زندگانليغين چرخي فيرلانميردي

بولگه لر سرويسي:قبرستانين بوتون ايش‌لري »ميري«نين الينده ايدي؛ اؤلو يوماقدان، باسديرماقدان، ياسين اوخويوب، مرده‌شيرخانانين دام – دوواريني تميزله‌ييب، سيل – سوپورمه…

بيرينجي بولوم

مژگان صيامي

هله بسديک دئييلدي، ائله اوردا بير بوجاق دا، دار – دودوک بير يووا قوروب، عائله‌سيني ده ييغميشدي قانادي آلتينا!
قادين جنازه‌سي گلدييي زمان »زيور« قوللارين چيرمالاييب، اينانيلماز بير هيجان‌لا اؤلونون جانينا دوشوب، ايشه باشلاييردي. تر – تميز يويوب، کفن‌له‌ييب، آزدا اولسا، ميري دن مواجيب آليردي.
ماوال‌لاري اولمادان، مرده‌شيرخانايا آچيلان دمير قاپي‌دان گيريب، کفن – کوزه آراسيندان سووشوب، گئديرديلر…
داها اونلارا عادي اولموشدو!
زيور دال با دال دوغدوق‌لاري اوشاقلارا يئتيشيب، يئمک پيشيريب، خيرداجا دؤرد دوواري يير – ييغيش ائتمکدن علاوه، ايپ آتيب، قاش آلتي دا گؤتوروردو…
شاباجي‌لارين دئييشي ايله »اونون اللري يونگول و هيزلي ايدي« ديلي آغزي، اوچ قارين قيز دوغدوغوندان سونرا بير دنه اوغلو »مير آلي« اولوب، مير آغانين يانيندا »اوزوم آغ اولدو« دئييردي.
گومانجا اونو، علي اصغردن آلديغينا، کفندن پالتار تيکيب، قاباغينا گله‌نه نوکر وئريردي!
کؤرپه‌لري ده، ائله چوخ واقت او سکي اوستونده، مئييدلري يووان يئرده، يووندوروب، آي دا بير دونه »شهباز« حامامينا آپاريردي. زيور گليب – گئده نه کيمي‌»حبيب« حامام چي جاني بورنونا گليردي. هله – هله ايستي سودان دويموردو، قيزلارين جانسيز بدن‌لرينه آخير گوجو ايله کيسه چکيب، سانکي دري‌لريني سويماق ايسته‌ييردي…!
پالتار يويوب، ديرناق دوتور؛ خينا قويوب، آياق داشي چکير؛ اون دفعه غسل ائدير، يوز دفعه سويا چکينير؛ مين دونه ده ائتدييي – ائتمه دييي گوناهلارينا توبا ائديب “استغفرالله” دئييردي! آنجاق سونوندا پؤرتموش – قيزارميش – آج – يورغون، بير الينده يئکه توربا، مير آلي ني چيت چادرا ايله بئلينه باغلاييب، او بيري‌لري ده گاه ياپيشيب – گاه باغيريب، دالي سوره چکيردي.
همن سکي، اوشاق‌لارين اويناق يئري ده اولموشدو؛ او اوزدن ديرماشيب، بو اوزه آشيب، گولوشوردولر.
دار – داريشليق، همي‌ده قارانليق اولان دالانين بوجاغينا پرده ويريب، چاره‌سيزليکدن، مطباخ ائله‌ميشدي؛ آيريجا، مرده شيرخانا ايله دووار با دووار اولدوغونا، هر زمان نملي – رطوبتلي اولوب، بوغوجو اولان ميندار قوخو گليردي! سانکي اؤلولرين لئشي، زيورين ائيري – مويرو قابلامالاريندا قايناييب، قاققيلداييب، پيشيردي…
آمما اؤزونو مير آغانين کؤلگه‌سينده بخته‌ور بيليب، او تويوق لونونه بنزر يئر و باشقا اوره‌ک بولانديريب – قورخودوجو شئي‌لري هئچ اومورساميردي…
بير جئجيم، بير والور، بير نئچه رهلي – بزهلي يورغان – دؤشک، تاقچادا بير چارتلاميش آينا، کيچيک گلدان دا بئش – آلتي دنه گولي واه – واهي قيرميزي گول، بيرده کي ميري‌نين رحمتليک دده‌سي‌نين شکيلي (يالنيز کچل بير باش، اوزون بورون و چوققورا دوشموش بير تاي گوز) يئکه تاختا قاب دا گؤرونوردو…
اؤنملي اولان اشيالاري ايشکافا يئرلشميشدي، اؤزل بير ده‌يرلي شئي، گؤزه دئيميردي، آنجاق هئچ کيمسه‌نين ده اورايا ال اوزاتما حاققي يوخ ايدي!
او خيرداجا حيه‌تده، کاوار اکيردي؛ کاوارلار ايسه، اؤلولرين، ات – قانيندان بيتيردي! بير آز بوي آتجاغين بيچيب، بوتون ماراق لا، او آرالي ديش‌لرينده گئوه له ييب، خيرچيلتي ايله يئييرديلر…
مشتري گلدييينده، جاندان – باشدان چيخيردي؛ ايپ – ماققاشي گوتوروب، تر توکه رک، بئش يوز تومن آلاجاغينا سئوينيردي. اوزو دئميشکن »دالداناجاق ساخلاييردي«
گور قازيلديغي گون، ياوان‌لاري داها ياغلي اولوردو…! عؤمورلري کافور – کفن – کوزه و مئييت له سووشوردو.
جمعه آخشام‌لار بايرام‌لار ايدي؛ صوبح آچيلاندان اوشاق – بؤيوک دوروب چاليشيرديلار. آخشاما کيمي‌حالوا – خورما، نذير پايي، هر نه اولوردو ييغيب، خيردا پول آليب قبيرلردن يويوب، يورغون – آرغين، آمما راضي‌ليک‌له يووالارينا قاييديرديلار…
شيرين چاي، سودلو آش، سودا پيشميش يئرآلما ايله خام سوغان، کوفته، قويماق، خشيل و ايل‌ده – آي دا تويوخدان بئچه دن… يئمک‌لري ايدي.
ايلک قيز کوبرا، اون اوچ ياشي اولماميش، مير آغا (ميري) ماشين آلتيندا قالدي! لوو خبري گلجه‌يين زيورين جاني وايا قالدي… بئش باش‌لا نه ائده‌جه‌ييني هئچ بيلميردي.
ميري گئتدي قارا يئره، ياس دا قاسيميه مچيدين ده، بير ساعات دا، ال – آياغي باغلانيب، تشت داغيلدي… يالنيز يازيق قادين، قارا گونه قالدي!
زيورين ساخلاديغي دالداناجاق، آز زمان دا قوتاردي. »قبيرسانليقدان چيخين« دئديلر! سيغينديغي او يوواني، قانون آدي ايله اللريندن آليب، آللاها گؤره، اونون يئرينه بير تاوان آلتي – بير لون ده وئرمه‌ديلر، ساغيرلارين باشين ساخلاسين دئيه!الي قوينوندا آوارا قالدي، باشينا‌هارانين کولون اله‌يه‌جه‌ييني بيلمه‌دي. او قاپي – بو قاپي هر يئردن قوولدو. محله‌نين آغ ساققالي »سيد تاغي«نين يانينا گئديب، باشينا گلن بلالاري اونا آنلاتدي. نئچه گون باش دا دولانديراندان سونرا، چيخارسيز قوجا، هئچ يول تاپا بيلمه‌ييب »اليمدن يالنيز دوعا گلر« دئدي…!!
زيور، اؤزونو اودا – سويا ويريب، اون ايکي امام دان بئله دخيل دوشدو، ساققاخانايا گئديب شام يانديردي، شير – شينديري چؤله تؤکولدويونده، »آللاوئردي«هارايينا چاتيب، گاراژي‌نين اوستونده کي بالاخانادا، يئر – يئتيمه يئر وئردي. او ايسه هر ايکي گوندن بير چئشيتلي ماهنالارلا، اوشاق‌لارين آووجونا پول قويوردو.
بير نئچه آي بئله‌ليک‌له سووشدو.
زيور، قاپي – قاپي دوشوب ايش آختارير، قارشيسينا چيخان هر ايشي گؤروردو، حامام دا دئللک‌ليکدن، چاي تؤکوب، قاب – قاشيق يويوب، مچيدلرده باشماق جوتله‌مکدن، قاري ساخلاماقدان… آنجاق قازانديغي پول، بالالارينين قارنين دا دويونجان دويورموردو. آللاوئردي‌نين بير الي اونلارين آغزيندا اولماسينا باخماياراق، زيور اورکدن راضي اولماييب، گئت – گئده اوندان باشقا قوخولار آليردي…
زيور دول اولوب، اللري آغيرلاشيب، شوم اولما ماهناسي ايله آرتيق کيمسه اونا ايپ آتديريب، قاش گوتورموردو!
قادين‌لار، اوندان آرا آچديلار؛ ارلرينين اونا آغزي سولانماسين دئيه…   ناخوش، ائولي – سوباي، کور – شيل، قوجا – جاوان،‌هامي‌اونا آغيز آتيردي! زيور آه چکيب، قارغيش ائده‌رک اوزاقلاشيردي… کؤرپه‌لر گونو – گوندن، گؤزونون اؤنونده ارييب سولوردولار. ناخوشليق‌لاري، توخ اولمالاري، اوستو باش‌لارينين قارما – قاريشيق وضعيتي، دده‌سيزليک، همي‌ده مين بير درد – چورلاري… عؤمرونده، ياشامين بو چيرکين اوزونه دوشونوب، هئچ آغليندان بئله سووشمازدي! نه قده‌ر جان ويريشديريردي، بير شئي عايد اولوب، ياراماز زندگانليغي‌نين چرخي فيرلانميردي، يوزه بير دردي درمان اولموردو…
بير يانداندا جاماعاتين اليندن راحاتچيليغي يوخ ايدي! آجي ديل‌لريندن، قيقاجي باخيشلاريندان، هئچ آمان دا دئييلدي. ايش – گوج‌لريني بوراخيب، ياپيشميشديلار قارا يازي زيوردن… گئل – گئدين سوز ائديب، پيچيلتي‌لاري ايله او باشي داشليني دلي ائله‌ميشديلر!
آردي وار

منبع :