جهاد آبرساني به وسعت آبادي‌هايي با تنش آبي

گروه گزارش: جهاد آبرساني از جمله طرح‌هاي ملي وزارت نيرو در حوزه تأمين آب پايدار براي مناطق محروم کشور است که يکي از ماندگارترين طرح هاي اين وزارتخانه در روستاهايي با تنش آبي به شمار مي‌رود.

عبدالله رحماني

جهاد آبرساني طرحي چهار ساله است که از ابتداي سال 1401 وارد فاز عملياتي شد و اکنون به طور ميانگين بيش از ?? درصد پيشرفت فيزيکي دارد؛ اين طرح به عنوان يکي از مهم‌ترين طرح ها در اين حوزه به شمار مي رود که هدف اصلي آن تامين آب پايدار براي مناطق روستايي و محروم است.
دليل اهميت اين موضوع به اين خاطر است که دولت در طول ساليان گذشته خدمات مختلفي مانند برق رساني، ايجاد جاده دسترسي، خدمات بهداشتي و درماني، تلفن و اينترنت را به بسياري از روستاها ارايه کرده است اما تامين آب شرب پايدار کمتر مورد توجه دولتمردان بود چراکه در گذشته با توجه به بارش هاي مناسب، وجود آب هاي سطحي و ذخاير آب زيرزميني بسياري از روستاها مشکل تامين آب نداشتند.
اما کم‌کم با بروز خشکسالي بسياري از چشمه هاي تامين آب شرب مردم در مناطق روستايي خشک شد و تنش آبي در بسياري از مناطق شروع شد و به دنبال آن مهاجرت هاي روستاييان به حاشيه شهرها افزايش پيدا کرد.
از طرفي ديگر با مهاجرت قشر مولد روستايي به حاشيه شهرها که بيشتر به اشتغال کاذب روي مي آوردند، هزينه هاي انجام شده براي تامين امکانات و تداوم خدمات مختلف هم بي نتيجه مي ماند و اينجا بود که مي توان به اهميت آب شرب پايدار در اين مناطق بيشتر پي برد.
اهميت آب در مناطق روستايي تنها براي ساکنان آن نيست بلکه در برخي مناطق دامداري و پساب فاضلاب روستا براي کشاورزي نيز به آب شرب وابسته است که اهميت مساله را بيشتر مي کنند و وزارت نيرو با ايجاد شوراي جهاد آبرساني و شروع طرح جهاد آبرساني نشان داد به اهميت موضوع پي برده است.
انعقاد تفاهم‌نامه با قرارگاه امام‌حسن‌مجتبي (ع) براي آبرساني به 10 هزار روستاي داراي تنش آبي در 31 استان کشور و مبادله قرارداد عمليات اجرايي براي آبرساني به هفت هزار و 138 روستا در فاز اول با اعتبار 190 هزار ميليارد ريال از جمله اقدام‌هاي شورا جهاد آبرساني وزارت نيرو بود.
نکته قابل تامل اين است که اکنون اين 10 هزار روستا به 16 هزار روستا هدف‌گذاري شد تا بخش بيشتري از مردم روستايي و مناطق محروم از آب سالم و پايدار برخوردار شوند و در حال حاضر در قالب اين طرح نزديک به ?? درصد اين روستاها (?? هزار روستا) يعني اهالي پنج هزار روستا از نعمت آب شرب بهره‌مند شدند و احداث تأسيسات آبرساني ??? روستا از اين تعداد نيز توسط خيرين انجام شده است.
اهميت جهادآبرساني در حوضه درياچه اروميه مضاعف است
اما مساله تامين آب شرب براي مناطق روستايي آذربايجان‌غربي با توجه به روند خشک شدن درياچه اروميه و پايين آمدن ذخاير آبي زيرزميني و کاهش روان‌آب‌ها در پيرامون اين درياچه اهميت جهاد آبرساني در اين منطقه را نسبت به ساير مناطق مضاعف کرده است.
اهميت مساله آب در اين منطقه تنها مربوط به چند دهه اخير نيست بلکه کتيبه »عين الروم« اشنويه قديمي ترين سنگ نوشته اورارتويي با مضموني در ارتباط با آب است؛ کتيبه اي که وقف نامه اهدا آب چشمه‌اي به همين نام به مردم منطقه به شمار مي رود و اهميت مايه حيات را در حدود سه هزار سال قبل بازگو مي کند.
هم اکنون از 2 هزار و 800 روستاي آذربايجان غربي، آب شرب مورد نياز 2 هزار و چهار روستا استان با جمعيت 971 هزار نفر با 305 هزار انشعاب تحت پوشش خدمات مستقيم شرکت آب و فاضلاب قرار دارد و آب آشاميدني مورد نياز اين روستاها از يک هزار و 600 منشا شامل چاه، چشمه و قنات تامين مي شود.
براي آبرساني به روستاهاي تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب آذربايجان غربي، در مجموع پنج هزار و 500 کيلومتر خط انتقال و هفت هزار کيلومتر شبکه توزيع احداث شده است.
علاوه بر اين آبرساني براي 379 روستا با 175 هزار نفر جمعيت داراي تنش آبي در قالب طرح جهاد آبرساني از طرح هاي محروميت زدايي و با مشارکت قرارگاه امام حسن مجتبي(ع) در شهرستان هاي شاهين دژ، مياندوآب، بوکان، پيرانشهر، سردشت، شوط، پلدشت و چايپاره در حال اجرا است.
در قالب اين طرح 815 کيلومتر لوله خط انتقال آب، 95 کيلومتر لوله شبکه توزيع آب، 73 باب مخزن ذخير آب با ظرفيت 21 هزار مترمکعب و 44 باب ايستگاه پمپاژ آب با ظرفيت 10 هزار مترمکعب احداث مي شود که در نوع خود انقلابي بزرگ در اين حوزه به شمار مي رود.
ميانگين اجراي اين طرح در آذربايجان‌غربي 43.5 درصد است که حدود 6.5 درصد از ميانگين کشوري کمتر است و آن هم به دليل شرايط توپوگرافي و جغرافياي کوهستاني استان است که روند کار را در اين منطقه کمي کُندتر کرده است.
روند اجراي طرح جهاد آبرساني در آذربايجان غربي و در همه مناطق استان يکنواخت نيست و در سردشت با 23 روستا داراي 92 درصد پيشرفت فيزيکي، چايپاره با 52 روستا داراي 83 درصد پيشرفت و در بوکان با 165 روستا داراي 19 درصد پيشرفت فيزيکي است.
با در نظرگرفتن وسعت جغرافيايي کشور مي توان گفت که طرح جهاد آبرساني بزرگ‌ترين پروژه عمراني کشور محسوب‌مي‌شود که در اين طرح، از تجربه اقدامات جهادي سال‌هاي ابتداي انقلاب اسلامي ايران الگو گرفته شد و اين پروژه‌ها با مشارکت مردم مناطق مختلف انجام‌مي‌شود که بدون شک نتايج بسيار مثبتي همراه خواهد شد.
جهاد آبرساني در مناطق روستايي و محروم کشور توسط قرارگاه امام حسن (ع) در تابستان 1405 به اتمام خواهد رسيد اقدامي ماندگار که در دولت گذشته آغاز شد و اميد مي رود در دولت چهاردهم نيز با توجه اهميت موضوع تداوم داشته باشد و شاهد پايان تنش آبي چندين دهه‌اي در روستاهاي کشور از جمله آذربايجان‌غربي باشيم.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،بنا بر گزارش بانک جهاني که بر اساس شاخص‌هاي توسعه جهاني تعريف شده است، ايران در حوزه دسترسي به آب شرب در بخش شهري و روستايي در جهان و ميان کشورهاي منطقه در صدر جدول قرار دارد؛ به‌طوري‌ که درصد دسترسي به آب شرب شهري و روستايي در ايران به ترتيب برابر با 99.83 و 82 درصد است اين در حالي است که اين شاخص‌ها به همين ترتيب در جهان اعداد 87.7 و 59.6 درصد و در ميان کشورهاي خاورميانه 83.2 و 69.5 درصد است.

منبع :