ضرورت برنامه‌محوري دولت آينده براي حوزه سلامت

گروه جامعه: انتخابات رياست‌جمهوري 28 خردادماه فقط انتخاب يک فرد نيست، بلکه انتخاب برنامه، تيم مديريتي دولت آينده و انتخاب رويکرد آن در مواجهه با مسائل و مشکلات کشور از جمله در حوزه حساس سلامت است.

گروه جامعه: انتخابات رياست‌جمهوري 28 خردادماه فقط انتخاب يک فرد نيست، بلکه انتخاب برنامه، تيم مديريتي دولت آينده و انتخاب رويکرد آن در مواجهه با مسائل و مشکلات کشور از جمله در حوزه حساس سلامت است.
 يکي از مهمترين مسائل استراتژيک کشور رويکرد اين تيم به بحث سلامت محسوب مي‌شود زيرا سلامت محور توسعه پايدار يک جامعه و يک ملت به شمار مي‌رود و به نظر مي‌رسد وقت آن رسيده است که دولت سيزدهم رويکرد خود را از نگاه بيمارمحوري در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به رويکرد سلامت‌محوري تغيير دهد.کارشناسان نيز معتقدند که نسخه اصلي حل مسائل مربوط به سلامت مردم فقط ارايه خدمات درماني نيست و نگاه ما به حوزه سلامت به جاي بيمارمحوري بايد يک نگاه سلامت‌محور و به عبارتي مردم- محور باشد؛ بر همين اساس نقص‌هاي حوزه مديريت و حاکميت نظام سلامت در کنار همه نقاط قوتي که دارد، بايد احصا و رفع آنها در دولت سيزدهم مورد توجه قرار گيرد.
بهداشت عمومي حلقه مفقوده نظام سلامت  متخصص مديريت نظام سلامت و فلوشيپ پزشکي مبتني بر شواهد مي‌گويد: نقص‌هاي حوزه مديريت و حاکميت نظام سلامت در بهداشت عمومي و فرهنگ سلامت مردم ريشه دارد و در حقيقت بهداشت عمومي حلقه مفقوده نظام سلامت ما به شمار مي‌رود؛ اين حلقه بايد به زنجيره ارايه خدمات وزارت بهداشت اضافه و سهم بيشتري براي آن هزينه شود.دکتر »الهه حق‌گشايي« بيان مي‌کند: اکثر برنامه‌هاي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي درمان‌محور است و جمله کليدي»پيشگيري بهتر از درمان است« فقط در متن‌هاي علمي يافت مي‌شود تا جايي که طبق حساب‌هاي ملي سلامت، حدود 50درصد از هزينه‌هاي مراقبت سلامت صرف بخش‌هاي درماني مي‌شود و تنها 6 درصد از کل هزينه‌ها به خدمات پيشگيري اختصاص مي‌يابد.به گفته وي مديران نظام سلامت کشور نيز اعتقاد چنداني به شواهد علمي - پژوهشي ندارند و مطالعه‌اي در همين زمينه نشان مي‌دهد که کمتر از 50 درصد مديران بيمارستان‌هاي کشور از شواهد علمي - پژوهشي براي تصميم‌گيري استفاده مي‌کنند
.وي استفاده نکردن از شواهد علمي - پژوهشي را شکاف دانش - عملکرد مي‌خواند و ادامه مي‌دهد: اين تنها شکاف نيست و شکاف بزرگ ديگري که باعث ضعف نظام مديريتي ما در سلامت شده است، شکاف سياست‌گذاري - دانش نام دارد.متخصص مديريت نظام سلامت بيان مي‌کند: متاسفانه سياست‌گذاري ما در حوزه سلامت، مبتني بر دانش و تحقيق نيست و بيشتر بر لابي‌گري‌هاي سياسي و بينش صرفاً شخصي و حزبي افراد متکي است در حالي که سياست‌گذاري صحيح و متقن بايد در راستاي ترويج دانش و فناوري پيشرفته باشد و آن هم بايد در بطن عملکرد سازماني قرار بگيرد.
وي همچنين نارسايي در تجربه حرفه‌اي‌ مديران را نيز يادآور مي‌شود و بيان مي‌کند: متاسفانه هنوز اين تفکر فرسايشي مبتني بر تعصب در کشور وجود دارد که بسياري از مديران دولتي تجربه را همان تعداد سال‌هاي سابقه کار مديريتي مي‌دانند؛ حال آنکه تجربه، آزمون و خطايي است که منجر به تکرار نشدن اشتباه و تکرار موفقيت‌هاي گذشته شود. عضو هيات علمي دانشکده علوم پزشکي مراغه با اشاره به نارسايي در سيستم اطلاعاتي نظام سلامت کشور، اظهار داشت: داده‌هاي غلط و عدم اطلاع‌رساني دقيق و به هنگام باعث جهت‌دهي مديران نظام سلامت به تصميم‌هاي غلط مي‌شود و اين ضعف فقط مختص بهداشت و درمان نيست و حوزه تربيت نيروي انساني در علوم پزشکي را نيز در بر مي‌گيرد.به گفته دکتر »حق‌گشايي« ما هنوز در خصوص برآورد ميزان نيروي انساني متخصص درجا مي‌زنيم و معيار دقيقي براي اين قضيه وجود ندارد تا جايي که در بعضي از رشته‌ها اشباع نيروي تربيت‌شده و در برخي ديگر کمبود شديد داريم.متخصص مديريت نظام سلامت همچنين اهميت رفتارهاي اجتماعي مردم را مورد تاکيد قرار داده و ادامه مي‌دهد: مردم بايد در امر ارتقاي سلامت خودشان مشارکت کنند زيرا سلامت موضوعي نيست که فقط وزارت بهداشت بتواند به آن برسد.به گفته دکتر »حق‌گشايي« بيش از 70 درصد از سلامت تحت تاثير متغيرهاي اجتماعي موثر بر سلامت از قبيل کار، ورزش، اقتصاد، فقر و غيره است و هرکدام از سازمان‌ها وظايفي در قبال تامين سلامت مردم بر عهده دارند.
لزوم سرمايه‌گذاري هدفمند در بخش سلامت
مدير آموزش مداوم پزشکي دانشکده علوم پزشکي مراغه نيز مي‌گويد: وقت آن رسيده است که در حوزه سلامت مردم، بيشتر و هدفمندتر سرمايه‌گذاري شود و برنامه‌ها و سياست‌گذاري‌هاي سلامت کشوري با محوريت پيشگيري و سلامت عمومي تدوين شود.
دکتر »ادريس حسن‌پور« ادامه مي‌دهد: سازمان‌هاي ما همچنان داده‌محور هستند و به جاي اينکه شاخص‌هايي از قبيل اميد به زندگي، رضايتمندي مردم، عدالت در سلامت، پاسخگويي و موضوعاتي از اين قبيل عملکرد محسوب شود، به داده‌ها و درون‌دادها اکتفا مي‌شود.وي اضافه مي‌کند: بر اساس گزارش سازمان سلامت جهاني، مشکل و خطري که نظام‌هاي سلامت ما را تهديد مي‌کند سه مورد درمان‌گرايي(به جاي پيشگيري)، چندپارگي سامانه‌هاي ارايه‌دهنده خدمات و تجاري شدن نظام سلامت است که بايد دولت سيزدهم رفع آنها را محور عملکرد خودش در عرصه سلامت قرار دهد.
عضو هيات علمي دانشکده علوم پزشکي مراغه با اشاره به اينکه نظام ارجاع به عنوان راهکاري براي حل مشکل چندپارگي سامانه ارايه‌دهنده خدمات هنوز در کشور به طور کامل پياده نشده است، بيان مي‌کند: اينکه يک بيمار مي‌تواند در يک روز توسط سه يا چهار پزشک متخصص ويزيت شود افتخار نيست، بلکه ضعف در زنجيره ارايه خدمات به شمار مي‌رود.به گفته »حسن‌پور« نظام ارجاع مي‌تواند کمک کند تا منابع سلامت در جاي درست خودش هزينه شود و به جاي بيماري، سلامت مردم در محور ارايه خدمات قرار گيرد.
وي ادامه مي‌دهد: اين تصور غلطي است که هزينه زياد باعث ارتقاي سطح سلامت مي‌شود تا جايي که بسياري از کشورهاي دنيا از ما کمتر براي سلامت‌شان هزينه مي‌کنند اما سطح سلامت به مراتب بهتري دارند.وي به تجاري شدن نظام سلامت به عنوان يکي ديگر از تهديدهاي پيش‌روي عرصه سلامت در دولت سيزدهم اشاره کرده و بيان مي‌کند: در نتيجه تجاري شدن نظام سلامت، افراد فقير و محروم صدمه بيشتري مي‌بينند.
ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي نظام سلامت
در مورد ظرفيت‌هاي نظام سلامت بايد اذعان کرد که يکي از مهمترين فرصت‌هاي کشور، گردشگري سلامت است به گونه‌اي که در برخي از زمينه‌هاي درماني، کشور ما به عنوان قطب گردشگري پزشکي شناخته مي‌شود.همچنين وضعيت گردشگري سلامت با توجه به نيازهاي کشورهاي همسايه، فرصت بسيار خوبي براي ارزآوري و افزايش درآمد بيمارستان‌ها فراهم خواهد کرد که بايد يکي از برنامه‌هاي جدي دولت آينده باشد.
يکي ديگر از فرصت‌هاي کشور در حوزه »تله مديسين« يا همان پزشکي از راه دور است است زيرا در عصر حاضر اکثر علوم، وابستگي خود را به IT احساس مي‌کنند و علوم سلامت و پزشکي نيز از اين قانون مستثني نيست.دکتر حسن پور، عضو هيات علمي دانشکده علوم پزشکي مراغه مي‌گويد: ما بايد کم‌کم سيستم‌هاي مشاوره پزشکي از راه دور، جراحي‌هاي از راه دور و آموزش از راه‌دور را راه‌اندازي کنيم و يکي از اين ظرفيت‌ها، استارتاپ‌هاي سلامت از راه دور در مقابله با بيماري‌هاي نوظهور است.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، اما مهمترين فرصت کشور در کاهش هزينه‌ها، رويکرد اقتصاد مقاومتي در اقتصاد و مديريت نظام سلامت است که پنج فاکتور اصلي دارد که همه آنها را مي‌توان پياده کرد؛فرهنگ‌سازي سلامت در سطح جامعه، مشارکت مردمي در سرمايه‌گذاري‌هاي بخش بهداشت و درمان، صرفه‌جويي در هزينه‌هاي درمان و برنامه‌ريزي مبتني بر شواهد و بودجه‌بندي دقيق.

منبع :