ثبت‌نام فله‌اي به دنبال شهرت، مدال رد صلاحيت يا ابتذال امر سياست

گروه سياسي: هجوم اين تعداد از نمايندگان سابق را مي‌توان به اين دليل هم دانست که در مجلس نتوانستند ايفاي نقش کنند. وقتي اختيار تعطيلي شنبه را ندارند و يک هيأت در مجمع تشخيص نفي مي‌کند سعي مي کنند بخت خود را جاي ديگر بيازمايند.

 مهرداد خدير

مجلس از حيز انتفاع ساقط شده و در محاصره شوراهاي عالي است و انبوهي از نمايندگان شايد به خاطر همين ترجيح داده‌اند بخت خود را جاي ديگر بيازمايند. وقتي خود رييس مجلس و نايب رييس او که همين هفته قبل سوگند ياد کردند کانديدا شدند از نماينده سابق يا فعلي چگونه مي‌توان توقع داشت نيايد؟‌به رييس اقتدا کرده‌اند ديگر! با مزه‌تر اين که نايب رييس با برادر هر دو کانديدا شده‌اند.
درباره چرايي هجوم براي ثبت‌نام در انتخابات رياست جمهوري که با وجود محدوديت‌هاي سوابق و مدارک به نسبت قبل باز 80 نفر و شماري کاملا ناشناس يا نامرتبط ثبت‌نام کردند دلايل مختلفي مطرح شده است.  برخي موارد که طبعا در حد حدس است با اين توضيح مي‌آيد که هر يک متوجه برخي است و منطقا شامل همه نمي‌شود:
1. فقدان احزاب؛ نخستين موضوعي که به ذهن متبادر مي‌شود فقدان احزاب واقعي است. در نظام حزبي رقابت‌ها درون احزاب صورت پذيرفته است. وضغيت فعلي نتيجه حذف و محدوديت و فقدان احزاب واقعي است. چون اين هجوم، نتيجه تصميم شخصي است نه جمعي و هر که مي تواند بگويد احساس تکليف کرده‌ام.
2. ابتذال امر سياست؛ کارشناسان و اهل فن پيش‌تر هشدار داده بودند پاره‌اي مناسبات سياسي در ايران دچار انحطاط و از استانداردهاي جهاني و تاريخي خودمان هم نازل‌تر شده و از آن ذيل ترم  ابتذال امر سياست ياد کرده بودند. اين اتفاق هم جلوه ديگري از همان ابتذال است.
3. مدال رد صلاحيت؛ وقتي شوراي نگهبان رييس جمهور سابق و رييس سابق مجلس يا معاون اول سابق يا وزير و نماينده سابق را رد صلاحيت مي‌کند ثبت نام شدگان گم‌نام يا کم‌نام نه تنها از رد صلاحيت احساس شکست نخواهند داشت بلکه آن را به مثابه مدال بر سينه مي‌دانند!
  در همين انتخابات چند چهره مشهور ثبت‌نام کرده‌اند که صحبت از رد صلاحيت آنهاست. با اين وصف ديگر افراد مي‌توانند نام خود را کنار اينان و در يک رديف قرار دهند! از اين ارتقا بهتر چه؟! انگار مدالي بر سينه‌شان نصب شده است. يا در کنار لاريجاني و قاليباف و جهانگيري يا پزشکيان و همتي و جليلي در مناظره‌ها مي‌نشينند يا مثل فرد مشهوري رد مي‌شوند. در هر صورت آن باز هم‌رديفي حاصل آمده!
4. براي صندلي فرعي؛ در هر انتخابات يکي دو نامزد اصلي باقي مي‌مانند با چند کانديداي فرعي. اگر قرار بر رقابت واقعي باشد مثل 76 يا 88 يا 92 يا 96 بيش از از يک نفر اصلي است و اگر قرار بر انتخابات بدون ريسک و از قبل چينشي باشد تنها يک اصلي مثل 1400    با يک نفر اما نمي‌شود انتخابات برگزار کرد و به نامزدهاي فرعي و دور اين سيني يا دُوري نياز است. بخشي از افراد نه براي اصلي که براي آن دور و فرعي رقابت مي‌کنند و اتفاقا هر چه راي نياورتر احتمال تاييد بيشتر کما اين که سال 72 رجبعلي طاهري نماينده فراموش شده شيراز در مقابل هاشمي نشست.اگر تاييد شوند بخت خود را مي‌آزمايند و سطح خود را بالا مي‌برند و نهايتا امتياز مي‌گيرند و انصراف مي‌دهند و اگر نه در کنار مشهورهاي رد صلاحيت شده قرار مي‌گيرند. پس دو سر برد است و باخت ندارد.
5. به دنبال سهم؛ در انتخابات 1400 دو کانديداي فرعي اما پر سر و صدا که يکي به اين و آن مي‌پريد و ديگري مي‌گفت بورس را سه روزه سر و سامان مي‌دهد نهايتا و چنان که قابل پيش‌بيني هم بود يا کنار کشيدند جبهه نامزد اصلي را با حمله به رقيب تقويت کردند اگرچه به ظاهر ماندند. چه اتفاقي افتاد؟ اولي شهردار تهران شد و دومي رييس بنياد شهيد. همين شايد به کساني در همين انتخابات انگيزه ثبت نام داده باشد. با‌مزه اين که آن دو دوباره ثبت‌نام کرده‌اند!
6. توجيه رد منتقدان سياسي؛ اين احتمال که برخي به قصد ياري شوراي نگهبان در توجيه رد صلاحيت مبادرت به ثبت‌نام کرده باشند هم منتفي نيست. چون معلوم است که همه مراجعين را نمي‌شد ثبت‌نام کرد و همه به سالن هدايت نشدند و با اين تعداد مي‌توانند بگويند از 80 ثبت‌نامي همه را نمي شود تاييد کرد و همين زمينه قبول نظارت استصوابي و مشخصا رد صلاحيت را در افکار عمومي فراهم مي‌سازد. افرادي که با اين نيت وارد صحنه شدند البته چندان روي رد خود مانور نخواهند داد و محو مي‌شوند. چون ماموريت‌شان تمام شده.
7. تعيين تکليف پرونده؛ برخي به دنبال تعيين تکليف پرونده‌هاي سنگين يا ادعايي يا پنداري عليه خود هستند. وقتي به آنها اعلام شود به فلان دليل رد شديد يعني فقط مصداق رجل سياسي و مذهبي نبوديد و اتهام مالي يا اخلاقي بار نشود شخص به هدف خود رسيده است و تطهير مي‌شود.
 8. چه کم دارم؛‌ بعد از رياست جمهوري احمدي‌نژاد با آن سابقه اندک در سطح بالاي سياست و رفتارهاي بعدي خيلي‌ها به خود مي‌گويند ما از او چه کم داريم؟ اگر او توانست ما هم مي‌توانيم. جايي ديده بوديد آجودان يک رييس جمهور هم کانديداي رياست جمهوري شود؟ اين اتفاق اما در اين روزها رخ داد. چرا؟ چون احتمالا آجودان سابق که يک نظامي ارشد بازنشسته است از نزديک مي‌ديده او چگونه عمل مي‌کند و احساس کرده از او کم ندارد.
 9. تنزل کيفيت؛ وقتي صحنه از چهره‌هاي اصيل خالي شود ميدان براي ديگران باز و فراخ مي‌شود. هر عرصه‌اي به بازيگر نياز دارد و صحنه به هر حال خالي نمي‌ماند. درجه‌اول‌ها نيايند جا براي درجه دوم‌ها باز مي‌شود. همان طور که روزي سيد محمود طالقاني امام جمعه تهران بود و نصف تهران پشت سر او نماز مي‌خواند ولي حالا شيخ کاظم صديقي که حتي بعد از افشاي آن ماجرا هم آمد و نهايتا 10 هزار نفر به او اقتدا کردند در عرصه کانديداتوري هم شاهد اين افت بوديم. به قول پادشاه قاجار: همه چيزمان به همه چيزمان مي آيد!
10. تشويق قبلي ؛ در انتخابات مجلس خود وزارت کشور تشويق به ثبت نام گسترده مي‌کرد و با افتخار عدد مي‌دادند که ببينيد براي 290 کرسي چند ده هزار نفر نامزد شدند. پس معلوم است که چقدر رقابتي است. با آن منطق برخي پنداشتند براي يک منصب رياست جمهوري هم چند ده برابر بايد هجوم بياورند. با اين تفاوت که در انتخابات مجلس هدف افرايش مشارکت بود با اين توجيه که هر نامزد شماري از بستگان دوستان و هم طايفه اي‌ها را فعال مي کند و پاي صندوق مي‌آورد ولي اين قاعده در انتخابات رياست جمهوري صدق نمي‌کند. منتها خيلي‌ها اين تفاوت را نمي‌دانستند و آمدند در حالي که برخي شان نماينده مجلس هم بودند و شهروند عادي هم نبودند. اما سطح مجلس هم پايين آمده!
 11. دولت نامزد ندارد؛ از جمع 20 يا 25 عضو دولت و در حالي که اعلام کردند دولت نامزد ندارد 5نفر ( شامل سه وزير و دو معاون رييس جمهور فقيد) ثبت نام کردند! اگر شهردار تهران را که در جلسات دولت شرکت مي‌کرد و يک چهره موثر در چينش اعضاي ارشد دولت را اضافه کنيم مي‌شوند 7 نفر! يعني خودشان هم خودشان را قبول ندارند يا مي‌گويند من چه کم از اويي دارم که مي‌شناسم! وقتي در سطح دولتِ فعلا بي رييس کنوني وضع اين گونه است ديگران چرا به گونه ديگري عمل کنند؟
12 .غير مترقبه؛ يک دليل مي‌تواند ناشي از غير مترقبه بودن اين انتخابات باشد که به خاطر جان باختن رييس جمهور فقيد زودتر از موعد برگزار مي‌شود و هيچ کس - اعم از مشهور و عادي- آمادگي نداشته و عده‌اي نه سوء که حُسن استفاده کرده‌اند.
13. اقتدا به رييس مجلس؛ هجوم اين تعداد از نمايندگان سابق را مي توان به اين دليل هم دانست که در مجلس نتوانستند ايفاي نقش کنند. وقتي اختيار تعطيلي شنبه را ندارند و يک هيات در مجمع تشخيص نفي مي کند سعي مي کنند بخت خود را جاي ديگر بيازمايند. مجلس از حيز انتفاع ساقط شده و در محاصره شوراهاي عالي است و انبوهي از نمايندگان شايد به خاطر همين ترجيح داده اند بخت خود را جاي ديگر بيازمايند. وقتي خود رييس مجلس و نايب رييس او که همين هفته قبل سوگند ياد کردند کانديدا شدند از نماينده سابق يا فعلي چگونه مي توان توقع داشت نيايد؟‌ به رييس  اقتدا کرده‌اند ديگر! با مزه‌تر اين که نايب رييس با برادر هر دو کانديدا شده‌اند.
14. تمرکز گرايي در قدرت؛ سرانجام اين که به خاطر تمرکزگرايي همه مي‌خواهند در مرکز قدرتي دست و پا کنند ورياست جمهوري نماد تمرکز است. به گزارش عصر آذربايجان به نقل از عصر ايران،درست است که مرحوم رييس جمهور سابق زياد به سفر مي رفت و جان خود را در يکي از همين سفرها از دست داد ولي همين خود نشان دهنده قدرت مرکز و ضعف مناطق بود چون از مرکز بايد دستور صادر مي‌شد.

منبع :