فوايد مطالعه و کتابخواني در کودکان و نوجوانان

انسان موجودي كمال گراست وبا سكون وسكوت سازگاري ندارد. او هميشه به دنبال راهي است كه يك قدم پيش گذارد و گرهاي از مشكلات خود بگشايد. بنابراين او براي پيشرفت در عرصه هاي زندگي،احتياج به شناخت نسبتا كاملي از خود و جامعه دارد وبايد با گذشته وآينده ارتباط برقرار كند.

گروه فرهنگي: انسان موجودي كمال گراست وبا سكون وسكوت سازگاري ندارد. او هميشه به دنبال راهي است كه يك قدم پيش گذارد و گرهاي از مشكلات خود بگشايد. بنابراين او براي پيشرفت در عرصه هاي زندگي،احتياج به شناخت نسبتا كاملي از خود و جامعه دارد وبايد با گذشته وآينده ارتباط برقرار كند. آيين مقدس اسلام ،فراگيري علم ودانش را عاملي براي رشد،پويايي و تعالي جامعه برشمرده است.از پيامبر عظيم الشان اسلام نيز روايت شده است: “هركس در جستجوي دنياست،بايد دانش فرا گيرد و هركس به آخرت دل بسته است،بايد از علم بهره گيردو هركس دنيا وآخرت هردو را ميخواهد، باز هم گريزي از دانش آموزي ندارد.”ودر جاي ديگر ميفرمايد:“اگر روزي بر من بگذرد كه در آن روز به علم ودانش من افزوده نشود،آنروز ، روز مباركي نيست.” با كتابخوب است كه انسان شناخته مي شود،رشد مي كند وبراي حركت آماده مي شود. بسياري از دانشمندان وروانشناسان معتقدند كه اساس وزيربناي شخصيت انسان در سالهاي اول زندگي پايه گذاري مي شود و آموخته هاي اين دوران،تاثير عميقي بر آينده ي زندگي فرد دارد.بنابراين اگر مطالب خواندني مفيد و سازنده در اختيار كودكان و نوجوانان قرار گيردو آنها از همان سنين كودكي به مطالعه عادت كنند،راه و رسم زندگي را خواهند آموخت و تحت تاثير داستانها و كتابهاي آموزنده،به رشد و تعالي خواهند رسيد ودر آينده نيز براي حل مشكلات خود از كتاب كمك خواهند گرفت. آدمي براي داشتن يك زندگي سعادتمند،نيازمند بينش وآگاهي است و آموخته هاي دوران كودكي و نوجواني،مقدمه اي براي زندگي فرد است.كودكان راه زندگي سعادتمندانه فردا را امروز بايد بياموزند و در اين مسير،كتابخواني  چون چراغي فراراه آنهاست. گاهي والدين به دليل ناآگاهي و درك نادرستي كه از مسائل ديني و مذهبي دارند،نمي توانند راهنماي خوبي براي كودكان و نوجوانان باشند.بنابر اين ممكن است در آموزش اين گونه مسائل دچار اشتباه شوند يا هرگز فرصت مناسبي براي آموزش اين مسائل نيابند.مطالعه كتابهاي ديني به كودك و نوجوان كمك مي كند تا به درك صحيحي از اين مسائل دست يابد و پيش از آن كه دير شود به رشد و شكوفايي برسد.البته انتخاب كتابهاي مناسب و چگونگي مطالعه و برداشت كودك از مطالب آنها از حساسيت خاصي برخوردار است و به راهنمايي افراد آگاه نياز دارد.
* مطالعه ي صحيح زمينه ساز تفكر و خلاقيت كودكان و نوجوانان است
خواندن كتابها و داستانهاي مختلف موجب شكل گيري ارزشهاي گوناگون در ذهن كودك مي شود،حساسيت اورا رشد مي دهد و احترام به ديگران در او شكل مي گيرد.رضايتي كه كودك از مطالعه به دست مي آورد او را متكي به خود بار خواهد آورد.سؤالاتي كه بر اثر مطالعه براي كودك مطرح مي شود و مقايسه هايي كه او بين مسائل مختلف مي كند، در مجموع موجب مي_شود كه او فردي خلاق بار بيايد. با بهره گيري از تخيل كه ضرورت اساسي خلاقيت است دنيايي بزرگ و پهناور در مقابل چشمان كودك گشوده مي شود و او قادر است آزادانه خيال پردازي كند.كودك در اين شرايط هرگز خود را محدود ومحبوس در حصار واقعيتها و امور مشهود نمي بيند.
*مطالعه باعث پيشرفت تحصيلي است.
مطالعه غير درسي،باعث بالا رفتن سطح فكر و فعال شدن ذهن كودكان و نوجوانان است.وقتي سطح فكر دانش آموزي بالا رفت و ذهن او فعال شد،امكان فراگيري درسهاي مدرسه برايش بهتر فراهم مي شود.يعني ذهن او آمادگي بيشتري را براي يادگيري رياضي،ادبيات،تاريخ و… خواهد داشت و اين مطلبي است كه تجربه آن را بارها ثابت كرده است. كودكان و نوجوانان براي موفقيت در زندگي،به الگوهاي رفتاري نيازمندند.وجود حس همانند سازي در كودكان و نوجوانان و نياز آنها به الگوهاي رفتاري،ايجاب مي كند كه به الگوهاي شايسته اي دسترسي داشته باشند تا بدين وسيله شخصيت و رفتار خود را تشكيل دهند.الگوهايي كه به وسيله ي كتاب معرفي مي شوند،نقش مهمي را در شكل دادن به شخصيت كودكان و نوجوانان ايفا مي_كنند.به لحاظ تاثيري كه الگوهاي برجسته ي اخلاقي در شخصيت نوجوانان و جوانان دارد،مطالعه ي زندگينامه ي بزرگان و مشاهير و فرزانگان ميتواند بسيار مؤثر واقع شود. عده اي از والدين و مربيان تصور مي كنند كه عادت به مطالعه امري ذاتي و خصلتي است كه تنها بعضي از افراد به دليل كنجكاوي،علاقه و…به آن روي مي_آورند و ديگران نمي توانند اهل مطالعه باشند و شايد به همين دليل،هيچ گونه تلاشي براي ايجاد عادت به مطالعه در فرزندان خود انجام نمي دهند. پژوهشهاي اخير در زمينه ي تعليم و تربيت ثابت كرده است كه عادت به مطالعه يك امر اكتسابي است.يعني همان طور كه يك كودك،خواندن و نوشتن را ياد مي گيرد،مي تواند مطالعه را هم بياموزد.پس بايد روش مطالعه را به او آموخت و او را به خواندن عادت داد.

منبع :