شعرين جنسيتي و آندروژن ذهن

بولگلر سرويسي:تک حوجئيره‌لي موجودلار و استثنالاري چيخارساق، ياشام چوخونلوقلا جوتلوکلردن عبارت‌دير و بو جوتلوکلرين بيرلشمه‌سي سونوجوندا اوخشار وارليقلار تؤرنميشلر.

زامان پاشازاده

بولگلر سرويسي:تک حوجئيره‌لي موجودلار و استثنالاري چيخارساق، ياشام چوخونلوقلا جوتلوکلردن عبارت‌دير و بو جوتلوکلرين بيرلشمه‌سي سونوجوندا اوخشار وارليقلار تؤرنميشلر.
 طبيعتده‌کي بيتکي‌لردن توتموش، بير چوخ جانلي‌لار، ائله‌جه‌ده بعضي جانسيزلار بو سيستم ايچينده وارليق قازانميشلار. يونانلي فيلسوف هراکليتوسون فيکريجه دونيا قارشيت و تضادلاردان، يعني گئجه-گوندوز، ارکک- ديشي و هابئله ذهنيميزه گلن چوخ چئشيد فئنومنلردن مئيدانا گلميشدير. او، وارليق و يوخلوق آنلاييشلارينا توخوناراق بو ايکي‌ليين ايلگي‌سيندن »اولماق، اولوش« دئيه بير آنلاييشين وار اولماسيني آچيقلايير. بو قارشي دوروملار و تضادلارين بيرلشمه‌سيندن باشقا بير وارليق دونيايا گؤز آچير و بئله‌جه حيات اؤز آخاريني دواملانديرير.
آنلاشيلديغي کيمي، ماددي و فيزيکسل فئنومنلردن علاوه، معنا و دوشونجه ساحه‌سينده ده جوتلوک سيستمي کئچرلي‌دير. بئله اولدوغو حالدا، شعر بير اينسان اوره‌تيمي(محصول) اولاراق، کيم و نه‌لرين بيرلشمه‌سيندن وارليق تاپميش؟
ايلک ذهنه گلن و شعرين والدينينين بيري کيمي تانيا بيله‌جه‌ييميز، شاعيرين اؤزودور. بئله ايسه بير ارکک شاعيري شعرين آتاسي سايارساق، داها بير بوشلوق قالير، شعرين آناسي کيم‌دير؟ و تَرسينه اولاراق بير قادين شاعيري شعرين آناسي کيمي دَيرلنديردييميزده، شعرين آتاسينين کيم اولدوغو سورغوسو ايله قارشي قارشي‌ياييق.
»شعرين والديني و آنيما-آنيموس آرکي تايپلاري«
ايلگينج بير دئييم و فيکير اولاراق بير چوخ شاعير و يازار، اؤز اثرلريني ائولادلاري کيمي دَيرلنديرير، اما هئچ کيمسه شعر وارليغينين واليد و يا واليده‌سي، يعني باشقا جوتوندن دانيشمير.
ايسوئچره‌لي(سوييس) پسيکولوق و صنعت شناس عاليم کارل گوستاو يونگ، آرکي تايپ (اسکي اؤرنک) آدي آلتيندا تانيتديرديغي اينسان و توپلوملارين جمعي تحت الشعورونو(بيلينج آلتي، ناخودآگاه) اولوشدوران عنصرلردن دانيشير. آرکي تايپلار بشرين تاريخ بويو نسيل‌دن نسيله کئچن آرزو و ايستکلري‌دير کي، اؤزونو چئشيدلي اوسطوره‌لر شکيلينده گؤسترير. يونگ‌ون نظرينجه قادين و کيشي‌لر عصيرلر بويو بيرگه ياشاديقلارينين نتيجه‌سينده موخاليف و عکس جنسين اؤزلليکلريني، روحي بير سورج اولاراق قازانيب و اؤزلرينده داشيييرلار. عموميتله روح بيليمي اوزمانلاري فيکريجه، هر قادين و کيشي‌نين ايچينده عکس جنسدن بير ايتميش ياريسي وار کي اونلارين گوجلنديريب دَنگه‌ده ساخلاماغي، اينسانين فرديت و يئتکينلشمه‌سينه يارديم ائدير، هر بير کيمسه اؤز ايتميش ياريسيني تاپماق ايسته‌يير، بو ايسه بير حالدادير کي اينسانلارين ايتميش ياريسي ائله اؤز ايچلرينده ياشايير.
يونگ اينسان ضميريني بيلينج(شعور) و آلت بيلينج(تحت الشعور) ايکي‌ليينه کاتيقوري‌لَشديرديينده، ارککلرين بيلينج آلتيندا آنيما آديندا قادينسال بير روح و انرژي، ائله‌جه‌ده قادينلارين آلت بيلينجينده ارککسل روح يعني آنيموس‌ون اولدوغونا اينانير. هر بير کيشي‌نين جسمينده بير نئچه فاييز قادينسال هورمون، هر قادينين جيسمينده‌ايسه کيشي‌سل هورمونلارين اولدوغو کيمي، روح و آلت بيلينجده ده عئيني اولاي باش وئردييي دوشونولور.
بئله ايسه سواليميزين جوابينا يئتيشمه‌ميشيک‌مي؟! شعر بير وارليق اولاراق، بير کيشي شاعير(آتا) واسيطه سي ايله يازيليرسا اونون آناسي شاعيرين ايچينده‌کي آنيما و قادين شاعير(آنا) آراجيليغي ايلا يازيلديغيندا، شعرين آتاسي آنيموس دئييلمي؟
»شعرين جنسيتي«
مدرن ادبيات آنلاييشي يايغينلاشان زاماندان و فمنيزم کيمي ادبيات و هنري ائتکيله‌ين مکتب اورتايا چيخديغيندان، صنعت اثرلرينين ده جنسيتي(اؤزلليکله شعر و ديل ايله ايلگيلي صنعت اثرلري) و شعرده قادينسال ديل و اؤزلليکلر سؤز قونوسو اولور و دارتيشيلير. طبيعي اولاراق بونون عکس طرفي ده حاکيم بير قونوم‌دا(موقعيت) اولاراق کئچميشدن اينديه‌دک مختلف ساحه‌لرده سوردورولموشدور.
چاغداش دونيادا هلن سيکسو و اونونلا برابر ژوليا کريستوا ديشيل يازي(نوشتار زنانه) آنلاييشيني آچيقلايير و تاريخ بويو بَتيملنميش سکسيسيستي باخيشلارا قارشين بو دوشونجه‌نين يايغينلاشماسيني ساوونور. بئله‌ليکله ديل و يازي‌چيليق ساحه‌سينده ده جنسي برابرليک قونومونو تاپماغا جان آتير. اونلارين قادين ادبياتي دئيه بير ادبيات اولوشدورمالارينين اساس آماجي گَلنک‌سل تمثيل بيچيملريني سورغولاماق، گئنلليکله قادين سَسيني سَس‌سيزلييه گؤممه‌يه مئييللي اَرکک ائگه‌من دوزَني پوزماق ايدي. هلن سيسکو »ديشيل يازي«نين مانيفئستي کيمي قبول اولونان »مئدوسا گولوشو« آديندا مقاله‌سينده، قادينلاري اؤزلريني يازماق و يازيلاريندا قادين ديلي و دونيا گؤروشونو يانسيتماق اؤنَميني وورغولاييب قادينلاري اؤزل بير ادبيات اولوشدورماغا چاغيرير.
19??- جو عصيرين اورتالاريندان اعتيبارن يازي و ديلده جنسيت‌چي باخيشلاري و يوخاري‌دا قئيد ائتدييميز کيمي شعرين آتا- آناسي اولدوغونو گؤز اؤنونه آلساق، شعرين اؤزونون ده جنسيتي اولمالي! دوغرودان شعرين ده جنسيتي وارمي؟بير چوخ کولتور، ميف و ايدئولوژيلردن گلن گَلَنک‌لر، صنعت آداملارينين ديلي و ياراديجيليغينا اؤز تاثيريني قويموش. بيليندييي کيمي تاريخ بويو آتااَرکليک مدنيتي غاليب دوشونجه اولدوغونا گؤره صنعت اثرلري ده او مجرا و دوشونجه سيستميندن ائتکي‌لَنيب يارانميشدير، بونونلا بئله بعضي آراشديرمالارين نتيجه سينده قادين و ارکک شاعيرلرين هانسي شعر ژانرلارينا اوز گتيرمه‌لري معين‌لشميشدير. اسکي ادبيات تاريخينده کيشي شاعيرلرين ائپيک و حماسي ژانرلارا، قادين شاعيرلرين‌سه ليريکايا مئيل گؤستر‌مه‌لري ائله‌جه‌ده بو ايکي جنسين آراسيندا ايستعاره و بنزتمه‌لر سئچيمينده فرقليليکلري بيزي نسبي بير سونوجا چاتديرا بيلير.
آندروژن ذهن-هرمافروديت اثر
يوخاري دا سؤز ائتدييميز آنيما و آنيموس و عکس جنسلردن دانيشديغيميز، بيزي بير باشا پسيکولوژي و ميفولوژي ايله باش باشا بوراخير. يونان ميفولوژيسينده هرمافروديت دئيه بير وارليق‌دان آد آپاريلير، هرمافروديت آدينين ايلک بؤلومو هرمس(منطيق و سؤز تانريجاسي) ايکينجي بؤلومو ايسه آفروديت(گؤزلليک و سئوگي تانريجاسي) آدلي بير آتا آنادان دوغولموش کيشي و قادين آديني بير يئرده داشييان بير وارليق‌دير. اسطوره يه گؤره، هرمافروديت اؤز عاشيقي سالماسيس(دنيز ايلاهه سي) ايله ايکي جيسمي بير بدن ده بيرلشديريب بير وارليق اولاراق تظاهور ائدير. بو وارليق‌لا يونگ‌ون آنيما و آنيموس آرکي تايپلاري اوست اوسته دوشور. مسله‌يه دقيق ياناشديغيميزدا اينسانين اؤزونون ايکي جنسلي بير وارليق اولدوغو آيدينلاشير؛ ساده‌جه هانسي جنسين آغير باسديغي و اؤزونو داها چوخ گؤسترديي اينسانلارين جنسيتيني معينلشديرير. اينسان ايکي جنسلي بير وارليق‌دير کي بعضن توپلوم، ياشام طرزي و فيزيولوژيک ندنلر اونو بير جنسي سئچمک و بير جنسين اؤزلليييني قبول ائتمک محبوريتينده قويور. اما دَنگه دورومدا اولدوغوندا اينسانين اصيل ياشام و لذتلري اورادان باشلايير، اينسانين يئتکين و موکملليينه سبب اولور. بو يئتکينليک ياراديجيليغا چئوريلديکده ايسه داها جنسيت اؤز قونومونو ايتيريب و «سؤز- منطيق» ائله جه ده «گؤزلليک و سئوگي» سؤز قونوسو اولور.
ويرجينيا وولف عصيرلر اؤنجه ياشاميش فيلسوف، هراکليتوسون ضيددلر باريشي نظريه‌سيني باشقا بير باخيشلا يئني‌له‌ييب »اؤزون اوچون بير اوتاق« آدلي اثرينده ياراديجي ذهنلر »آندروژن« اولور دئيه بير فيکيري اورتايا قويور.
آندروژن ضيديت‌لرين وحدت و بيرلشمه‌سي و صنعت اثرينده پسيکولوژيک بير کاراکتئر قازانديراراق قادين و کيشيني بيلينج‌لي بير دَنگه‌ده ساخلاييب ذِهني دوغورقانليق ياراتماق دئمکدير. وولف قادين و کيشي‌نين ائله‌جه‌ده قارشيت و ضديتلرين وحدت و بيرلشمه‌سيندن تؤره‌نن ياراديجيليغي، قالارغي حساب ائدير. تاريخ بويو بير چوخ تانينميش يازار و صنعتچي‌لري نَدنلرله آندروژن ذهنه ماليک اولدوقلاريني وورغولايير.
وولفون باخيشيندا نه اَريل نه ده ديشيل بير يازي طرزي دويورولور چونکو وولف يازار و شاعيرين اؤز جنسيتينه تاکيد و وورغوسونو قبول ائديلمز و فاجعه‌لي حساب ائدير(وولف ديشيل يازي‌ تئوريچي‌لريندن بير نسيل اؤنجه ياشاميش و اونلار ديشيل يازيني اؤنرديي چاغ، دونياسيني دَييشميش‌دير). وولفون باخيش آچي‌سيندان باخساق هر بير صنعت‌چي و شاعير اوزه‌رينده‌کي قونو و مسئله‌لره هرمافروديت-آندروژن اولاراق ياناشيرسا يقين کي شعرينين‌ده جنسيتي هرمافروديت و نئيتيرال اولاجاق.
شاعير ايچينده کي وارليقلا بيرله‌شيب ياراديجيليغا ال قويدوغو و اورتاق بير اثر ياراتديغيندا شعرين جنسيتي ده طبيعي کي هر ايکي جنسدن اولوشموش بيرله‌شيک بير وارليق اولمالي. بو ايسه مدرن ادبياتين اساس مؤليفه‌لريندن اولان يوزوم ايمکاني دئمکدير. شعرده نه قادينسال نه ده کيشي‌سل بير ديل‌ين ساغلانماسي دئمکدير و اوخوجولارين دا هَمن سيکل و سلسله‌يه داخيل اولاراق ادبي و هنري بير ياراديجيليقدا اورتاق اولماسي ايلا، شعرين، نئجه، کيم، نه اولدوغو باره‌ده قرار وئره بيلمک ايمکاني دئمکدير. اصلينده بو فيکيرلر عمومي‌لشيب صنعتين باشقا قوللاري و ژانرلاريني دا احتوا ائده بيلر اما شعر، اوسطوره و پسيکولوژي‌نين اورتاق مخرجلري اولدوغونا گؤره شعر رنگينه بويانميشدير.
ا.ي: يازي‌دا کيشي‌ و يا کيشي‌سل کلمه‌سي آذربايجان تورکجه‌سينده ايشلندييي »مرد، مردانه« سؤزلرينين معادلي‌دير و تورکيه‌ده راييج اولان، »نفر، شخصي« سؤزلري‌ايله ايلگي‌سي يوخدور.

منبع :