياس صنعتي با استفاده از کودهاي شيميايي، علف‌کش‌ها، سموم دفع آفات، آبياري زياد و ساير روش‌هاي غير قابل کنترل، به عنوان کشاورزي متداول در نظر گرفته مي‌شود. مهم‌ترين عيب کشاورزي متعارف شامل موارد زير است:بعضي ها از آفت کش‌ها، علف‌کش‌ها و کودهاي غير استاندارد براي محافظت و تغذيه محصولات استفاده مي‌شود؛ اين روش هم براي مصرف کننده و هم براي محيط زيست خطرناک است؛ زيرا تقاضا به حدي است که مقياس صنعتي فقط به فکر تأمين تقاضا است و به سلامت مصرف‌کنندگان يا حفظ طبيعت اهميتي نمي‌دهد؛ اين روش براي کشاورزان در مقياس کوچک  انتخاب بدي است؛ زيرا کسب‌وکارهاي بزرگ در حوزه کشاورزي قدرت خريد و تامين بيشتري دارند و همواره کشاورزان کوچک در  چالش هستند؛آشوري اضافه مي‌کند: کشاورزي معمول و سنتي به آبياري شديدي نياز دارد که باعث هدر رفتن زياد آب مي‌شود و روش مناسبي براي حفاظت از محيط زيست نيست.آشوري با بيان اينکه پيش‌بيني مي‌شود تا 5 سال آينده ديگر »صنعت روي« براي استان زنجان، توجيه اقتصادي نداشته باشد، «صنايع هايتک» را بهترين جايگزين دانسته و مي‌گويد: »بهره‌گيري از تکنولوژي در بخش کشاورزي« مي‌تواند عاملي براي استقرار صنايع تبديلي که به نوعي صنايع هايتک محسوب مي‌شود، گردد. صنايع تبديلي بخش کشاورزي در کنار صنايع نساجي مي‌تواند به عنوان عاملي براي توسعه و پيشرفت اقتصادي استان زنجان مطرح باشد.
بروکراسي اداري بايد کاهش يابد
اين فعال اقتصادي معتقد است: کشاورزي يک شغل کم‌درآمد و شريف در جامعه محسوب مي‌شود و منفعت کم  آن هم تقريبا پس ازچندسال  قابل مشاهده است از اين رو ما محکوم به »سوق يافتن از کشاورزي سنتي به کشاورزي با تجهيزات نوين، هوشمند و با دانش فني و تکنولوژي بالا« هستيم. آشوري با بيان اينکه صنايع هايتک ملزم به سرمايه‌گذاري سنگين با بازيگران و فعالان اقتصادي قوي هستند، اضافه مي‌کند: صرفه اقتصادي در اين بخش، بلندمدت است و در بازه زماني 5 ساله سود حاصل از اين اقدام محقق مي‌شود. ضروري است براي رونق اقتصادي استان زنجان هم که شده، بروکراسي‌هاي اداري کم شده و مسئولان مربوطه نيز مشکل مربوط به »تعدد سامانه‌ها« در فعاليت‌هاي اقتصادي را به حداقل برسانند.
کشاورزي مدرن
اين فعال اقتصادي در بخش کشاورزي عنوان مي‌کند: بخش کشاورزي در آمارهاي اقتصادي استان زنجان نقش بارزي دارد و ضروري است کارشناسان و برنامه‌ريزان بخش کشاورزي اعم از خصوصي و دولتي، بر اساس تکنولوژي روز دنيا و با توجه به محدوديت منابع آبي و وضعيت اقليمي مناطق، نسبت به ورود تکنولوژي به اراضي کشاورزي اقدام کنند.عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني زنجان با اشاره به نقش مهم بخش خصوصي در تغيير الگوي کشت مناطق تصريح مي‌کند: سال‌هاست که با انباشت هندوانه‌ها و خربزه در دشت رجعين و منطقه ماهنشان مواجهيم که کشاورزان به علت عدم سوداوري در بازار و قيمت ناچيز، اين محصول را در اراضي رها مي‌کنند. با توجه به وضعيت توپوگرافي و ارتفاع اراضي نسبت به سطح دريا در منطقه زنجانرود از دشت رجعين تا ماهنشان، امکان کاشت پسته به جاي کشت هندوانه وجود دارد. در اين حوزه توسط بخش خصوصي؛ اتفاقات خوبي در دشت رجعين صورت گرفته است که قطعا در آينده‌اي نه چندان دور داراي سود اقتصادي خواهد بود.آشوري »پسته« را جزو سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت مي‌داند که به راحتي در بازار جهاني نيز مي‌توان به راحتي عرضه کرد.اين فعال اقتصادي »کشت گلخانه‌اي« و استقرار گلخانه با بکارگيري آخرين تکنولوژي را سودآورترين شغل دانسته و عنوان مي‌کند: اگر کشاورزي از حالت سنتي به حرفه‌اي تبديل شود، قطعا سودآوري بيشتري خواهد داشت. حدود 40 درصد اشتغال در استان مربوط به بخش کشاورزي است که در حدود 96هزار نفر شاغل در اين حوزه در استان مي باشند ، وظيفه ما اين است طبق برنامه توسعه هفتم (فصل 7)، امنيت غذايي و ارتقاي کيفيت محصولات کشاورزي را مدنظر داشته باشيم؛ تحقق اين امر به »زمين«، »بذر«، »مکانيزاسيون« و »دانش فني« بستگي دارد و بحث پروژه هاي کلان و تکميل زنجيره ارزش را اجرايي نماييم.
جاي خالي صنايع تبديلي
اين فعال اقتصادي که نزديک به 1.5 سال است وارد »کشاورزي حرفه‌اي« شده است مي‌گويد: سيب‌زميني از محصولات شاخص استان زنجان است. در حوزه صنايع تبديلي اگر بررسي کنيم، وضعيت سيب‌زميني کاران در سال 1402 مطلوب نيست و بسياري از سيب‌زميني‌کاران ورشکست شده‌اند. استان زنجان 430 هزار تن گندم در سال جاري توليد کرد. بر اساس آمارهاي رسمي و غيررسمي حدود 450 هزار تن سيب‌زميني نيز در استان توليد شده است يعني بيشتر از توليد گندم! بيشترين سيب‌زميني توليدي در استان زنجان مربوط به شهرستان‌هاي سلطانيه و خدابنده است و مابقي مختص ابهر، طارم، ماهنشان و ساير شهرهاست.
اين سرمايه‌گذار بخش کشاورزي در حوزه صنايع تبديلي با تاکيد بر اينکه بايد به موضوع »تکثير بذر« با توجه به خاموشي برق در تابستان و محدوديت منابع آبي نظر داشته و به دنبال محصول زودرس و کم‌آب‌بر باشيم، ادامه مي‌دهد: در کنار کشاورزي؛ نيازمند «صنايع تبديلي هايتک و به روز» هستيم. براي اينکه 350 تا 450 هزار تن سيب زميني توليدي استان روي دست کشاورز نماند بايد نسبت به ايجاد صنايع تبديلي اقدام کنيم. در سال بالاي 5.5 تا 6 ميليون تن سيب زميني توليد کشور  و استان زنجان نيز جزو هفت استان نخست کشور محسوب مي‌شود.
**لزوم توسعه »کشت قراردادي«
از ديرباز در استان زنجان، کشاورزان در قالب قرارداد سلف، محصولات خود را پيش‌فروش مي‌کردند. آن‌ها هم‌اکنون نيز براي پيش‌فروش محصول خود با بنکداران و بارفروشان قرارداد شفاهي يا مکتوب مي‌بندند؛ و به نحوي خيال خود را از فروش محصول خود راحت مي‌کنند. بر اساس اين قرارداد کشاورز، پيشاپيش هزينه‌هاي توليد را محاسبه و از خريدار دريافت ‌کرده؛ و خريدار هم به موقع محصول را دريافت و در بازارهاي خود توزيع مي‌کند.افشين آشوري، سرمايه‌گذار کشاورزي مي‌گويد: تفاوت مهم قرارداد سلف، با کشت قراردادي در اين است که در روش قرارداد سلف، خريدار در مراحل کشت مشارکت نداشته؛ و در فرآيند توليد هيچ نقشي ايفا نمي‌کند. اما در کشت قراردادي، خريدار و کشاورز هر دو در پروسه توليد با يکديگر همکاري مي‌کنند. در اين نوع قرارداد، خريدار آموزش، تامين نهاده‌هاي مناسب و با کيفيت، آماده‌سازي سيستم‌هاي حمل و نقل را به عهده مي‌گيرد؛ و با پشتيباني مالي گام به گام در کنار کشاورز است. کشاورز هم با آماده‌سازي زمين، مراقبت‌هاي ويژه از زمين، کاشت و مراقبت و برداشت، محصول را آماده و ارائه مي‌کند.او از برنامه‌ريزي براي ايجاد مجتمع کشت و صنعت سيب زميني در سلطانيه و ورود به توليد و پرورش بذر سيب زميني و ورود به مبحث »کشت قراردادي« خبر داده و عنوان مي‌کند:  با بکارگيري دانش نخبگان زنجاني فعال در حوزه ژنتيک، زراعت و گياهپزشکي و با همراهي شرکت هلندي ، واريته و ارقامي (داراي نياز آبي کمتر از گندم و زودرس) که با مناطق سلطانيه و قيدار سازگاري داشته باشد به توليد محصولاتي نظير »چيپس«، »سيب زميني خلالي«، »سيب زميني نيمه منجمد و نيمه آماده«، »نشاسته سيب زميني«، »پوره سيب زميني«، »کتلت سيب زميني« که جزو محصولات صادراتي هستند، وارد شده‌ايم.آشوري مي‌گويد: نزديک به 12 هزار نفر در حوزه سيب زميني‌کار در استان زنجان در اين حوزه فعاليت و شاغل مي باشند  که در نظر داريم توليدات 6 هزار نفر از اين فعالان را در صنايع تبديلي مورد استفاده قرار دهيم تا شغل و درآمد آن‌ها را پايدار کنيم.
مشکل »سيب زميني«، نبود صادرات نيست بلکه »نبود تکنولوژي و صنايع تبديلي« است!
عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني زنجان با بيان اينکه مشکل »سيب زميني« نبود صادرات نيست بلکه »نبود تکنولوژي و صنايع تبديلي هايتک « است!، ادامه مي‌دهد: تا زماني که صنايع تبديلي را با بکارگيري تکنولوژي احداث نکنيم، کشاورزي ارتقا نخواهد يافت. از اين رو با ايجاد بانک بذر به سطح 250 هکتار، قصد »افزايش توليد در سطح کشت« را داريم. تا به امروز با 10 کشاورز قرارداد مربوط به »کشت قراردادي« را منعقد کرده‌ايم که در حال افزايش است. فصل کشت سيب زميني، خردادماه است و کشاورزان اقدامات مربوط به کشت اين محصول را از اسفندماه انجام مي‌دهند. بذرهاي توليدي با ارقام »چلنجر«، »ساگيتا« ظرف 75 تا 90 روز برداشت مي‌شوند.(کشت: خردادماه و برداشت: شهريورماه). سيب‌زميني‌هاي موجود در بازار 5 تا 6 هزار تومان (هر کيلو) است اما ارقام جديد در بازار به قيمت 12 هزار تومان به فروش رفت؛ مشتريان ارقام جديد، کارخانجات بودند که با وجود قيمت 2 برابري نسبت به ساير ارقام، به علت کيفيت بالا در مدت زمان کمي فروخته شد. به گزارش عصر آذربايجان به نقل از صداي زنجان،اين فعال اقتصادي اضافه مي‌کند: معتقديم کشاورزي دانش‌بنيان هم براي سرمايه‌گذار و هم براي کشاورز، معامله دوسر برد است و اميدوارم در سال‌هاي پيش رو کشاورزان زيادي از کشاورزي حرفه‌اي حمايت کنند.

منبع :