در جستجوي راز روز نخستين

گروه تاريخي: قضاوت‌هاي ما نسبت به تمامي مقاطع تاريخي برآمده از روايت تثبيت شده‌اي است که از آن رخ‌داد داشته‌ايم. روايت استعماري از تاريخ همواره به دنبال محو کردن مبدا پيدايش نزاع‌هاست.

گروه تاريخي: قضاوت‌هاي ما نسبت به تمامي مقاطع تاريخي برآمده از روايت تثبيت شده‌اي است که از آن رخ‌داد داشته‌ايم. روايت استعماري از تاريخ همواره به دنبال محو کردن مبدا پيدايش نزاع‌هاست.
 در تاريخي که مبدا آن مخدوش شده باشد مبارزات آزاديخواهانه عليه استعمارگران رفتاري خشونت‌آميز و تروريستي به حساب مي‌آيد و بوميان ذاتا نسبت به سفيدپوست‌ها عقب‌افتاده‌اند. در همين لحظات و با گذشتن هر ثانيه بحران انساني در باريکه غزه بيش از پيش ساکنان را به سمت مرگي تحميلي پيش مي‌برد. از آسمان بمب‌هاي چند تني بر سقف ساختمان‌ها، بيمارستان‌ها و پناه‌گاه‌ها فرود مي‌آيد؛ از زمين نيز همه مجراهايي ارتباطي به بيرون قطع شده است، متجاوزان نه اجازه ورود آب، دارو و سوخت را مي‌دهند و نه حتي اجازه خارج شدن را به زنان و کودکان بي‌دفاع مي‌دهند.نوشتن از ابعاد جنايتي که در اين روزها در نوار غزه مي‌گذرد به تفصيلي بيش از اين نياز دارد اما يک واقعيت ساده و يک خطي وجود دارد: غزه محل رخ‌داد جنايتي است که در تاريخ بشر هيچ بديلي ندارد.با توقف روي همين واقعيت يک‌خطي مي‌شود روي يک فرامتن ويژه تمرکز کرد: »اين جنايتي با روايتي توجيه و نرماليزه مي‌شود؟«
روايت متجاوزان درباره آنچه که بر سر مردمان غزه مي‌آورند اين يک مبدا گمراه‌کننده تاريخي دارد. تاريخ در روايت صهيونيست‌ها از کمتر از يک ماه پيش يعني هفتم اکتبر2023 شروع مي‌شود. تاريخي که در آن عمليات »طوفان الاقصي« آغاز شد و رژيم صهيونيستي بزرگترين ضربه تاريخ خود را از گروه‌هاي مقاومت فلسطيني دريافت کرد. بر اساس اين روايت هر آنچه بر سر مردم غزه مي‌آيد نتيجه عمليات »طوفان الاقصي« است. هرچند که حتي پذيرش »طوفان الاقصي« بعنوان مبدا ماجراي فلسطين نيز نمي‌تواند هيچ جوازي براي نسل‌کشي اين روزها در غزه باشد اما متجاوزين سعي دارند تا با تکرار و تثبيت روايتي که در آن مبدا نزاع در هفتم اکتبر بوده است خود را در موضع دفاعي قرار دهند.
با اين مقدمه آيا داستان فلسطين از هفتم اکتبر امسال آغاز شده است؟ آيا حملات صهيونيست‌ها به فلسطيني نتيجه »طوفان الاقصي« است يا اين عمليات نتيجه 7دهه اشغالگري، انسان‌زدايي از فلسطين، آپارتايد و نسل‌کشي صورت گرفته از سمت اشغالگران است؟ آيا فلسطيني‌ در طول اين 7دهه با ابزاري جز اسلحه موفق به دفاع از بديهي‌ترين حقوق خود شده‌اند؟
پاسخ به سوالات بالا دوسوي روايت‌ها را از واقعيتي که اين روزها بر غزه مي‌گذرد روشن مي‌سازد. آنچنان که نه داستان ظلم بر فلسطيني‌ها از يک ماه پيش آغاز شده و نه »طوفان الاقصي« نخستين سکانس اين تراژدي معاصر بوده است. تاريخ هم به انحا متعددي ثابت مي‌کند که نه صلح و عقب‌نشيني، نه اميدواري به مداخله نهادهاي بين‌المللي و حتي به رسميت شناختن اشغالگران هيچکدام ذره‌اي موقعيت فلسطين را بهبود نبخشيده است و آنها همين موجوديت پراکنده و پرتراکم خود در نقاط محدودي از جغرافياي خويش را نيز با مقاومت به دست آورده‌اند.
با چنين ادراکي عمليات غافلگيرانه »طوفان الاقصي« نه يک تهاجم که اتفاقا فعالانه‌ترين شکل دفاع يک ملت به حساب مي‌آيد، ملتي که براي موجوديت خود مي‌جنگد.
روايت‌ها اما لزوما از نقطه صفر شروع نمي‌کنند و با مبدايي که از يک واقعيت به ما ارائه مي‌دهند کارکردي ضدواقعيت پيدا مي‌کنند. به زبان ساده‌تر يک روايت لازم نيست به ما اطلاعات غلط بدهد تا ضدواقعيت شود، تنها با تغيير مبدا تحولات مي‌شود از مجموعه‌اي اطلاعات صحيح براي يک جمع‌بندي ضدواقعيت بهره برد.قضاوت‌هاي ما نسبت به تمامي مقاطع تاريخي برآمده از روايت تثبيت شده‌اي است که از آن رخ‌داد داشته‌ايم. روايت استعماري از تاريخ همواره به دنبال محو کردن مبدا پيدايش نزاع‌هاست. در تاريخي که مبدا آن مخدوش شده باشد مبارزات آزاديخواهانه عليه استعمارگران رفتاري خشونت‌آميز و تروريستي به حساب مي‌آيد؛ بوميان ذاتا نسبت به سفيدپوست‌ها عقب‌افتاده‌اند و طردشدگان اقتصادي و فرهنگي به علت ناتواني خود(و نه نابرابر بودن شرايط بيروني) مطرود شده‌اند.
تاريخ‌نگاري استعماري با حذف مبدا، خواننده خود را از يافتن مقصد نيز محروم مي‌کند. تاريخي که سراسر انباشتي از وقايع است اما سير روشني ندارد نمي‌تواند آگاهي تاريخي را نيز براي ملتي به ارمغان بياورد.شايد آشناترين مبدازدايي از تاريخ معاصر را بتوان در واقعه 13آبان 1358 پيدا کرد. واقعه‌اي که در آن دانشجويان پيرو خط امام(ره) با تصرف سفارت آمريکا که به »لانه جاسوسي« مشهور شده است رابطه تهران و واشنگتن را در نخستين ماه‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي به يک تقابل حداکثري رساندند.مبدازدايي از تاريخ به دنبال آن است که 13آبان را آغاز رابطه خصم‌آلود آمريکا با ايران به حساب آورد. در اين ضدواقعيت آنچه که تا پيش از اين تاريخ جريان داشت نرمال بوده و با يک ماجراجويي از سوي دانشجويان ايراني وارد مرحله نزاع شده است.براي عبور از اين مبدازدايي بايد در نخستين گام اين سوال را پرسيد که چه ظني دانشجويان وقت را به اين جمع‌بندي رساند که نقشه تصرف سفارت آمريکا را طراحي کنند؟ آيا چنين ايده‌اي در خلا شکل گرفت؟ يقينا پاسخ به اين سوال منفي است.تجربه ربع قرن پيش از تصرف سفارت آمريکا يعني کودتاي 28مرداد1332 که از قضا دولت آمريکا در آن عامليت جدي داشت و سلسله‌اي از مداخلات اين دولت براي سرنگوني ديگر کشورهايي که نظام‌هاي انقلابي‌شان به دنبال استقلال ملي کشورشان بود اين جمع‌بندي را براي دانشجويان به وجود آورد که بقا انقلاب جز از مسير ريشه‌کن کردن فعاليت‌هاي آمريکا در خاک ايران نمي‌گذرد. باوري که از قضا اسناد منتشر شده از سفارت آمريکا نيز به خوبي آن را تصديق کرد.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا،با اين نگاه 13آبان 1358 روز صفر يا مبدا تاريخ نزاع ميان ايران و آمريکا به حساب نمي‌آيد. مبداگذاري اين روز و تبديل واکنش ايرانيان به عامليت آمريکا در کودتاي 28مرداد به يک کنش آغازين، سدي مقابل فهم يکي از مهمترين نقاط عطف تاريخ معاصر ايران است. تردستي جريان‌هاي غربگرا براي مبداگذاري اين روز به عنوان نخستين پرده از تخاصم آمريکا عليه ايرانيان همانقدر ضدواقعيت است که فرض گرفتن شروع تجاوز صهيونيست‌ها به خاک فلسطين در واکنش به »طوفان الاقصي« کارکردي خلاف واقع دارد.

منبع :