موانع صادرات سيب که هرسال بيشتر مي‌شوند

گروه گزارش: ايران رتبه سوم باغات و رتبه چهارم توليد سيب دنيا را دارد اما به دليل نبود بسته‌بندي مناسب، مشکلات ارزي و عدم‌حمايت کافي سهم ناچيزي از بازار صادراتي اين محصول را داراست.

گروه گزارش: ايران رتبه سوم باغات و رتبه چهارم توليد سيب دنيا را دارد اما به دليل نبود بسته‌بندي مناسب، مشکلات ارزي و عدم‌حمايت کافي سهم ناچيزي از بازار صادراتي اين محصول را داراست.
ايران با توليد سالانه نزديک به سه ميليون تن سيب بعد از کشورهاي چين، آمريکا و هلند رتبه چهارم دنيا را به خود اختصاص داده اما باوجود کيفيت و تنوع بالاي سيب توليدي کشورمان بخش ناچيزي از اين محصول استراتژيک صادر مي‌شود.در کنار موانع سنتي ساليانه ازجمله نبود برنامه‌ريزي براي حمايت از توليد، عقب ماندن در رقابت با محصول خارجي، بسته‌بندي نامناسب محصول، منطقي نبودن قيمت‌ها با توجه به هزينه توليد و در برخي موارد همسان نبودن کيفيت سيب داخلي با نمونه‌هاي خارجي؛ در سال‌هاي اخير مشکلات ارزي موجب شده تا صادرات و فروش سيب با مشکلات عديده‌اي مواجه باشد.نبود کانال بانکي مشخص بين ايران و کشورهاي همسايه، نبود صرافي‌هاي مجاز در کشورهاي هدف، عدم توليد محصولات با ذائقه روز دنيا ازجمله پوره سيب، چاي سيب، ميوه خشک و غيره و اصرار بر صادرات سيب به‌صورت تازه خوري و کنسانتره، وجود مشکلات حمل‌ونقل به همراه صرف زمان طولاني براي طي رويه‌هاي صادراتي ازجمله تخليه و بارگيري مجدد در پايانه‌ها و بازارچه‌هاي مرزي، افت و تلفات محصولات کشاورزي و تحميل هزينه اضافي براي صادرکنندگان از ديگر موضوعاتي است که به مشکلات بازار صادرات سيب دامن زده است.
ظرفيتي? که ناديده گرفته مي‌شود
متأسفانه اگر غفلت و بي‌توجهي مسئولان کشوري و استاني را به اين مشکلات اضافه کنيم خيلي نبايد منتظر ماند تا نه‌تنها بازارهاي جديد از سيب‌هاي ايراني محروم باشند بلکه بازارهاي سنتي سيب کشور ازجمله عراق، ترکيه و افغانستان و… را نيز از دست بدهيم چراکه به‌جاي چاره‌انديشي و رفع مشکلات ديرينه اين بخش همه مسائل جديدي به موانع اين بخش افزوده مي‌شود.آذربايجان غربي سالانه با توليد افزون بر يک‌ميليون و 200 هزار تن سيب سهم بيش از 45 درصدي سيب توليدي و قطب اول کشور را از آن خود کرده اما اين افزايش توليد باوجود مرغوبيت و کيفيت بالا نه‌تنها سودي براي اقتصاد کشاورزي و باغداران استان نداشته بلکه به يکي از دغدغه‌هاي اصلي استان در سال‌هاي اخير تبديل‌شده است.عدم ساماندهي خريد سيب در کارخانه‌هاي صنايع تبديلي، نبود سورت و بسته‌بندي، پايين بودن قيمت فروش محصول نسبت به هزينه‌هاي توليد آن، نامشخص بودن وضعيت صادرات و همچنين ريزش‌هاي قبل از برداشت محصول هرسال و نبود کاميون‌هاي يخچال دار از بزرگ‌ترين مشکلات باغداران آذربايجان غربي به شمار مي‌رود.در زمان حاضر اشتغال بيش از 80 هزار خانوار به‌صورت مستقيم از طريق توليد محصولات باغي تأمين مي‌شود اما چند سالي است نبود مشتري و بازار مناسب، متضرر شدن اقتصاد کشاورزي و باغداران در کنار فراهم نبودن زيرساخت‌هاي صادراتي گلايه و نارضايتي مردم و باغداران را فراهم کرده است.
تعهد ارز از بخش کشاورزي حذف شود
عضو هيئت‌رئيسه و رئيس کميسيون کشاورزي اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي اروميه در خصوص مسائل و مشکلات پيش روي صادرات سيب گفت: در کنار مشکلات متعددي ازجمله نبود زيرساخت‌ها و امکانات لازم در بخش صادرات سيب ازجمله بسته‌بندي، حمل‌ونقل و پرداخت نکردن مشوق‌هاي صادراتي در سال‌هاي اخير تعهد و پيمان ارز مانع بزرگي براي صادرات محصولات کشاورزي ازجمله سيب ايجاد کرده است.بهنام تاج‌الديني با تأکيد بر اينکه براي رفع موانع صادرات بايد تعهد ارز از بخش کشاورزي حذف شود، اظهار کرد: تاکنون وعده‌هاي متعددي براي مستثني شدن بخش کشاورزي از تعهد پيمان‌سپاري ارزي داده‌شده بود، که البته عملي نشد و صادرکننده واقعي از ريسک‌پذيري براي صادرات، به‌شدت خودداري مي‌کند.وي با اشاره به اينکه بخشنامه‌هاي شبانه و بدون کارشناسي يکي از مشکلات بخش صادرات در کشور به شمار مي‌رود، ادامه داد: اگر بخشنامه‌ها با مشورت بخش خصوصي به همراه راهکارهاي کارشناسي و منطبق با نياز و شرايط باشد نه‌تنها موجب رفع موانع صادراتي شده بلکه زمينه‌ساز رونق‌بخش اقتصاد و کشاورزي نيز مي‌شود.رئيس کميسيون کشاورزي اتاق بازرگاني، صنايع معادن و کشاورزي اروميه با بيان اينکه بسياري از بخشنامه‌هاي داخلي که در مبادي خروجي سيب و ساير محصولات کشاورزي اجرا مي‌شود، خود به‌عنوان مانعي براي صادرات است افزود: امروز زمان تصميم‌گيري بر روي اين مسائل در اتاق‌هاي دربسته و بدون حضور اعضاي اتحاديه‌ها و فعالان اقتصادي سپري‌شده و لازم است اين تصميم‌گيري‌ها با حضور و گرفتن رأي از اتحاديه‌ها، بازرگانان و تجار صورت گيرد.تاج‌الديني با بيان اينکه يکي ديگر از مشکلات فراروي صادرات سيب که آن‌هم از تعهدات ارزي ناشي مي‌شود، اخذ ماليات‌هاي گزاف از صادرکنندگان است اضافه کرد: با توجه به اين بازرگانان مجبور هستند به خاطر قانون تعهدات ارزي، وجه حاصل را به حساب‌هاي بانکي خود انتقال دهند، اين امر باعث افزايش تراکنش مالي حساب آنان مي‌شود و اداره امور مالياتي بدون توجه به اين موضوع، جريمه‌هاي مالياتي اخذ مي‌کند.رئيس کميسيون کشاورزي اتاق بازرگاني اروميه کمبود ناوگان يخچال دار در بخش زميني، ريلي و هوايي را از ديگر موانع پيش روي صادرات کشاورزي به‌خصوص سيب‌درختي عنوان کرد و گفت: عدم بسته‌بندي با توجه به نياز روز دنيا موجب شده ديگر کشورها رغبت چنداني به سيب‌هاي صادراتي کشور ما نداشته باشد.تاج‌الديني با گلايه از ديپلماسي اقتصادي در بخش کشاورزي خاطرنشان کرد: امروز به معني واقعي ديپلماسي اقتصادي بسيار ضعيف عمل مي‌کند با توجه به توانمندي و ظرفيت‌هاي بالاي کشور در بخش کشاورزي اين امر بايد تقويت شود.وي به‌روز نبودن صنايع تبديلي در بخش کشاورزي به‌خصوص سيب را از ديگر مشکلات پيش روي اين بخش برشمرد و افزود: امروز پوره سيب، چاي سيب و ساير محصولات توليدي از سيب در دنيا بازارهاي زيادي را به خود اختصاص داده درحالي‌که ما باوجود حجم بالاي توليد سيب فقط به توليد کنسانتره بسنده کرده‌ايم.
کانال مالي و بانکي بين ايران و کشورهاي هدف صادراتي سيب وجود ندارد
محمدجاني نبود کانال مالي و بانکي تعريف‌شده بين ايران و کشورهاي هدف صادرات سيب براي نقل‌وانتقال پول‌هاي حاصل از صادرات را از ديگر چالش‌هاي اين بخش عنوان و اضافه کرد: در کنار نبود اين کانال مالي صرافي‌هاي مجاز زير نظر بانک مرکزي در کشورهاي هدف تعريف‌نشده است.وي سهم ناچيز سيب در سبد غذايي خانوارهاي ايراني و جايگزيني ميوه‌هاي وارداتي ازجمله موز، را مورداشاره قرار داد و گفت: با قرار دادن سيب در سبد تغذيه مدارس و حتي خانوارها ضمن مديريت بازار داخلي مي‌توان به اقتصاد کشاورزي استان نيز کمک کرد.رئيس اداره بازرگاني خارجي سازمان صنعت و معدن و تجارت آذربايجان غربي با اشاره به ضعف تکنولوژي در حوزه کشاورزي گفت: در تمام اين سال‌ها به دنبال صادرات سيب به‌صورت تازه خوري بوديم درحالي‌که امروز بازارهاي دنيا به سمت تکنولوژي روز حرکت کرده و بيشتر بازارها به سمت ميوه‌هاي خشک، پوره سيب، چاي سيب و محصولات توليدي از سيب هستند که به اين موضوعات در کشور ما توجه زيادي صورت نمي‌گيرد.ايجاد کانال بانکي، صرافي مجاز در کشورهاي هدف، به‌روزرساني تکنولوژي موجود با توجه به نياز روز دنيا، راه‌اندازي و توسعه خط حمل‌ونقل هوايي صادرات محصولات کشاورزي و سيب، افزايش تعداد کاميون‌هاي يخچال دار، ايجاد واحدهاي سورت و بسته‌بندي، توجه به قيمت خريد و معيشت باغداران و کاهش تعرفه‌هاي ترجيحي موضوعاتي نيستند که از عهده يک استان و يک وزارتخانه بربيايد و بايد همه دستگاه‌ها و نهادهاي متولي صادرات کشاورزي به‌خصوص سيب دست‌به‌دست هم بدهند تا موانع سنتي و کنوني اين بخش برداشته شود.با توجه به منابع محدود نفتي توجه به رفع موانع صادرات کالاهاي غيرنفتي به‌خصوص بخش کشاورزي ازجمله محصول استراتژيک سيب در اين شرايط مي‌تواند گره‌گشاي مشکلات اقتصادي کشور باشد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر،آذربايجان غربي در کنار اينکه قطب اول سيب کشور به شمار مي‌رود تنها استان هم‌مرز با سه کشور خارجي است که توجه به فعال‌سازي ديپلماسي اقتصادي و توجه به بازاريابي و نياز روز بازار به همراه بهره‌مندي از ظرفيت‌هاي کشاورزي نه‌تنها زمينه‌ساز توسعه حوزه صادرات شده بلکه اقتصاد استان، منطقه و کشور را نيز بهبود مي‌بخشد.

منبع :