موزه هاي استان روايتگر تاريخ باستاني کهن ديار اردبيل
موزه هاي استان روايتگر تاريخ باستاني کهن ديار اردبيل
1397/05/14
گروه تاريخي: موزه و گنجينه هاي تاريخي استان اردبيل بعنوان پيوند دهنده نسل جديد با پيشينه پرافتخار اين سرزمين علاوه بر اهميت باستان شناسي نقش مهمي در اقتصاد مبتي بر گردشگري و رونق اين بخش به عنوان يکي از محورهاي توسعه استان داشته و نيازمند توجه اساسي هستند. بناها و گنجينه هاي ارزشمند تاريخي استان که در دل خود پيشينه 6 هزار ساله کهن ديار اردبيل را به يادگار دارند در کنار جاذبه هاي بي نظير طبيعي مورد توجه هزاران گردشگر داخلي و خارجي بوده و هر سال بر تعداد بازديد کنندگان آن افزوده مي شود.
موزه تخصصي باستان شناسي اردبيل ، موزه سنگ و کتابخانه تخصصي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي ، موزه چيني خانه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي ، موزه مردم شناسي اردبيل ، موزه صنايع دستي اردبيل ، موزه صارم السلطنه شهرستان نمين ، موزه باستان شناسي شهرستان نير ، موزه باستان شناسي شهرستان مشگين شهر و موزه باستان شناسي خلخال ، موزه مفاخر ديني اردبيل و موزه تاريخ طبيعي اردبيل از جمله گنجينه هاي تاريخي استان اردبيل مي باشند.
*موزه تخصصي باستان شناسي اردبيل: اين موزه به وسعت يک هزار و 800 متر مربع در مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي واقع شده و در آن سفالينه هاي ساده و منقش ، ظروف شيشه اي، چيني هاي آبي و سفيد و ابزار و ادوات مفرقي از دوره هاي مختلف تاريخي در معرض ديد عموم قرار گرفته است.
در اين موزه 500 اثر تاريخي متعلق به استان اردبيل بويژه آثار دوره اشکاني نگهداري مي شود، اين موزه در زمينه تخصصي و مطالعات باستان شناسي و تاريخي طراحي شده است.
چيدمان اشياي تاريخي اين موزه بر اساس دوره تاريخي آن انجام شده و در آن نسخ خطي، سکه ها، آثار سفالي و شيشه اي به نمايش درآمده است.
*موزه سنگ و کتابخانه تخصصي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي: اين گنجينه داراي 2 بخش مجزا مي باشد، سنگ قبرهايي که در محوطه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي و در زير طاق نماهاي محوطه شهيدگاه قرار گرفته اند يادآور جانفشاني شهداي جنگ چالدران مي باشد.
در اين موزه روباز تعداد 200 قطعه سنگ قبر مربوط به شهداي چالدران و تعداد اندکي مربوط به افراد شهير دوره صفويه قرار گرفته است.
در کتابخانه تخصصي دوران صفويه نيز بيشتر کتاب هاي مرتبط با دوره صفويه نگهداري مي شود، هر چند که از مجموعه کتابخانه شيخ صفي بيش از چهار هزار جلد کتاب خطي نفيس پس از معاهده ترکمن چاي توسط ژنرال باسکويچ روس به غارت رفت.
*موزه چيني خانه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي: بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي در گذشته درخشان خود ميزبان ظروف چيني بسياري بوده که از سوي پادشاهان چيني به سلاطين صفوي هديه شده اند، تعداد زيادي از اين ظروف نيز به سفارش شاه عباس در چين ساخته و براي نگهداري به بقعه شيخ صفي الدين انتقال داده شده بودند.
يک هزار و 256 محفظه در تالار چيني خانه براي نگهداري از اين ظروف تعبيه شده بوده اما در ساليان دور بسياري از آنها به غارت رفته و هم اکنون 100 قطعه اشيا و ظروف چيني مربوط به دوره صفويه در آن نگهداري مي شود.
علاوه بر ظروف چيني برخي اشياي تاريخي متعلق به دوره صفويه نيز در اين موزه قرار داده شده است.
* موزه مردم شناسي اردبيل:موزه مردم شناسي اردبيل در حمام تاريخي آقانقي در ميدان عالي قاپو اردبيل واقع شده است، اين حمام تاريخي را فردي به نام ظهيرالاسلام در دوره ايلخاني ساخته و در زمان قاجار فردي به نام آقانقي مؤتمن الرعايا حمام را خريداري، مرمت و بازسازي کرده و به همين دليل اين حمام بيشتر به نام او معروف است.
اداره کل ميراث فرهنگي در سال 1378 اين حمام را خريداري و پس از بازسازي آن را تبديل به موزه مردم شناسي کرد. در موزه مردم شناسي اردبيل 33 نوع مجسمه با پوشش محلي و آييني مردم استان اردبيل به نمايش در آمده که هر يک بخشي از فرهنگ و آداب و رسوم مردم اين خطه را روايت مي کند.
*موزه صنايع دستي اردبيل: اين موزه در حمام تاريخي شيخ از بناهاي مربوط به دوره صفويه و در حريم بقعه شيخ صفي الدين اردبيل داير شده و در آن 300 قطعه اشياي مربوط به مصنوعات دستي اردبيل در 25 رشته به نمايش درآمده است.
محصولاتي همچون فرش، گليم، ورني، دست بافته هاي عشاير، مفرش، معرق چوب، سازهاي سنتي، معرق چوب، قلم زني، سفال، تزيينات روي سفال ، شيشه هاي تراش خورده ، نقاشي روي شيشه، منبت چوب، حجاري، خراطي، نازک کاري روي چوب، آهنگري، مسگري و صنايع دستي چرمي از جمله صنايع دستي موجود در اين موزه مي باشد.
همچنين در کارگاه زنده اين موزه نيز هنرمندان هنر خود براي احياي برخي صنايع دستي استان را عرضه مي کنند.
* موزه باستان شناسي خلخال: اين موزه در حمام تاريخي نصر متعلق به دوره قاجار داير شده است، حمام نصر خلخال پس از پايان عمليات مرمتي آن در سال 1386 به عنوان موزه اين شهرستان مورد بهره برداري قرار گرفته و اشياي موزه بخشي از تاريخ و فرهنگ منطقه را به معرض نمايش قرار داده است. اين موزه شامل 300 شي تاريخي مربوط به دوره پيش از اسلام و دوره هاي پس از آن است. قدمت برخي از اشياي به نمايش درآمده در اين حمام مربوط به 6 هزار سال قبل از ميلاد مي باشد.
قرآن ها و صحيفه سجاديه نفيس خطي ، زيورآلات زنانه ، اشياي سفالي مربوط به دوران مادها و اشياي باستاني به دست آمده از کاوش هاي قلعه باستاني روستاي کيلوان خلخال از جمله اشياي با ارزش اين موزه است.
در اين موزه همچنين گوشواره هاي طلايي از دوره ساساني ، گردنبند طلايي از دوره هخامنشي ، اشياي سفالي نقش دار متعلق به سه هزار سال پيش ، مجسمه گاو کوهان دار با بيش از چهار هزار سال قدمت و مجسمه حيوان 2 سر سه هزار ساله به نمايش درآمده است.
اين موزه از سه سال پيش به علت انجام برخي تعميرات تعطيل مي باشد.
*موزه باستان شناسي مشگين شهر:اين موزه به عنوان يکي از جاذبه هاي گردشگري شهرستان مشگين شهر مطرح بوده و در خود حدود 600 اثر تاريخي مربوط به ادوار مختلف تاريخي را جاي داده است.
کوزهاي سفالي ، خمره، کاسه، ليوان و ظروف آشپزخانه، اشياي فلزي از جمله زيور آلات زنانه از جنس طلا و مفرغ ابزار آلات جنگي مانند شمشير، پيکان ، مهره و منجوق از سنگ هاي قيمتي، سنگ شيشه ، سکه هاي تاريخي، ابزار استخواني و بخشي از سنگ نبشته ها ، سنگ افراشته ها، سفال، ابزار سنگي، ادوات و ابزار آلات جنگي و شکار منطقه باستاني شهر يئري در اين موزه نگهداري مي شود.
با توجه به وضعيت نامناسب موزه مشگين شهر عمليات احداث موزه جديد در اين شهرستان در حال اجراست.
*موزه صارم السلطنه نمين: به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا، موزه شهر نمين در واقع خانه تاريخي يکي از خوانين نميني است، اين خانه متعلق به ميرکاظم خان حاکم حکومت محال ثلاثه مرزي، محال ويلکيچ (مرکز آن نمين) محال تالش (مرکز آن آستارا) محال اجارود و مغان (مرکز آن گرمي) بوده که حکم خود را از عباس ميرزا گرفته و با دختر وي نيز ازدواج کرده بود. وي مرکز حکومت خود را نمين قرار داده و در همين محل اقدام به ساخت بنايي نمود که پس از تملک آن توسط سازمان ميراث فرهنگي، اين ساختمان در بهمن ماه سال 1387 پس از پايان عمليات مرمتي به عنوان موزه نمين مورد بهره برداري قرار گرفت.
منبع :