درخشش سفال فيروزه اي شهرضا در اروپا

گروه فرهنگي: لعاب فيروزه اي شهرضا و طرح گل و ماهي حاصل هنرمندان اين ديار است.

معصومه بستاني

به گزارش عصر آذربايجان، شهرستان شهرضا در استان اصفهان داراي ظرفيت‌ها و قابليت‌هاي بسياري در حوزه گردشگري و صنايع دستي است.شهرضا شهر کهن و سراميک و شهرملي سفال به شمار مي‌رود.و از لحاظ ويژگي‌هاي سفال و لعاب از بقيه سرزمين‌ها متمايز است.و در جهان سابقه 700 ساله دارد.رنگ آبي فيروزه اي شهرضا مختص به خود اين شهر است.که با آبي فيروزه اي سفال همدان تفاوت دارد.و دليل آن بواسطه خوردن انگوپ بر روي کايولن موجود روي سفال،اين رنگ خاصي بوجود مي آيد.
سفال شهرضا در خانه هاي اروپايي چشمگيري خاصي دارد
محمدحسين بهاري از کودکي در کارگاه مرحوم پدرش مشغول بکار بوده است.تحصيلاتش کارشناسي ارشد در رشته مهندسي مواد سراميک است و سفال و سراميک در خانواده بهاري موروثي و سابقه 200 ساله دارد.وي در حال حاضر انجمن سفال و سراميک شهرضا است و سفال‌هاي او بيشتر به کشورهاي اروپايي صادر مي‌شود.
بهاري مي گويد: تغييراتي که اين شغل نسبت به سال‌هاي قبل داشته است،پودر مکانيزه است که به کارگاه مي آيدو دستگاه‌هايي که روز به روز روند توليد سفال را حرفه اي تر کرده اند.او مي گويد انجام کار در اين کارگاه به دو شکل است.يا با چرخ سفالگري يا استفاده از قالب به شکل ريخته گري دوغابي،که از اين روش کاشي و سراميک هم مي سازند .بهاري به اشاره به فرآيند کار مي گوي: که ابتدا خاک در دستگاه خميرگيري مخلوط و ورز داده مي‌شود.و پس از آن با استفاده از چرخ سفالگري ظروف توليد مي‌شود. و بعد از يک روز شبانه روز که رطوبتش گرفته شد از پشت تراش ميخوردتا سبک شود.و ظريف و سيقلي پيدا کند.و بعد از خشک شدن به مرحله اول پخت مي‌رود.کوزه سفالي را 48 ساعت در کوزه مي پزند و يک شبانه روز استراحت مي‌دهند تا خنک شود.بعد با قلم مو و رنگهاي معدني و شيميايي رنگ آميزي مي کنند.و اگر قرار باشد لعاب آبي بر روي سفال اجرا شود،فقط سياه قلم زير آن مي‌خورد.و اگر قرار باشد لعاب سفيد روي آن بيايد،طراحي هفت رنگ انجام مي‌شود لعاب شهرضا يک رنگ سبز آبي خوبي دارد.ماهي از نقش هاي قديمي شهرضا است و نشان حيات است.و در هنرهاي زيادي آثارش پيداست.
•  مشکلات سفالگران در تحقق شعار سال رشد توليد
بهاري در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود با انتقاد از بي توجهي مسئولان به مشکلات سفالگران و اينکه هر سال مشکلات جديدي براي توليدکنندگان بوجود مي آيد .شهرک صنعتي استان اصفهان که هيچ اقدامي براي راه اندازي و رونق گرفتن شهرک صنايع دستي شهرضا انجام نداده.بهاري گفت قرار بود به افرادي که در اين شهرک زمين گرفته اند تسهيلات بدهند اما هنوز بعد از 9سال گاز اين شهرک درست نشده و انتظار داشتند سفالگري در اين شهرک مشغول بکار شوند.
وي با انتقاد از افزايش مجدد نرخ گاز،براي سفالگران مي گويد اين مشکل سال گذشته بود ولي با نامه نگاري و پيگيري از يارانه دولتي استفاده مي کنيم.بهاري اعتقاد دارد برنامه ريزي براي تشويق سفلگران وجود نداردتا سفاگران محصول ارزش افزوده بالا توليد کنند.در گذشته از توليد حمايت بيشتري ميشد و صنايع دستي در زمينه صادرات به توليد کنندگان کمک مي‌کرد.
وي با اشاره به ارزش افزوده بالاي سفال گفت هزينه توليد يک محصول با هزينه خاک و مواد اوليه کيلويي 100 هزار تومان مي‌شود.اما وقتي به يک محصول تبديل ميشوداين هزينه به کيلويي يک ميليون تومان تبديل مي‌شود.وي ادامه داد:در کشور ايتاليا يک ليوان سفالي معمولي کار دست سفالگران به قيمت 20 يورو،يعني برابر با يک ميليون تومان بفروش مي‌رود.در حالي که در بازارهاي داخلي اين ليوان حدود 100 هزار تومان است.و اين سودي است که مي‌تواند به سفالگران کمک کندتا تشويق شوند به توليد کالاهايي که ارزش افزوده بالايي دارند.
بهاري مي گويد سفالگران به جاي اينکه محصولات محصولات دم دستي و پيش پا افتاده،که منابع آب و گاز و خاک را نابود مي کند،توليد کنند مانند کوزه قليان، که در شهرضا هم بسيار توليد مي‌شود. اگر تشويق و حمايت شوند که بجاي توليد اين محصول،محصولات باارزشي توليد کنند که به نفع توليدکننده و هم به نفع کشور است.
هزينه بالاي غرفه هاي صنايع دستي در نمايشگاه اصفهان،که کوچکترين غرفه آن حدود 12 ميليون تومان است و اين با کسادي بازار و قدرت خريد مردم جوابگو نيست.
بهترين راهکار اين است دولت در زمينه صادرات کمک کند و نمايشگاه‌هاي خارج از کشور را با قيمت مناسب در اختيار توليدکنندگان قرار دهد.تا توليدکنندگان بتوانند محصولاتشان را با قيمت مناسب صادر کنند.
او افزود کارگاه‌هاي سفال شهرضا در حال حاضر نسبت به قبل وضعيت خوبي ندارند و تعدادشان کمتر شده و بيشتر آنها به سمت توليد قليان رفته اند.چون بي دردسر است و توليد زيادي دارد و با سود کمتر انجام مي‌شود.
وي با عنوان شهرملي سفال و سراميک شهرضا مي گويد: عنواني که در شهرضا به عنوان شهرملي سفال انجام شد فقط نصب دو تابلو در ورودي شهر بودکه از جنس سفال هم نبودو در همين حد باقي ماند و هيچ اقدام ديگري صورت نگرفت..
مدير عامل انجمن سفال و سراميک شهرضا گفت تاکنون هيچ پيشنهادي از سوي شهرداري يا ارگان ديگري براي طراحي و المان در شهر نداشته ايم زيرا شهرداري و ميراث فرهنگي علاقه اي به انجام اينکار ندارند.
بهاري گفت بيش از 95 درصد کارهايي که توليد مي کنيم صادراتي است و با کشورهاي اروپايي مانند هند و اتريش صادر ميشودو بخش کمي هم به تهران ارسال ميشود‌.
قدمت استفاده از خاک سفيد به دوره صفوي برمي گردد و فقط من در کارگاهم از خاک سفيد استفاده ميکنم،در بقيه کارگاه‌ها فقط از خاک رس استفاده مي‌شود.بهاري همچنين گفت:وضعيت بيمه سفالگران حل نشد و بازار سفال و سراميک تا سال گذشته در فضاي مجازي بازار مناسبي داشتيم اما از وقتي که شبکه هاي مجازي فيلتر شد،بازار سفال و مشتري هاي داخلي و خارجي کم شد.

منبع :