عصر آذربایجان

گزارش خبر

خوي ناغيل‌لاري: رئيحان قيزي آذر

خوي ناغيل‌لاري: رئيحان قيزي آذر

1401/10/05

بولگه لر سرويسي: قديم تاريخ، ‌»جان« آددي گؤزل بير مملکت واريدي. او مملکت‌ين »بَي« آديندا قَدَر قودرَتدي بير شاهي واريدي کي هئچ اوغلو اولموردي. شاه تصميم توتور مونَججيم‌لردن کؤمه‌ي آلا و اوننار تاس آتيب کيتاب آچاننان سورا، هاميسي دئدي‌لر: »چاره‌سي تزه‌دن ائو‌لنمَح‌دي و بو دَفه ‌تاس گؤرسه‌دير‌ کي حتمن اوغلوز اولاجاخ.«

عليرضا ذيحق

بولگه لر سرويسي: قديم تاريخ، ‌»جان« آددي گؤزل بير مملکت واريدي. او مملکت‌ين »بَي« آديندا قَدَر قودرَتدي بير شاهي واريدي کي هئچ اوغلو اولموردي. شاه تصميم توتور مونَججيم‌لردن کؤمه‌ي آلا و اوننار تاس آتيب کيتاب آچاننان سورا، هاميسي دئدي‌لر: »چاره‌سي تزه‌دن ائو‌لنمَح‌دي و بو دَفه ‌تاس گؤرسه‌دير‌ کي حتمن اوغلوز اولاجاخ.«
شاه‌دا سؤزه باخيب »آذر« آددي گؤزل گؤيچَح بير قيزي‌نان ائولندي. آذر، داغلار قيزي ايدي و رئيحان ‌ائلي‌نين گؤز بَبَه‌يي. چوخ چَح‌مه‌دي ‌آذر حاميله اولدي و بير اوغلان دوغدي. شاه سَويندي و بوتون ائل اوبا دا جشن توتولدي. آدين دا قويدي »بايجان« کي دَده‌سي‌نين آدي ايدي.
»بايجان«ين اون دؤرد ياشي واريدي کي »جان« مملکتينه حمله اولدي و بايجاننان آذري قورتارماخ اوچون، شاه اونناري گؤزلردن گيزلي، بير داغ ايچينده اويولموش درين ماغارايا قويدي و گئتدي جنگه. چوخ گونلر گئشسه ده شاه‌دان خبراولمادي و بيرگون بايجان، آناسيندان گيزلي، اوزاخدان گؤروشن دريايا ساري يولا دوشدي. دريايا آزقاليردي ياخينلاشا کي ‌بير آت سودان چيخيب، بايجانا طرف گلدي. ‌او آتا مينيب گئتدي آناسي‌نين يانينا و برابر يولا دوشدولر. هله چوخ گئتمه‌ميشديلر ‌کي قولاخلارينا بير سس گلدي. ياچخي قولاغ آساندا گؤردولر کي بير قيز سسي‌دي. بايجان آتدان يئندي و ياخينا گئدَنده گؤردو عم‌قيزيسي »تورکان«دي. تورکان دئدي:
– تئز اول قوي قاش کي ايندي قره دئو گلر و سني ده منيم کيمي اسير ائلر.
آمما بايجان قولاغ آسمادي و اونو زنجيردن قورتاراندا، بولدي کي عم‌قيزيسي »جئيران سوتي« تاپباغا گليبدي و »شاه بَي« بَح ياراليدي و چاره جئيران سوتودي. آذر آت بئلينده اوغلونو ايزليردي کي بيردن بيره گؤزوننن ايتدي و ايسته‌دي ‌آتدان يئنه کي آت دئدي:
– آز قالير قَراننيغ اولا و تئز گئد بو بولاخدا گؤزلزيني يو که گئجه‌ني ده گونوز کيمي هر يئري ايشيخ گؤره‌سَن. او حتمن قره دئوين الينه دوشوبدي و قورتولماسي هئش ده هاسات دَيي.
آذر بولاغدا اوز گؤزون يويوب دؤنه‌رَح، آت اونو گؤتدي قره دئوين قصرينه. ‌گئجه‌نين قرانليغيندا گؤز، گؤزومه‌سه ده آذره ‌هريان ايشيغ ايدي. دئو بير تونقال قاليييب ‌بايجاننان تورکاني ايستيردي شيشه چکيب کاباب ائلييه کي آت دئدي:
– چاره فَغَت دئوين جانين آلماغدي کي اونون جاني دا، بو گؤروشن چينارين قالين قئييم بوداغي‌دي. گَرَح قيليش چکيب او بوداغي کؤحدن کسه‌سن.
آذر کي قيليش چکيب اوخ آتماخدا، رئيحان ائلينده اونا تاي يوخ اودي ‌تئز ‌چيناري نئچه يئردن نيشان آلدي و آياغيني اوخلارا قويوب ‌دير‌ماشدي چينارا. آغاجين باشيندايدي کي ‌وار گوجونن، او شاخه‌ني کسيب آغاجدان قوپاتدي و دئو بيردن بيره هوشدان گئديب ييخيلدي يئره. آمما نه تورکان و نه بايجان، ‌اوجاغين ‌آلوووننان علاوه ه بير زاد گؤرموردولر. گيج حالدا دوروب باخيرديلار کي بيردن بيره آذر اوننارين آليننن ياپيشيب مينديري دريا آتينا و اؤزو دوشدي قاباغا. سحره جان يول گئسه‌لرده آذر، اولوب گئچن‌لري تورکاننان اؤرگَندي و بولدي کي پايتخت محاصيره‌ده‌دي و شاه دا بَح يارالي. اوننار چاييرلي چيمنني بير يئرده دينجه‌ليب يئييپ ايشديحدن سورا، آذر ميندي دريا آتينا و دئدي:
– سيز بوردا دينجه‌ليب شيکارينان مَشقول اولونجا، من ده گئديم بلکه جئيران سوتو تاپديم.
آذر، آتي چاپيپ داغلارا گؤتورله‌نينجه، نئچه بالالي جئيران گؤروب اوننارين امجه‌ييندن بير بايدا سوت ساغدي. جئيراننار رئيحان قيزي آذري تانيرديلار و او آيريلارکن، هاميسيني قوصصه باسدي و آذرده اونناري بير بير اؤپوپ باغرينا چَح‌دي. آذر، آتي مينيب چاپاراخ، اوننان ايسته‌دي کي بلکه بو مملکتي قورتارماغ اوچون بير يول دييه. آت دئدي:
– بو مملَکته زاوال يوخدي و گَرَح کي آرواددي کيشيلي هامي جنگه گئتسين و سن ده بيري‌سن. بير پهلوان وار آدي »قَمگين« و هامي‌نين قورخوسو اونناندي. مني يَهَرلي‌ييب اوخلي قيليشلي مئيدانا گيره‌جَحسن و ‌من کيشني‌ييب قيچيمي يئره چيپديخدا، ‌هر يئري توز دومان توتوب »قَمگين«ين گؤزلري هئش زاد گؤرمييه‌جَحدي. اوندادي کي گَرَح اوخو يايا قويوب »قَمگين«ين قلبين نيشان توتاسان. نييه کي سنين گؤزون نه تَح قَراننيخ دا بلکه توزدا دوماندا دا هر يئري آينا کيمين گؤره‌جَحدي.
اوننار بايجاننان تورکاني دا گؤتوروب چاديرلارا ساري يولا دوشدولر و شاه اونناري ساغ سلامت گؤرونجه، سَويندي آمما ايسته‌دي کي تئز قويوب گئتسيننر کي بلکه دوشمن اَلينه دوشمييه‌لر. آذر آمما قولاغ آسمادي و شاه اؤزون تاپار تاپباز، گؤردو کي آذر، باشدان آياغا جنگ ليباسي گيريب آغ بير آتي‌نان مئيدانا گيردي. »قَمگين پهلوان« کي فيکر ائليردي داها اونون قاباغينا چيخان هئش بير پهلوان قالميييبدي و بويون ظفر شئيپوري چالاجاخلار، بيردن بيره هئيبتلي بير آت گؤردو و آت بئلينده، دَلي سوو بير چنگاور. مئيداندا ائله توز سالميشدي کي سانکي هر يئرده توفان قوپوردي. قَمگين پهلوان بير قره‌لتي سئچيب ياخينا گئده‌رکن، بيردن بيره دمير زيرِحيني، اوخلانميش گؤروب اوره‌يي سانجيلدي. الين اوره‌يينه قويوب ايشين نه اولدوغون آنلاديخ دا، بيرنئچه اوخ داها، اونون اَلين اوره‌يينه تيکيب آتدان يئره دوشدي. توز دومان کي ياتدي هامي گؤردو قمگين پهلوان قانينا قَلطاندي و بايجان قُشوننان برابر، دوشمَنه حمله ائلير.
»بَي شاه«ين مملکتي بو جورلويونن خطردن قورتولدو، آمما هم ‌پاديشاه و هم جان اهلي او گوننن بئله، مملکت‌لرينه »آذربايجان« دئديلر. بايجاننان تورکان دا ائوله‌نيب هر ياندا توي دويون چاليندي. و دوز او گونو ‌باليخچي‌لار گؤردولر کي ‌آغ آت سودا چيمه‌رَح، »خَزَر« درياسي شپه‌لندي و شَپه‌لر آتي گؤتوروب گئتديلر.
خوي روايتي – روايت تاريخي 1352 ه.ش
* روايت ائدَن: رحمتلي آنام علويه خانيم کي اصلي آدي معصومه سيد مرداني ( 1379-1306ه.ش) ايدي بو ناغيلي سؤيلرکن دئدي کي «بو ناغيل منيم اؤز ناغيليمدير و سينه‌مدن جوشوبدور. فيکر ائت بودا بير ائل ناغيلي‌دير. من ده ائلده‌نَم بالا دا.» بو ناغيل ادبي ديلده يوخ، بلکه خوي لهجه‌سيله مکتوبلاشيبدير«.

منبع :

برچسب ها:

نظرات کاربران

    بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

هزینه سرمایه ملی برای دریاچه ‌بیمارارومیه خیانت است

پدر علم کويرشناسي ادعا كرد
خروج

پدرعلم کویرشناسی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی اقتصاد کشور صرف هزینه کلان برای انتقال آب به دریاچه ارومیه کار عقلانی نیست، گفت: این دریاچه بیمار است و به هیچ عنوان احیا نخواهد شد.

۹۰ درصد فسادهای مالی ناشی از رانت اطلاعاتی در دولت است

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي:
خروج

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: ۹۰ درصد فسادهای مالی از رانت اطلاعاتی در دولت است و پایه فساد اخلاقی نیز فساد مالی است.

بهبود وضعيت اشتغال و کسب و کار در گرو اهتمام جدي مسئولان

عصر آذربایجان گزارش مي‌دهد
خروج

گروه گزارش:با توجه به وضعيت اسفبار اشتغال در آذربايجان غربي، وجود 40 هزار فارغ‌التحصيل بيکار در اين استان و بهبود وضعيت اشتغال و کسب و کار در گرو اهتمام جدي مسئولان است.

افزايش اجراي احکام قضايي در خلع يد مناطق جنگلي استان

عصر آذربایجان گزارش مي‌دهد
خروج

گروه گزارش:شش ماه نخست امسال شاهد افزايش 217 درصدي اجراي احکام قضايي در خلع يد مناطق جنگلي از لحاظ مساحت در استان بوده و با توجه به نقش و اهميت منابع طبيعي بايد بهره‌برداري اصولي از آن مورد توجه جدي قرار گيرد.

تيغ مشکلات مالي بيخ‌ گلوي ناشران کتاب

گزارش
خروج

گروه گزارش: گرفتن مجوز کتاب، چاپ و انتشار آن و در ‌‌نهايت توزيع و پخش کتاب از پروسه‌هاي دشواري است که همه ناشران چه کساني که سال‌ها در اين زمينه فعاليت دارند و چه کساني که تازه وارد حيطه نشر شده‌اند از دغدغه‌هاي اصلي فعالان اين بخش به شمار مي‌رود دغدغه‌هاي ناشران استان آذربايجان غربي گلايه‌هاي زيادي از آن دارند.

تندرستی

نذري وتهديد سلامت عزاداران
خروج

گروه تندرستي:در دهه اول ماه محرم بسياري از تكايا، مساجد و حسينيه‌ها غذاي نذري مي‌دهند. هرچه هم كه به تاسوعا و عاشوراي حسيني نزديك‌تر مي‌شويم، هيات‌هاي بيشتري به خيل عزاداران و نذري‌دهندگان مي‌پيوندند و از طرفي بر گيرندگان غذاي نذري هم افزوده مي‌شود.

پاسخ امام زمان (عج) به چند شبهه عاشورايي

پاسخ امام زمان (عج) به چند شبهه عاشورايي
خروج

گروه دين و انديشه:کافيست فقط چند لحظه به ماه محرم و روزهاي عزاداري بر امام حسين عليه السلام بيانديشي. اين فکر ناخودآگاه يک شيعه را به ياد امام زمان خويش مي اندازد که آن حضرت چه نگاهي به اين ماه دارد و انديشه و افکار او در اين باب چگونه است؟

مبالغه‌گويي مهم‌ترين آسيب در عزاداري‌ها است

امام جمعه مياندوآب:
خروج

گروه خبر:امام جمعه مياندوآب گفت: اغراق و مبالغه مهم‌ترين آسيب در آئين‌‌هاي عزاداري امام حسين (ع) است.

ايجاد امنيت اجتماعي پايدار نيازمند خرد جمعي

عصر آذربايجان گزارش مي‌دهد
خروج

گروه گزارش: امروزه امنيت اجتماعي به يکي از مهمترين مباحث در بحث امنيت تبديل شده است؛ ايجاد امنيت اجتماعي پايدار به ويژه در استان‌هاي مرزي، نيازمند همت جدي تمام متوليان بخش فرهنگي و اجتماعي است.

معماي حل نشده راه هاي زير زميني تبريز

گفتگو
خروج

گروه تاريخي:?راه هاي زير زميني و عجايب ناشناخته آن هميشه در فيلم هاي علمي تخيلي يکي از سکانس هاي مشهور و مورد علاقه کارگردانان و تماشاگران است و آنها را روي صندلي سينما يا مقابل صفحه جادويي تلويزيون ميخکوب مي کند.

استان زنجان ظرفيتي ناشناخته براي کشورهاي قفقاز

گزارش
خروج

گروه سياسي: استان زنجان در شمال‌غرب کشور مسافت قابل قبولي با کشورهاي قفقاز دارد، اما اين ظرفيت براي اقتصاد زنجان به خوبي به کارگيري نشده است.

درباره نشریه عصر آذربایجان

خروج

«عصر آذربایجان» نخستین نشریه منطقه ای استان های آذربایجان غربی ،آذربایجان شرقی،زنجان و اردبیل هست

سایر اخبار این موضوع

پربازدیدترین خبرها

پرتفسیرترین خبرها