پشت پرده شايعات درباره پاسخ ايران به اسرائيل

سیاسی: نه اعراب نه چيني‌ها علاقه‌اي به تشديد تنش‌ها ندارند. درباره روس‌ها نمي‌توانم به قطعيت اظهارنظري کنم.

 ديميتري مدودف، معاون رئيس شوراي امنيت روسيه اخيرا گفته است؛ تا زماني که يک جنگ گسترده رخ ندهد، خاورميانه به تعادل نمي‌رسد. اين خود، نشان مي‌دهد که با توجه به جنگ اوکراين، شايد روس‌ها بدشان نيايد که درگيري گسترده‌اي رخ دهد تا توجهات به طور کامل از اوکراين برداشته شود. با وجود اين که ايران هنوز پاسخي به ترور هنيه در تهران نداده است، گمانه زني‌هاي رسانه‌اي درباره اين حمله ادامه دارد. نيويورک تايمز به نقل از مقامات ايراني نوشت: »ايران از مسکو خواسته است تا سيستم‌هاي دفاع هوايي پيشرفته‌اي را با توجه به جنگ احتمالي با اسرائيل، به تهران بدهد. روسيه تحويل دستگاه‌هاي رادار پيشرفته و تجهيزات دفاع هوايي به ايران را آغاز کرده است.«نشريه عبري هاآرتص نيز به نفل از يک منبع آگاه نوشت: »تلاش‌ها براي آرام کردن اوضاع با ايران شکست خورده و انتظار مي‌رود طي دو روز آينده با پاسخي [نظامي]از سوي تهران مواجه شويم. ما خود را براي روز‌هايي از تبادل آتش در منطقه آماده مي‌کنيم.«
شبکه سي‌ان‌ان نيز به نقل از چند مقام آمريکايي در منطقه غرب آسيا و در واشنگتن گزارش داد ايالات متحده خود را براي پاسخ ايران در روز دوشنبه آماده کرده بود و اکنون نيز انتظار دارد که حمله ايران طي روز‌هاي آينده انجام شود. واشنگتن پست نيز در گزارشي مدعي شد؛ دولت بايدن به نمايندگان کنگره اطلاع داده که حملات ايران ممکن است از روز دوشنبه يا سه‌شنبه آغاز شود. با توجه به اين شرايط پرسش‌هايي مطرح است از جمله اين که آيا اطلاعات و گمانه زني‌هاي منتشر شده از سوي رسانه‌هاي غربي قابل اطمينان محسوب مي‌شوند و بازيگراني از جمله ايالات متحده، چين و روسيه، چگونه به تحولات پيش رو واکنش نشان خواهند داد، آيا قرار است غرب به طور تمام قد از اقدامات اسرائيل دفاع کند؟  براي بررسي اين موضوعات با عبدالرضا فرجي راد، تحليلگر ارشد سياست خارجي و استاد ژئوپليتيک، صحبت کرده است:
اطلاعات درباره کمک دفاعي روسيه به ايران رسمي و دقيق نيست
عبدالرضا فرجي‌راد گفت: »درباره همکاري دفاعي روسيه و ايران اين نکته قابل تامل است که در رسانه‌هاي فارسي زبان و فضاي مجازي هم اشاره شده که يک تا سه هواپيماي روسي در تهران به زمين نشسته اند. البته هنوز مقامات به طور رسمي اين موضوع را تاييد نکرده اند، اما دبير شوراي امنيت روسيه، همزمان با اين اخبار، با مقامات ارشد ايران ملاقات و گفتگو کرده است. با توجه به سفر دبير شوراي امنيت روسيه به تهران، بايد دو نتيجه بگيريم. آيا اين سفر در راستاي تقويت ايران است؟ با توجه به اين که روابط استراتژيک و نظامي ايران و روسيه توسعه يافته، آيا روسيه در راستاي کمک به ايران اين سفر را ترتيب داده است؟ آيا خبر اين هواپيما‌ها که گفته مي‌شود سلاح‌هاي بازدارنده را وارد کشور کرده اند، درست است يا نه؟ آيا برخي کشور‌ها با توجه به نزديکي ايران و روسيه، روسيه را واسطه کرده اند تا از ايران بخواهد بردباري و صبوري بيشتري نشان دهد؟ واقعيت اين است که اطلاعات روشن و دقيقي از سوي مقام‌هاي کشور در اين باره منتشر نشده يا در رسانه‌هاي رسمي کشور منتشر نشده است.«
وي افزود: »بنابر همه اين موارد، نه صد در صد مي‌توانيم بگوييم روس‌ها به ايران آمده اند که از ايران حمايت نظامي کنند و نه مي‌توانيم بگوييم که دبير شوراي امنيت روسيه براي ميانجيگري آمده است. به هر حال بايد صبر کنيم تا ببينيم اين سفر با چه اهدافي انجام شده يا مقامات کشور ما چه تصميمي خواهند گرفت. همچنين بايد ديد در برابر اقدام احتمالي ايران، اسرائيلي‌ها چه واکنشي نشان خواهند داد. اما اگر مي‌خواهيم مطمئن شويم که روسيه تجهيزات دفاعي براي ايران آورده است يا خير، پاسخ اين سوال به همين واکنش اسرائيل و روش‌هاي دفاعي ايران بر مي‌گردد.«
چيني‌ها علاقه‌اي به جنگ ايران و اسرائيل ندارند
اين استاد ژئوپليتيک در ادامه گفت: »نه ايران جنگ گسترده مي‌خواهد، نه آمريکا و غرب جنگ گسترده مي‌خواهند، لااقل آمريکايي‌ها مدعي هستند که هر روز تلاش مي‌کنند جنگ گسترده نشود. حتي مي‌گويند دفاعي که از اسرائيل در مقابل موشک‌هاي احتمالي ايران مي‌کنند به خاطر پيشگيري از افزايش تنش‌ها و با هدف کاهش ضربات احتمالي و جنگ گسترده است. يعني مدعي هستند نقش آنان در جنگ يک نقش منقي نيست، بلکه يک نقش بازدارنده است. منافع چيني‌ها با وقوع جنگي گسترده بسيار به خطر خواهد افتاد. همچنين با تنش در تنگه باب المندب، بيش از 80 درصد از کشتي‌هاي چيني که از اين منطقه عبور مي‌کنند، با مشکلاتي مواجه مي‌شوند. چيني‌ها نه تنها علاقه‌اي به جنگ ندارند، بلکه ممکن است بي سر و صدا به سمت طرف ايراني آمده و پيام‌هايي را ارسال کنند. اعراب نيز به نفعشان نيست وضعيت منطقه جنگي شود. به ويژه اعراب حاشيه خليج فارس و خاورميانه از جمله مصر و اردن هيچ علاقه‌اي به تشديد تنش‌ها ندارند؛ بنابراين نه اعراب نه چيني‌ها علاقه‌اي به تشديد تنش‌ها ندارند. درباره روس‌ها نمي‌توانم به قطعيت اظهارنظري کنم. ديميتري مدودف، معاون رئيس شوراي امنيت روسيه اخيرا گفته است؛ تا زماني که يک جنگ گسترده رخ ندهد، خاورميانه به تعادل نمي‌رسد. اين خود، نشان مي‌دهد که با توجه به جنگ اوکراين، شايد روس‌ها بدشان نيايد که درگيري گسترده‌اي رخ دهد تا توجهات به طور کامل از اوکراين برداشته شود.«
به گزارش  عصر آذربايجان به نقل از فرارو، وي افزود:»البته مدودوف معمولا تندتر از ساير مقام‌هاي روسي اظهارنظر مي‌کند و حتي عبارت سلاح اتمي را در صحبت‌هاي خود به کار برده است؛ بنابراين نمي‌شود روي صحبت‌هاي آقاي مدودوف حساب ويژه کرد. اما مي‌توان از نظر استراتژِيک گفت که جنگ اوکراين و روسيه و گرفتاري‌هاي روسيه در منطقه از يک سو و احتمال انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئيس جمهور آمريکا و کاهش قيمت نفت، روس‌ها ترجيح مي‌دهند، شرايط به شکلي پيش برود که وضعيت اوکراين از توجه غرب خارج شود؛ بنابراين من شايد موضع روسيه را نسبت به جهان غرب، چين و اروپا متفاوت ببينم. گمانه زني‌ها درباره زمان احتمالي حمله هم چندان قابل اطمينان نيست. براي مثال آن چه دونالد ترامپ مطرح کرده بود رخ نداد. همچنين روز چهارشنبه قرار است کنفرانس وزراي خارجه کشور‌هاي اسلامي در عربستان برگزار شود و احتمال دارد که ايران صبر کند کنفرانس برگزار شود و تلاش کند در آن نشست نظر موافق اعراب و محکوميت اسرائيل توسط اعراب را جلب کند. هرچند که بعيد مي‌دانم با رفتاري که اعراب تا کنون در قبال ترور آقاي هنيه نشان داده اند به چنين هدفي برسيم. ايران نشان داد عجله‌اي براي انتقام ندارد و با توجه به اين که احتمالا ايران مايل است تلفات انساني به حداقل برسند و غيرنظاميان درگير نشوند، احتمالا سناريو‌هاي متعددي را تحت بررسي دارد.«

منبع :