بي‌تدبيري اشک پيازکاران زنجاني ‌را درآورد

گروه اقتصادي: مشکلات فروش محصولات کشاورزي در استان زنجان همچنان به قوت خود باقي است و جهاد کشاورزي استان زنجان گويا تمايلي به بلند شدن از خواب عميق زمستاني ندارد.

 گروه  اقتصادي: مشکلات فروش محصولات کشاورزي در استان زنجان همچنان به قوت خود باقي است و جهاد کشاورزي استان زنجان گويا تمايلي به بلند شدن از خواب عميق زمستاني ندارد. زماني که يک پياز پوست گرفته مي‌شود قطره اشکي به اجبار بر روي صورت مي‌ريزد اما در اين روزها پيازکاران زنجاني به دليل باقي ماندن محصول پياز در انبار و عدم بازار‌رساني آن از روي ناراحتي ده‌ها برابر بيش‌تر از پوست‌گيري يک پياز اشک مي‌ريزند چرا‌که زحمت يک سال تلاش خود را که براي به ثمر نشاندن اين محصول صرف کرده‌اند کم کم رو به فساد و نابودي مي‌بينند و هيچ چاره‌اي جز زانوي غم بغل گرفتن و انتظار حمايت از طرف مسئولان ندارند.
متاسفانه اين محصول و قيمت‌گذاري آن در طول سال‌هاي اخير با فراز و نشيب‌هاي فراواني همراه بوده که دليل اين نابساماني چيزي نيست جز عدم تدبير و مديريت درست توسط مسئولان عالي‌رتبه کشوري، چرا‌که قيمت پياز اوايل اسفند سال گذشته به 15 هزار تومان هم رسيد و اين امر خود يکي از دلايل شد که کشاورزان بدون برنامه‌ريزي درست به سمت کشت چند برابري اين محصول بروند.اين در حالي بود که بنا بر سياست سازمان جهاد کشاورزي در سال‌هاي اخير، زماني که قيمت محصول در بازار داخل رو به افزايش مي‌گذاشت براي کنترل بازار ممنوعيت صادرات به کار گرفته مي‌شد و قيمت به حد متعادل مي‌رسيد که اين مسئله خود ضربه مهلک ديگري را به يکباره به توليدکننده و صادرکننده وارد مي‌کرد. با اين وجود با توجه به اعتراض‌هايي که به اين مسئله انجام شد دولت تصميم بر اين گرفت که سياست عوارض صادراتي را جايگزين ممنوعيت صادراتي کند که خود اين امر نيز به نوبه خود تاثير منفي ديگري بر روي محصولات کشاورزي داشت زيرا با اين قانون نيز براي تنظيم داخلي قيمت محصول عوارض صادراتي سنگيني اعمال مي‌شد که اين امر در نهايت سبب پايين آوردن قدرت صادرکنندگان يا در واژه‌اي بهتر، عدم تمايل صادرکنندگان و کاهش شديد قيمت پياز و ضرر و زيان سنگين به توليدکننده مي‌شد.
در اين بين بايد گفت نبود يک آمار واقعي از نياز داخلي کشور به پياز، عدم برنامه‌ريزي براي فروش اين محصول، عدم برنامه صادراتي، نبود هيچ حمايتي از توليدکننده، لجام گريختگي در قيمت نهاده‌هاي مصرفي کشاورزي، نبود کارشناس مجرب در امر بازاررساني، نبود زيرساخت‌هاي لازم براي صادرات همچون پايانه فروش و صادرات محصولات کشاورزي، بي‌تدبيري مسئولان، عدم قيمت‌گذاري مناسب محصول و هزاران مسئله ديگر سبب شده تا اشک پيازکاران در آيد.
اما نکته جالب و تاسف‌بار اين است که دولت صرفاً براي حمايت از کشاورزان پياز کار، اوايل پاييز قيمت 5 هزار و 600 تومان را براي محصول پياز اعلام کرد اما اين وعده نيز همانند بسياري از وعده‌هاي ديگر بر روي کاغذ خشک شد و هيچ زمان شکل عملي به خود نگرفت چرا که اگر عملياتي مي‌شد در اين روزها پياز به قيمت زير 2 هزار تومان از کشاورز خريداري نمي‌شد که حتي نصف هزينه توليد هم نيست. نکته تاسف بار ديگر اين است که در اين روزها دولت به جاي اينکه بازار پياز را بهبود ببخشد به بازار خيار و موز رونق داده است قيمت اين دو محصول همانند طلا بالا و پايين مي‌رود که تمام اين امور بي‌تدبيري در کنترل شرايط را به رخ جامعه خصوصاً کشاورزان مي‌کشد، که اين عدم کنترل شرايط سبب شده تا يک روز کشاورزي را با فروش محصول به اوج مي‌رساند و روز ديگر با عدم فروش محصول ديگر کشاورزي را به فرش رسانده و غرق در مشکلات و نابودي مي‌کند.در اين اوضاع که حال و روز کشاورزان پيازکار روز به روز به وخامت مي‌رود ويروس کرونا نيز درد ديگري بر دل کشاورزان گذاشته است به طوري که با تعطيلي رستوران‌ها، تالارها، اغذيه فروشي‌ها و در نهايت محدوديت‌هايي که در اغلب اوقات سال براي تردد اعمال شده دست به دست هم داده تا پياز را بيش از اين که هست در هم بکوبد و ديگر تمايل به خريد و فروش اين محصول حتي با نازلترين قيمت هم نباشند. علاوه بر اين نگراني از افزايش کرونا در کشورهاي هدف صادراتي نيز خود دليل ديگري بر اين آشفته بازار شده که اين بيماري به آن تحميل کرده است.
در اين بين يکي از کشاورزان و توليدکنندگان زنجاني که همپاي خانواده به زراعت مشغول است و سالانه سطح عمده‌اي زمين در شهرستان زنجان اجاره و به کشت محصولاتي از قبيل گوجه، پياز، ذرت‌علوفه‌اي اقدام مي‌کند تا علاوه بر توليد امرار معاش نيز نمايد اظهار داشت: بازار محصولات کشاورزي هر سال بدتر از سال قبل مي‌شود کشاورزاني که تا سال‌هاي قبل عرش نشين بودند با تداوم کشت محصولاتي همچون گوجه و پياز به فرش رسيده‌اند و ديگر توان برنامه‌ريزي براي کشت محصول در سال بعد را ندارد.
وي با بيان اينکه اگر به بازار عرضه نهاده‌‌هاي کشاورزي مراجعه کنيد، خواهيد ديد که قيمت کود فسفاته بيش از 500 درصد رشد قيمتي دارد گفت: سموم سال قبل به قيمت پايينتري خريد مي‌شد در اين روزها چند برابر قيمت به فروش مي‌رسد که اين مسئله در هزينه کارگري، آماده‌سازي زمين و تمام هزينه‌هاي کاشت، داشت و برداشت صادق است. تمام اين مسائل سبب مي‌شود تا اگر کشاورزي حتي در افکارات خود برنامه‌ريزي براي کشت داشته باشد بايد 10 برابر سال گذشته در چنين شرايط اقتصادي سرمايه کنار بگذارد و به کشت محصول اقدام کند که عملا ديگر نا ممکن است.
اين کشاورز زنجاني با بيان اينکه در يک مثال روشن قيمت بذر پياز فلات زرگان از 700 هزار تومان در سال گذشته به بيش از يک ميليون و 700 هزار تومان در سال جاري در هر کيلوگرم رسيده است گفت: اگر هزينه‌هاي توليد، کاشت تا اتمام برداشت و انبارداري در نظر گرفته شود براي کشت يک هکتار محصول پياز بيش از 150 ميليون تومان هزينه نياز است اين در حالي است که متوسط برداشت پياز در هر هکتار 40 تن است.وي تصريح کرد: در اين روزها پياز به قيمت 2 هزار تومان هم از ما خريد نمي‌شود حال تصور کنيد اگر دلال‌ها هم لطف داشته باشند و با اين قيمت پياز را خريد کنند در هر هکتار کشت پياز 80 ميليون تومان عايده به کشاورز خواهد رسيد که اين مبلغ حتي نصف مبلغ هزينه کرد هم نيست بنابراين تنها زحمت است که به کشاورز مانده و هزينه است که از دست کشاورز خارج شده است. بنابراين اين عوامل سبب شده تا کشاورز هرساله زير بار فشارها له شود و فقيرتر از سال گذشته گردد.
اين کشاورز با بيان اينکه عدم ارائه برنامه کشت، رشد چند صد درصدي قيمت تمام نهاده‌ها، عدم بازاررساني، منع صادرات، وجود عوارض و پيامد صادراتي هر سال سبب مي‌شود تا پياز‌کاران با مشکلات دست و پنجه نرم کنند، از مسئولان امر انتقاد کرد گفت: چرا براي يک بار هم که شده مسئولان کشوري پاي کار نمي‌آيند تا اين مسئله را از ريشه حل کنند؟
چرا کسي به داد کشاورزان و توليدکنندگان نمي‌رسد؟ چرا بايد کشاورزان با کشت هر محصولي ضرر و زيان دهند؟ چرا دولت از بخش توليدکننده که مهمترين زنجيره در کشور است حمايت نمي‌کند؟
علي‌رغم اين مشکلات در طول ماه‌هاي اخير حسين اصغري مديرکل دفتر محصولات علوفه‌اي و جاليزي وزارت جهاد کشاورزي در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام کرده بود: "سالانه 3 ميليون و 300 هزار تن پياز با سطح زيرکشت 68 هزار هکتار در استان‌هاي مختلف کشور توليد مي‌شود و اکنون قيمت هر کيلوگرم پياز در سر مزرعه بين 2 هزار و 500 تا 4 هزار تومان است." متاسفانه وي به افت قيمت پياز و له شدن هر چه بيش‌تر کشاورزان پياز کار دامن زده و گفته بود: "به دليل افزايش قيمت پياز در ماه‌هاي آذر و دي، برخي کشاورزان تصور مي‌کنند امسال هم در همين ماه‌ها با اين شرايط پياز را بفروشند".
همين اذعان حسين اصغري دليل محکمي شده تا کشاورزان شرايط آشفته بازار پياز را از مسئولان امر وزرات جهاد کشاورزي ببينند چرا که اگر در جملات نيز دقت شود به اين نکته مي‌رسد که نه تنها هيچ حمايتي از توليدکننده نيست بلکه وعده نابودي کشاورز و محصول است که صادر شده است!
در خصوص مسئله مذکور جواد تاراسي رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان زنجان نيز 12 آبان ماه جاري با اشاره به اينکه صادرات پياز از طرف ايران ممنوع است، اظهار کرده بود: خروج اين محصول از طريق مرزهاي رسمي انجام نمي‌شود.
وي با اشاره به اينکه سياست ممنوعيت صادرات سبب کاهش قيمت پياز و تنظيم بازار شده است، گفته بود: البته به صورت مستمر مشغول رصد بازار هستيم و در صورت نياز پيشنهاد اصلاح سياست‌ها را ارائه خواهيم کرد.با تمام آنچه که گفته شد و تمام آنچه که زبان از گفتن آن عاجز بود، صداي دادخواهي کشاورزان زير بار مشکلات و گرفتاري‌هايشان ديگر شنيده نمي‌شود اما اگر کمي منصف باشيم صداي شکستن استخوان‌هايشان زير سنگيني ناشي از ورشکستگي را خواهيم شنيد، در اين روزها کفه ترازو به نفع دلال‌ها و دست‌هاي پشت پرده‌اي است که سنگيني بازار بي رمق پياز را به نفع خود مصادره کرده‌اند تا کشتي به گل نشسته کشاورزان را با سرعت بيشتري نابود کنند تا اين قشر از توليدکنندگان را از چرخه غذايي کشور و مدار توليد خارج کنند.
اما در اين بين تنها انتظار از مسئولان امر استاني و کشوري که تا حال حاضر علاج و درمان قطعي براي اين درد کهنه به دست نياورده‌اند اين است که بايد نسخه‌هاي شفابخش براي احياي تن بي‌جان بازار محصولات کشاورزي داشته باشند و مانع از نابودي توليد و توليدکننده که بخش مهم و حياتي کشور هستند شوند چرا‌که اگر اندکي تفکر در بازار به هم ريخته محصولات مختلف کشاورزي که در گوجه، هندوانه، سيب زميني، پياز انجام گيرد به اين نتيجه مي‌رسد که کشور ما با وجود پيشرفت‌هايي که در توسعه تکنولوژي انجام گرفته هنوز که هنوز است نتوانسته الگوي کشت را در کشور عملي کند و مانع کشت بدون برنامه محصولات و هدر رفتن سرمايه‌هاي آب، خاک، محيط زيست و دار و ندار کشاورزان شود.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از تسنيم، با اين حال اميد است قبل از اينکه تمام پياز‌هاي دپو شده در انبار توليدکنندگان زنجاني فاسد شود، مسئولان امر استاني و جهاد کشاورزي استان زنجان که همچنان در خواب عميق و سرد زمستاني خود به سر مي‌برند و هيچ راه چاره‌اي براي بازاررساني محصول دپو شده پياز استان ندارند، بيدار شوند بلکه با اطلاع‌رساني اين مسئله در سطح کشوري اين مشکل حل شود و اين محصول روانه بازارهاي صادراتي شود. هرچند که اين اقدام دير هنگام نيز سودي براي کشاورز نخواهد داشت اما در نهايت مي‌تواند افزايش هزينه چند صد درصدي نهاده‌ها را جبران کند و کشاورز براي توليد محصول سال بعد برنامه‌ريزي داشته باشد و زير خط فقر بيش از اين کمر خم نکند.

منبع :